Συντάκτης: admin Σελίδα 57 από 147

Βιβλιοπαρουσίαση

Ζαν – Κριστόφ Σαλαντέν,

«Ο Αγώνας για την ελληνική γλώσσα κατά την Αναγέννηση»

Εκδόσεις: Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης

Μετάφραση: Μαρία Στρατσάνη, Διδάκτωρ Φιλοσοφίας

Το Πνευματικό Κέντρο Δήμου Ιωαννιτών παρουσιάζει τη Δευτέρα 27 Μαρτίου 2023 και ώρα 19:30, στον Πολιτιστικό Πολυχώρο «Δ. Χατζής», το βιβλίο του Ζαν – Κριστόφ Σαλαντέν, «Ο Αγώνας για την ελληνική γλώσσα κατά την Αναγέννηση» σε μετάφραση Μαρίας Στρατσάνη, Δρ Φιλοσοφίας. Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ).

Για το βιβλίο θα μιλήσουν η Αριάδνη Γκάρτζιου – Τάττη, Ομότιμη Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, ο Χρήστος Μεράντζας, Αναπληρωτής Καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών και η Μαρία Στρατσάνη, Διδάκτωρ Φιλοσοφίας.

Το βιβλίο του Γάλλου ιστορικού Ζαν-Κριστόφ Σαλαντέν «Ο αγώνας για την ελληνική γλώσσα κατά την Αναγέννηση» έχει ως βάση την ομότιτλη διατριβή του, την οποία εκπόνησε υπό την εποπτεία του Πιέρ-Βιντάλ Νακέ.

Η ελληνική γλώσσα, που είχε εξαφανιστεί από την Ευρώπη τον καιρό των μεγάλων επιδρομών και μεταναστευτικών ρευμάτων της Ύστερης Αρχαιότητας, επιστρέφει θεαματικά τον 15ο αιώνα.

Με τον ενθουσιασμό των ουμανιστών για τη γλώσσα του Ομήρου ξεχάστηκαν οι βίαιες αντιδράσεις των σχολαστικών απέναντί της. Όταν ο Έρασμος τόλμησε να αμφισβητήσει τη λατινική Βουλγάτα και να προβάλει την ελληνική «αλήθεια» (1516), ξέσπασε σκάνδαλο.

Ο Λούθηρος, εκμεταλλευόμενος την περίσταση, αμφισβήτησε την αυθεντία της Ρώμης, και έτσι οι ελληνιστές κατηγορήθηκαν ότι παίζουν το παιχνίδι της Μεταρρύθμισης (qui graecizabant, lutheranizabant).

Η θέση της ελληνικής γλώσσας συνδέθηκε στενά με της εβραϊκής, της άλλης ιερής γλώσσας που ανταγωνιζόταν τη λατινική.

Για να χτυπηθεί το κακό στη ρίζα του, η Σύνοδος του Τριδέντου αποφάσισε τελικά να επιβάλει τα λατινικά της Βίβλου (1545), να απαγορεύσει την πρόσβαση στις ελληνικές ή τις εβραϊκές πηγές και να καταχωρίσει στη μαύρη βίβλο τα ονόματα των γνωστότερων ελληνιστών και των τυπογράφων / εκδοτών τους, με αποτέλεσμα οι ελληνικές σπουδές να υποχωρήσουν για καιρό στην Ευρώπη της Αντιμεταρρύθμισης.

Ξαναζωντανεύοντας τα έργα και τους πρωταγωνιστές και αποκαλύπτοντας τί πραγματικά διακυβευόταν, η μελέτη αυτή παρακολουθεί πώς εξελίχθηκε επί δύο ολόκληρους αιώνες ο αγώνας για την ελληνική γλώσσα.

(Από τη σελίδα του ΜΙΕΤ).

Η Δημοτική Σύμβουλος Ελένη Ακονίδου αναδείχθηκε Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Ιωαννιτών μετά την ειδική συνεδρίαση της Κυριακής.

Από την συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου απουσίαζαν ο επικεφαλής της παράταξης «Ανεξάρτητη Δημοτική Πρωτοπορία» Νίκος Γκόντας και οι δημοτικοί σύμβουλοι της ίδιας παράταξης Βασίλης Βλέτσας, Στέφανος Μάντζιος και Νίκος Τσόλης.

Λόγω υποχρεώσεων απουσίαζε ο δημοτικός σύμβουλος Βλάσης Παπαχρήστος της παράταξης «Γιάννενα- Πολίτες για την Ανατροπή».

Η κ. Ακονίδου έλαβε 22 ψήφους, τρεις δημοτικοί σύμβουλοι (Γιάννης Λυκογιώργος, Λάζαρος Νάτσης και Όλυ Τσουμάνη) απείχαν από την εκλογική διαδικασία ενώ καταμετρήθηκαν και 15 λευκά ψηφοδέλτια.

Η νέα πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου ευχαρίστησε τους συναδέλφους της για την εμπιστοσύνη καθώς όπως είπε πρόκειται για ύψιστη τιμή.

«Θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους ανεξαιρέτως και να ζητήσω τη βοήθεια και τη συνδρομή όλων ώστε να τηρούνται οι διαδικασίες. Πρόκειται για το ανώτατο όργανο του Δήμου μας και με τη βοήθεια όλων θα κάνουμε το καλύτερο για να τιμήσουμε το θεσμό» ανέφερε η κ. Ακονίδου.

Κατά την έναρξη της συνεδρίασης και με αφορμή την ανακοίνωση που είχε προηγηθεί από την παράταξη «Ανεξάρτητη Δημοτική Πρωτοπορία» ο Δήμαρχος Δημήτρης Παπαγεωργίου ξεκαθάρισε ότι η ειδική συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου δεν σχετίζεται με την διαδικασία της εκλογής Δημάρχου.

«Το Δημοτικό Συμβούλιο συγκαλείται σύμφωνα με όσα προβλέπει ο νόμος. Το πρακτικό εκλογής δημάρχου υπεβλήθη στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση η οποία δεν άσκησε την αρμοδιότητά της στον προβλεπόμενο από το νόμο χρόνο και έτσι το πρακτικό εκλογής θεωρείται έγκυρο. Για την διαδικασία εκλογής δημάρχου τηρήθηκε ότι προβλέπεται από τη νομοθεσία. Όποιος θεωρεί ότι η εκλογή δεν είναι νόμιμη έχει το δικαίωμα της προσφυγής αρμοδίως» υπογράμμισε ο Δήμαρχος.

Το Δημοτικό Συμβούλιο στην ίδια συνεδρίαση ανέδειξε νέο τακτικό μέλος στην Οικονομική Επιτροπή τον δημοτικό σύμβουλο Νίκο Σιορόκα (είχε προηγηθεί η παραίτηση της Ελένης Ακονίδου) ενώ εξέλεξε και τον δημοτικό σύμβουλο Χάρη Δολιώτη ως αναπληρωματικό μέλος στην Επιτροπή Ποιότητας Ζωής.

Η αντιπροσωπεία του Δήμου Πάργας με επικεφαλής τον Αντιδήμαρχο Πάργας Δημήτριο Μπούσιο και τον Πρόεδρο της Τοπικής Κοινότητας Βαλανιδοράχης Γεώργιο Δημητρίου, συμμετείχε και φέτος στις εκδηλώσεις του Δήμου Ανατολικής Μάνης που πραγματοποιήθηκαν στην Αρεόπολη.

Οι εκδηλώσεις αυτές γίνονται κάθε χρόνο προς τιμή της επετείου της 17ης Μαρτίου 1821, ημέρας κατά την οποία οι Μανιάτες οπλαρχηγοί ξεκίνησαν τον αγώνα κατά των Οθωμανών και αποτελούν την απαρχή του αγώνα για την ανεξαρτησία των Ελλήνων, πριν την επίσημη κήρυξη της.

Ο Δήμος Πάργας συνδέεται με τον Δήμο Ανατολικής Μάνης, μέσα από την θυσία του Μανιάτη Ήρωα Κυριακούλη Μαυρομιχάλη που έδωσε την ζωή του το 1822 σε μάχη στην Σπλάντζα (Αμμουδιά), επικεφαλής εκστρατευτικού σώματος 500 Μανιατών.

Ο Κωνσταντίνος Ράδος γεννήθηκε το 1785 στο Τσεπέλοβο Ζαγορίου και σπούδασε σε σχολές Ρουμανίας και της Πίζας.

Είχε μυηθεί στον καρμποναρισμό, γεγονός που τον έκανε να αντιληφθεί καλύτερα τον τρόπο οργάνωσης και δράσης της Φιλικής Εταιρείας της οποίας ήταν ο εμπνευστή της. Το 1822 έλαβε μέρος στη μάχη στα Στύρα στο πλευρό του Ηλία Μαυρομιχάλη και του Βάσου Μαυροβουνιώτη ενώ ηττήθηκαν από τον οθωμανικό στρατό του Ομέρ Μπέη.

Πριν αλλά και κατά την διάρκεια της διακυβέρνησης του Ιωάννη Καποδίστρια ανέλαβε αρκετές διοικητικές θέσεις. Συγκεκριμένα ο Κωνσταντίνος Ράδος διατέλεσε Έπαρχος Άνδρου (1822-1824), Έπαρχος Τριπολιτσάς (1825), προσωρινός Διοικητής Ναυπλίου (1828-1829) και Έκτακτος Επίτροπος Δυτικής Ελλάδας (1830-1831).

Από τα διοικητικά του καθήκοντα αποσύρθηκε μόλις το 1831, αμέσως μετά την δολοφονία του Ιωάννη Καποδίστρια και πέθανε το 1865 λαμβάνοντας μικρή σύνταξη για την συνεισφορά του στον αγώνα, την οποία αργότερα θα συνεχίσει να λαμβάνει η σύζυγός του.

Η πυκνή αλληλογραφία του Ράδου με τον Καποδίστρια σε συνδυασμό με το γεγονός ότι ο Βιάρος Καποδίστριας ζητά από τον Ράδο να του επιβεβαιώσει την είδηση του θανάτου τού αδελφού του Ιωάννη αποδεικνύει ότι οι σχέσεις του Κυβερνήτη με τον Κωνσταντίνο Ράδο δεν παρέμειναν απλά σε τυπικό επίπεδο αλλά μεταξύ τους είχε αναπτυχθεί μια πιο ουσιαστική σχέση.

Εμπνευστής της Φιλικής Εταιρείας

Σύμφωνα με τον Ευριπίδη Γιαννακό

…το 1787 μετά το σφαγιασμό του παππού του απ’ τον Αλή-πασά, απορφανισμένη η οικογένειά του κι ο ίδιος έφυγαν κρυφά από το Τσεπέλοβο και κατέφυγαν στο Γαλάζι της Ρουμανίας (σημερινό Γαλάτσι), φοβούμενοι την “μάχαιραν” του Αλή, όπως γράφει ο Λαμπρίδης. Στο Γαλάζι ο Κωνσταντίνος Ράδος “προηλείφετο, όπως συνεχίζει ο Λαμπρίδης, για το εμπόριο, διδασκόμενος προς τη πατρίω γλώσση, την Γαλλικήν και την Ιταλικήν”.

Ο Κων/νος Ράδος μετά το θάνατο του πατέρα του, πήγε για ανώτερες σπουδές στην Πίζα της Ιταλίας, όπου σπουδάζοντας εμυήθη στην “Καρμποναρισμό”. Μετά από τρία χρόνια σπουδών στην Πίζα πήγε στην Οδησσό κι από κει στη Μόσχα, με πρόσκληση συμπατριωτών του κι έμεινε εκεί εμπορευόμενος ως την εισβολή των Γάλλων (1812).

Ο Κων/νος Ράδος ποτέ δεν έπαψε να πιστεύει στην ελευθερία της σκλαβωμένης μας Πατρίδος και το είχε διδαχθεί αυτό, παιδί ακόμα, απ’ τον Εθνομάρτυρα πάππο του κυρ Βασίλη Ράδο.

Μετά απ’ τις πολλές επαναστατικές ατυχίες, στις οποίες ανοργάνωτα και πρόχειρα, μα με λαχτάρα, για την ανεξαρτησία και τη λευτεριά της, επεδόθη η Πατρίδα μας, ο Κων/νος πίστεψε πως μόνο με τις ίδιες και μόνο δυνάμεις του Έθνους έπρεπε να γίνει ο μεγάλος ξεσηκωμός για την απελευθέρωση. Θα έπρεπε όμως στον αγώνα αυτό να πάρουν μέρος όλοι οι Έλληνες, μικροί και μεγάλοι, χωρίς καμιά απολύτως εξαίρεση, Γι’ αυτό όμως χρειάζονταν προετοιμασία σοβαρή, υπεύθυνη, συντονισμένη, πολύχρονη και απόλυτα μυστική, για να μπορέσει να επιτευχθεί ο μεγάλος σκοπός.

Έτσι μέσα του, μέσα στη βαθιά του σκέψη, γεννήθηκε η ιδέα για τη σύσταση μιας οργάνωσης, απόλυτα μυστικής, που θα ετοίμαζε το γένος ολόκληρο, για τον μεγάλο ξεσηκωμό. Η οργάνωση αυτή θα έδινε τον “μπούσουλα” για τον προσανατολισμό του αιώνιου πόθου όλων των Ελλήνων, θα τον έβαζε σε δρόμο, θα του ‘δειχνε τη σωστή κατεύθυνση.

Ο Λαμπρίδης για την ιδέα αυτή του Ράδου γράφει: “Κατά τον χρόνον δε της εν Μόσχα διαμονής του, νέος ων, ζωηρός και διάπυρος πατριώτης, λέγεται ότι συνέλαβε πρώτος την ιδέα της συστάσεως εταιρείας μυστικής, προς εξέγερσιν του Ελληνικού γένους, κατά του Τυράννου”.

Ο Γεωργάκης Σωτηρίου, ένας γεροδιδάσκαλος απ’ τις Νεγάδες, γράφει στα έμμετρα, μα ανέκδοτα απομνημονεύματά του:

“Γέννησε το Τσεπέλοβο τον Ράδο Κωνσταντίνο

τον ένθερμο πατριωτών των Φιλικών εκείνων.

Αυτός πρώτος συνέλαβε ιδέαν εταιρείας της Φιλικής,

Για διώξιμο της μισητής Τουρκίας,

Κι εις τον Τσακάλωφ και Σκουφά και Ξάνθο το Μανώλη

τους είπε την ιδέα του με την καρδιά του όλη…”

Ο Στέφανος Ξένος πάλι στην “Ηρωίδα της Ελληνικής Επαναστάσεως” , σελ. 15 γράφει: ” λέγεται ότι ο πρώτος ο οποίος εξέφρασε την ιδέα της εταιρείας ταύτης, ήτο ο Κων/νος Ράδος. Εις Μόσχαν περί το 1812 ολίγον προ της αφίξεως των Γάλλων, εν εσπέρας εις την οικίαν του, εις την οποίαν ήσαν και τίνες άλλοι, ο Αντώνιος Κομιζόπουλος, ο Μάνθος Ράδος και Σκουφάς και ότι ο τελευταίος, αν και υπάλληλος απλούς τότε, την εγκολπίσθη και απεφάσισε, όπως πραγματοποιήσει αυτήν”.

Ακόμα στο βιβλίο του Αγησίλαου Τελάλη ” ο Φιλικός Αναγνωστόπουλος” στη σελ. 13 είναι γραμμένα τα παρακάτω σχετικά, που αναφέρει ο ίδιος ο Φιλικός Αναγνωστόπουλος: “απαραλλάκτως, λέει, τοιαύτην ομιλίαν, οποίαν και του Ξάνθου, μου έκαμεν και ο κύριος Ράδος, ότι το παν το περιεχόμενον εις την κεφαλήν του Σκουφά ήτο ιδικόν του, ως φρονιματήσας αυτόν εις την Μόσχαν”.

Εξ άλλου στην εφημερίδα “ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ” στις 26-11-1964 ο καθηγητής και ερευνητής απ’ τις Νεγάδες, εγγονός του γεροδασκάλου Γεωργάκη Σωτηρίου, όπως γράφω παραπάνω, γράφει: “Κατά την παράδοση που διασώζει ο γέρο δάσκαλος απ’ τους Νεγάδες Γεωργάκης Σωτήρης σε ανέκδοτα απομνημονεύματά του, ο Χριστόδουλος Τσολάκης από το Τσεπέλοβο, κατά τη μετάβασή του στους Νεγάδες, που συνέπεσε με την αγγελία του θανάτου του συμπατριώτη του Κων/νου Ράδου (1865), είπε ενώ μιλούσαν για τον μακαρίτη που γνώριζε πολύ καλά, ότι ο Κων/νος Ράδος που είδε στην Οδησσό κατά το 1808, ανακοίνωσε σ’ αυτόν και τον μεγαλύτερο αδελφό του Δημήτριο, την πρόθεσή του να συστήσει Εταιρεία, με σκοπό την απελευθέρωση της Ελλάδος”.

Ο ίδιος πάλι στην εφημερίδα “Ηπειρωτικόν Μέλλον” αριθ. 97/642/10-6-1968 γράφει συμπληρώνοντας με πολλές λεπτομέρειες τα παραπάνω: ” …Όταν ο Ράδος το 1797 έφυγεν εκ Τσεπελόβου, ο Χριστόδουλος Τσολάκης ήτο επτά ετών. Τον συνάντησε δε το 1808 εις Οδησσόν εις το ξενοδοχείον όπου κατά συγκυρίαν ευρίσκοντο οι αδελφοί Τσολάκη, Δημήτριος, ο μεγαλύτερος και ο μνημονευόμενος Χριστόδουλος, προς τους οποίους ανακοίνωσε τον σκοπόν, ότι θα συστήσει εταιρείαν προς απελευθέρωσιν του Έθνους. Μετά ταύτα οι αδελφοί Τσολάκη διανυκτέρευσαν εις το παρά το Κισνόβιον ιδιόκτητον αγροτικόν κτήμα, ο δε Ράδος εις Μόσχαν όπου μετά του Τσακάλωφ, Σκουφά και άλλων ήρχισε τα της εταιρείας”.

Εξ άλλου ο κ. Α. Δεσποτόπουλος ιστορικός, Διδάκτωρ της Φιλοσοφικής σχολής (1954), κρίνοντας το αναμνηστικό τεύχος της Ακαδημίας με τον τίτλο “Η Φιλική Εταιρεία” γράφει τα παρακάτω για τον Κων/νο Ράδο: “Στο κεφάλαιο Πρόδρομοι της Φιλικής Εταιρείας, σκιαγραφείται η εταιριστική κίνηση, για την απελευθέρωση του υπόδουλου Γένους, που φτάνει και πριν το 1700 και αναφέρονται οι μυστικές εταιρείες πριν τη Φιλική κι όσοι απ’ τους ιδρυτές των έμειναν γνωστοί. Παραλείπεται όμως ο Κων/νος Ράδος που υπήρξε όχι απλώς ο εγγύτερος πρόδρομος, αλλ’ ο απώτερος ιδρυτής σχεδόν της Φιλικής Εταιρείας και πάντως ο κατηχητής του Σκουφά και του Τσακάλωφ, στην ιδέα για την ίδρυση ελληνικής μυστικής επαναστατικής εταιρείας. Οπωσδήποτε η συμβολή του Κων/νου Ράδου στην ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας είναι βασική. Έτσι η αγνόησή του αποτελεί σοβαρή παράληψη”.

Ο Κανδηλώρος στο βιβλίο του “η Φιλική Εταιρεία” σελ. 180 γράφει: ” γνωρίζομεν μόνον ότι εκεί (εις την Σμύρνην) μετέβη ο Τσακάλωφ ίνα ιδεί τον Ράδον … όστις περιβληθείς Γαλλική υπηκοότητα εμπορεύετο υπό την προστασίαν του Γάλλου Προξένου Δαβίδ … και πρωίαν τινά της Ανοίξεως του 1818 εμφανίζεται, ενώπιον του Ράδου, εν Σμύρνη, ο Τσακάλωφ και αγκαλιαζόμενος αυτόν λέγει με ενθουσιασμόν και δακρύων … Η ιδέα σου επραγματοποιήθη”.

Ακόμη η εφημερίδα “ΑΥΓΗ” 13-1-1865, χρονολογία θανάτου του Ράδου, γράφει σχετικά με τον Ράδο στη Σμύρνη: “…αίφνης επιφαίνεται ο Τσακάλωφ αγγέλων χαρμόσυνον αγγελίαν… Ράδε τω λέγει, η επιθυμία σου εγένετο έργον. Διάδος λοιπόν ανά πάσαν την Ασίαν την φιλικήν εταιρείαν”.

Η πληροφορία αυτή συμπίπτει χρονολογικά με τον θάνατο του Ράδου (1865). Με τα λόγια του Τσακάλωφ τεκμηριώνεται ότι την επιθυμία και την πρόθεση για την ίδρυση της φιλικής Εταιρείας είχε εκδηλώσει πρώτος ο Ράδος.

Η συμβολή του στην Επανάσταση

Σύμφωνα πάντα με τον Ευριπίδη Γιαννακό

“ο Ράδος ήταν αγνός πατριώτης,φρόνιμος,συνετός και κατέβαλε ξεχωριστές προσπάθειες για να ειρηνεύσει ο τόπος και να δοθούν όλοι στον μεγάλο αγώνα, χωρίς περιορισμούς και έριδες.

Στο ΙΒ΄τόμο της Ιστορίας του Ελληνικού Έθνους σελ. 355 είναι γραμμένα τα παρακάτω σχετικά με την επιρροή του Ράδου σαν ειρηνοποιού ανάμεσα στις αντιμαχόμενες φατρίες κατά την Επανάσταση του ’21: ” … ότι έπρεπε, να προκληθούν στην Αρκαδία ειρηνοποιοί οι Κων/νος Ράδος, Δ. Γουζέλης και Ν. Καλλέργης και σε περίπτωση αποτυχίας, να επέμβει ο στρατός…”. Στον ίδιο τόμο και στη σελ. 352 είναι γραμμένα τα παρακάτω: “Μέσα στο Φρούριο (πρόκειται για το Παλαιό κάστρο των Ψαρών) βρίσκονται 85 Ψαριανοί και 45 Θεσσαλο-Μακεδόνες με τους αρχηγούς Ράδο και Άγγελο”.

Ο Ράδος πήρε δύο φορές μέρος στη συνέλευση στο Άργος, σαν αντιπρόσωπος των Ηπειρωτών και μετά παραιτήθηκε υπέρ του συμπατριώτη του από το Λιασκοβέτσι του Ζαγοριού, Χριστοδ. Κλωνάρη. Με την κυβέρνηση Καποδίστρια διορίστηκε αρχικά διοικητής της Ναυπλίας κι ύστερα έκτακτος επίτροπος Αργολίδος και τέλος επίτροπος του κράτους στη Δυτική Στερεά Ελλάδα.

Ο Ιωάννης Κωλέττης αναγνωρίζοντας τα διοικητικά προσόντα και τον αδαμάντινο χαρακτήρα του έγραφε γι αυτόν στις 19-2-1831 : “Ο άνθρωπος όστις εκ Ναυπλίου εστάθη να διοικεί σχεδόν τα πράγματα της όλης Πελοπονήσου και εις πλέον κρισίμους περιστάσεις, ειμπορούσε τις να αμφιβάλει ότι δεν ήθελε δυσκολευθή, να διοικήσει τον κάλλιστον λαόν της Δυτικής Ελλάδος…”

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης έγραφε προς αυτόν στις 2-10-1830: “Εγώ δε σας ευρίσκω πάντοτε με το γράμμα μου όπου και αν διατρίβητε, διότι σας υπολήπτομαι…” Και σε άλλη επιστολή στις 7-10-1831 ο ίδιος γράφει: “Διό αγαπητέ ενδυθείς είπερ άλλοτε τον πατριωτισμόν και την σύνεσιν, προσπάθησον να συγκεντρώσεις το γενικό όλων φρόνημα, προς το συμφέρον της Πατρίδος δια να την σώσωμεν…”

Ο Κων/νος Ράδος εχρημάτισε και Διοικητής στην Αθήνα και ύστερα Νομάρχης στη Σύρο ως το 1854, οπότε συνταξιοδοτήθηκε. Στα 1865 σε ηλικία 80 χρονών, ύστερα από μια ζωή γεμάτη εθνική δράση πέθανε στην Αθήνα.

Ο Λαμπρίδης στη σελ. 98 στα “Ζαγοριακά” γράφει: ” Καθ’ όλον το μακρόν διάστημα των υπέρ Πατρίδος πολυετών υπηρεσιών του, διεκρίθη αείποτε, επί αδόλω πατριωτισμώ, εγκαρτερήσας καθ’ όλον το από του 1821 μέχρι τέλους της Επαναστάσεως διάστημα, εν μέσω παντοίων στερήσεων και κακουχιών, επί ευσηνειδήτω εκπληρώσει των καθηκόντων του και επί άκρα τιμιότητα, ένεκα τούτων αποβιώσας επί τη ψάθη”.

με πληροφορίες από Βικιπαίδεια

Στο βιβλίο “Η συμβολή των Σουλιωτών στην Επανάσταση του 1821”, των εκδόσεων Βεργίνα, του Νίκου Ασημακόπουλου, τεκμηριώνεται με αδιάσειστα στοιχεία από τις υπάρχουσες ιστορικές πηγές ότι, χωρίς τους αγώνες και τις θυσίες των Σουλιωτών η Ελληνική Επανάσταση θα κινδύνευε να συντρίβει στο ξεκίνημά της ή κατά τους πρώτους χρόνους της.

Τον Δεκέμβριο του 1820, οι Σουλιώτες συμμάχησαν με τον Αλή πασά και από τις 7 έως το τέλος του ίδιου μήνα, κατανίκησαν τη μεγάλη στρατιά των Τσάμηδων στα βουνά του Σουλίου και τη στρατιά δύο πασάδων στα Πέντε Πηγάδια, εξοργίζοντας σε τέτοιο βαθμό τον σουλτάνο, ώστε αντικατέστησε τον αρχιστράτηγο Πασόμπεη με τον Χουρσίτ πασά, τον οποίον από τον Νοέμβριο του 1820 είχε διορίσει Διοικητή της Πελοποννήσου.

Η απομάκρυνση όμως του Χουρσίτ και της στρατιάς του απ’ την Πελοπόννησο είχε καταλυτικές επιπτώσεις στο επιτυχημένο ξεκίνημα της Ελληνικής Επανάστασης και αυτό το οφείλουμε στους Σουλιώτες.

Οι νίκες αυτές, που συνεχίστηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια του πρώτου χρόνου της Επανάστασης, ισχυροποίησαν τον Αλή πασά, ο οποίος κατάφερε να αντέξει 12 μήνες ακόμη, καθηλώνοντας την τουρκική στρατιά στα Γιάννενα την κρισιμότερη χρονική περίοδο που, τόσο στην Πελοπόννησο όσο και στη Στερεά Ελλάδα, δινόταν ο υπέρ πάντων αγών, για την εδραίωση της Ελληνικής Επανάστασης.

Αλλά και μετά την καρατόμηση του Αλή πασά, στις 24 Γενάρη του 1822, όταν ο Χουρσίτ, τον Μάιο του 1822, εξεστράτευσε εναντίον τους για να τους εξοντώσει, εκείνοι κατανίκησαν τα πολυάριθμα στρατεύματά του σε όλες τις μάχες γύρω από το Σούλι.

Οι νίκες αυτές εξόργισαν πολύ τον σουλτάνο, με αποτέλεσμα να αναθέσει τη μεγάλη εκστρατεία κατά της Πελοποννήσου στον Δράμαλη και σύμφωνα με τον Κόκκινο: “αν ο έμπειρος Χουρσίτ ήταν επικεφαλής τόσου στρατού, τα αποτελέσματα της εκστρατείας πιθανόν να ήσαν διαφορετικά από εκείνα που είχεν ο Δράμαλης”.

Στις 2 του Σεπτέμβρη του 1822, οι Σουλιώτες, εξ αιτίας της πείνας και του λοιμού που μάστιζε το στρατόπεδό τους, αναγκάστηκαν να συνθηκολογήσουν και να μεταφερθούν στην Κεφαλονιά χωρίς να έχουν ηττηθεί σε καμία μάχη.

Αργότερα όμως επέστρεψαν από τα Επτάνησα και από το 1823 έως το 1829 έλαβαν μέρος σε όλες τις κρίσιμες μάχες της Ρούμελης και της Αττικής και λόγω της απαράμιλλης ανδρείας τους, ήταν εκείνοι που έγερναν την πλάστιγγα της νίκης υπέρ των Ελλήνων.

Το τίμημα σε αίμα, που πλήρωσαν οι Σουλιώτες για την ελευθερία της Ελλάδας, ήταν τεράστιο. Στο τέλος της Επανάστασης, οι μάχιμοι που είχαν απομείνει ζωντανοί, δεν ξεπερνούσαν τους διακόσιους.

Ας σκύβουν ευλαβικά οι επερχόμενες γενιές και ας αποτίουν τον πρέποντα φόρο τιμής στη μνήμη τους.

Τα καθήκοντα του Δημάρχου ανέλαβε ο Δημήτρης Παπαγεωργίου μετά την εκλογή του σε ειδική συνεδρίαση από τους δημοτικούς συμβούλους της παράταξης «Γιάννενα- Νέα Εποχή».

Χθες ο κ. Παπαγεωργίου υπέβαλλε την παραίτησή του από το αξίωμα του Προέδρου του Δημοτικού Συμβουλίου και του δημοτικού συμβούλου.

Την θέση του Δημήτρη Παπαγεωργίου στο Δημοτικό Συμβούλιου καλύπτει στο εξής ο Χάρης Δολιώτης.

Ο κ. Δολιώτης ορκίστηκε σήμερα το πρωί ενώπιον του Δημάρχου.

«Η ορκωμοσία μου ως δημοτικός σύμβουλος συμπίπτει χρονικά με μία μεγάλη απώλεια για την πόλη μας αλλά και για μένα προσωπικά ως γιατρού, που είναι αυτή του Δημάρχου Μωυσή Ελισάφ. Του ανθρώπου που ταυτίστηκε με τη δημοκρατία, την ανεξιθρησκία, την επιστήμη, τη διανόηση. Από αυτή τη θέση και μέχρι τη διεξαγωγή των αυτοδιοικητικών εκλογών θα στηρίξω με όλες μου τις δυνάμεις τις αποφάσεις που θα έχουν θετικό πρόσημο για την πόλη μας και θα κινούνται στην κατεύθυνση της βελτίωσης της ποιότητας ζωής των δημοτών» ανέφερε ο κ. Δολιώτης.

Ο Δήμαρχος Δημήτρης Παπαγεωργίου τον καλωσόρισε, του ευχήθηκε καλή επιτυχία στα καθήκοντά του και σημείωσε ότι η συνεργασία τόσο με τον ίδιο όσο και με όλα τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου θα είναι συνεχής προς όφελος της πόλης.

Ο κ. Βασίλης Ζωγράφος, αποποιήθηκε τη θέση του Δημοτικού Συμβούλου και παραμένει στη θέση του Γενικού Γραμματέα στο Δήμο.

Το Δημοτικό Συμβούλιο θα συνεδριάσει την Κυριακή στις 11 το πρωί για την εκλογή νέου Προέδρου και μελών Επιτροπών.

Την Δευτέρα στις 12 το μεσημέρι ο νέος Δήμαρχος θα παραχωρήσει συνέντευξη τύπου.

Μία από τις άγνωστες επιχειρήσεις των Ελλήνων κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821, ήταν η λεγόμενη «εκστρατεία» στον Λίβανο. Ενώ η ιδέα και ο σχεδιασμός φάνταζαν εξαιρετικοί, τελικά η εκστρατεία έγινε όχι υπό την αιγίδα της ελληνικής κυβέρνησης, αλλά με ιδιωτική πρωτοβουλία και κατέληξε σε παταγώδη αποτυχία. Ας δούμε με περισσότερες λεπτομέρειες τα γεγονότα.

Οι προτάσεις του εμίρη Μπεσίρ

Στις 25 Οκτωβρίου 1824, παρουσιάστηκε στο Βουλευτικό ο Χατζηστάθης Ρέζης, που ισχυρίστηκε ότι μετέφερε προτάσεις του εμίρη του Λιβάνου Μπεσίρ και των προυχόντων της χώρας, να γίνει μια συμμαχία Ελλάδας – Λιβάνου με τελικό σκοπό την απελευθέρωση του Λιβάνου και της Κύπρου από τον οθωμανικό ζυγό.

Όταν του ζητήθηκε να αποδείξει τα λεγόμενα του, ισχυρίστηκε ότι είχε χάσει τις σχετικές επιστολές στη διάρκεια των ταξιδιών του. Σύμφωνα πάντα με τον Ρέζη, ο Μπεσίρ θα «χτυπούσε» τους Τούρκους από τη στεριά και ζητούσε ελληνικά πλοία για βοήθεια. Παράλληλα, θα έστελνε στη χώρα μας στρατιώτες και άλογα, για να βοηθήσουν τους επαναστατημένους Έλληνες. Το Βουλευτικό δέχθηκε την πρόταση και όρισε αντιπροσώπους του για τις διαπραγματεύσεις, τον Χατζηστάθη Ρέζη, τον Αντώνιο Τζούνη, που αργότερα αντικαταστάθηκε από τον επίσκοπο Ευδοκιάδος Γρηγόριο (σημ: η Ευδοκιάδα ήταν οχυρή θέση της βόρειας Καππαδοκίας που πήρε το όνομά της από τη βυζαντινή πριγκίπισσα Ευδοκία ή Ευδοξία) και τον Κύπριο αγωνιστή Χαράλαμπο Μάλη. Υπήρξε όμως μεγάλη καθυστέρηση.

Μόλις στις 13 Ιουλίου 1825 το Εκτελεστικό ανέθεσε στον Ρέζη να συνοδεύσει και να καθοδηγήσει ως γνώστης προσώπων και πραγμάτων, τους Έλληνες απεσταλμένους που η κυβέρνηση εφοδίασε με έγγραφα προς τον εμίρη Μπεσίρ, τους ιερωμένους, τους φυλάρχους και τους προκρίτους.

Η κυβέρνηση, με πρωτοβουλία του Μαυροκορδάτου ο οποίος χειριζόταν την υπόθεση, ζητούσε τη συμπαράσταση της Εκκλησίας για την αίσια έκβαση της υπόθεσης. Έτσι, έστειλε ιδιαίτερα έγγραφα στον Πατριάρχη Αντιοχείας Μεθόδιο τον Νάξιο, τους μητροπολίτες της δικαιοδοσίας του, τον αρχιεπίσκοπο Κύπρου Δαμασκηνό καθώς και τους μητροπολίτες Πάφου, Κιτίου και Κυρήνειας.

Περισσότερο απ’ όλους, πίστευε στα οφέλη της επιχείρησης αυτής ο Ρέζης, που ζήτησε από την Κυβέρνηση 3.000 στρατιώτες και 20 πλοία τουλάχιστον για να βοηθήσουν τους Λιβανέζους. Εκτός από τον αντιπερισπασμό του Μπεσίρ κατά των Τούρκων, ο Ρέζης ισχυριζόταν ότι ο Λιβανέζος εμίρης θα έστελνε 200.000 άνδρες στην Ελλάδα, ενώ παράλληλα θα ελευθερωνόταν και η Κύπρος.

Ορισμένοι Κύπριοι πρόσφυγες πληροφορήθηκαν το σχέδιο και σχεδίασαν κάποιες παράτολμες επιχειρήσεις, οι οποίες τελικά δεν έγιναν. Τελικά, οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν προχώρησαν στις εκστρατείες στην Κύπρο και τον Λίβανο. Όμως, ορισμένοι οπλαρχηγοί (Χατζημιχάλης Νταλιάνης, Κριεζώτης, Βάσος Μαυροβουνιώτης κ.ά.), έμαθαν το αρχικό σχέδιο και αποφάσισαν να οργανώσουν μόνοι τους την εκστρατεία.

Ο Κύπριος Χαράλαμπος Μάλης, που ήταν όπως είδαμε από τους πρωταγωνιστές της σχεδιαζόμενης εκστρατείας, αλλά ήθελε αυτή να γίνει με την κάλυψη της ελληνικής κυβέρνησης και όχι από ιδιώτες, αντέδρασε.

Στις 29 Ιανουαρίου 1826, κατήγγειλε προς το Βουλευτικό τη μυστική αυτή κίνηση και ζήτησε να ληφθούν μέτρα εναντίον του βασικού οργανωτή της Χατζημιχάλη Νταλιάνη. Κατά την άποψή μας, ο γεννημένος στο Δελβινάκι Πωγωνίου, στο σημερινό νομό Ιωαννίνων, Χατζημιχάλης Νταλιάνης (1775), μπορεί να χαρακτηριστεί επιπόλαιος ή παρορμητικός, σε καμία περίπτωση όμως τυχοδιώκτης, καθώς ξόδεψε σχεδόν όλη την περιουσία του που είχε αποκτήσει από το εμπόριο καπνικών προϊόντων, για τον εξοπλισμό ιππικού σώματος που πήρε μέρος σε πολλές μάχες και την αγορά πολεμοφοδίων.

Σκοτώθηκε το 1828 στο Φραγκοκάστελο της Κρήτης με πολλούς άνδρες του και από αυτούς προήλθε ο θρύλος για τους Δροσουλίτες (δείτε και σχετικό άρθρο στο protothema. gr).

Η πραγματοποίηση της εκστρατείας και η οικτρή αποτυχία της

Η κυβέρνηση, ζήτησε από το Βουλευτικό να ληφθούν μέτρα, ώστε να μην γίνει αυτή η εκστρατεία. Έστειλε μάλιστα σχετικές επιστολές στους προκρίτους της Ύδρας, των Σπετσών και των Ψαρών, όπως και στον Θ. Κολοκοτρώνη να ζητήσει κι αυτός με τη σειρά του από τον Χατζημιχάλη Νταλιάνη να μην προχωρήσει στα σχέδιά του.

Ο Νταλιάνης, απάντησε ότι στόχος της εκστρατείας δεν θα ήταν η Κύπρος ή τα παράλια της Μικράς Ασίας, αλλά ο Λίβανος και ότι η Κυβέρνηση είχε αρχικά εγκρίνει τον σχεδιασμό της επιχείρησης και μαζί με τους άλλους οπλαρχηγούς άρχισε να οργανώνει την εκστρατεία. Τόπος συγκέντρωσης των στρατευμάτων ορίστηκε η Κέα.

Εκεί, από τον Δεκέμβριο του 1825 ως τον Φεβρουάριο του 1826, συγκεντρώθηκαν 2.000 οπλοφόροι, οι οποίοι με τις αυθαιρεσίες τους, ταλαιπωρούσαν τους κατοίκους. Επικεφαλής τους ήταν οι Χατζημιχάλης Νταλιάνης, Νικόλαος Κριεζώτης, Βάσος Μαυροβουνιώτης, Σταύρος Λιακόπουλος και Χατζηστεφανής Βούλγαρης.

Στα τέλη Φεβρουαρίου 1826, το εκστρατευτικό αυτό σώμα αναχώρησε με 14 καράβια και στις αρχές Μαρτίου, έφτασε έξω απ’ τη Βηρυτό. Όταν αποβιβάστηκαν στην ξηρά, οι άνδρες του σώματος κατέλαβαν έναν παραθαλάσσιο πύργο και μερικά σπίτια και άρχισαν τις λεηλασίες. Ο Μπεσίρ, ήρθε σε επαφή με τους επικεφαλής των Ελλήνων και ζήτησε τις πληρεξούσιες επιστολές από την Κυβέρνηση, τις οποίες εκείνοι δεν διέθεταν. Ο Λιβανέζος εμίρης απαίτησε άμεση αποχώρηση των Ελλήνων, κάτι που έγινε.

Στις 25 Μαρτίου 1826, οι άτακτοι αυτοί οπλοφόροι έφυγαν από τον Λίβανο και κατευθύνθηκαν προς την Κύπρο, όπου άρχισαν να αρπάζουν ζώα και τροφές, τρομοκρατώντας Έλληνες και Τούρκους κατοίκους. Έπειτα, ενεργώντας σαν πειρατές, έπιασαν ένα αυστριακό καράβι στα παράλια της Κιλικίας, γεμάτο χρυσοΰφαντα υφάσματα του Χαλεπίου και άλλα συριακά χειροτεχνήματα.

Τελικά, επέστρεψαν στην Ελλάδα και έτσι έληξε άδοξα η εκστρατεία του Λιβάνου.

Μια τελική αποτίμηση

Σαν ιδέα και σαν σχέδιο «επί χάρτου», η εκστρατεία του Λιβάνου φαινόταν εξαιρετική.

Αντιπερισπασμός στους Τούρκους και ενίσχυση των επαναστατημένων Ελλήνων με χιλιάδες Λιβανέζους ιππείς. Η αναβλητικότητα, η έλλειψη αποφασιστικότητας και άλλοι, άγνωστοι σε μας παράγοντες, είχαν σαν αποτέλεσμα να μην γίνει η εκστρατεία με τη σύμφωνη γνώμη της ελληνικής κυβέρνησης, αλλά με πρωτοβουλία κάποιων οπλαρχηγών.

Δεν υπήρχε καμία οργάνωση, ανάμεσα στους στρατιώτες που πήραν μέρος φαίνεται ότι ήταν πολλοί καιροσκόποι – τυχοδιώκτες, ενώ δεν υπήρχε και κανένας ηγέτης, ανάμεσα στους επικεφαλής, να απαγορεύσει και να σταματήσει το πλιάτσικο στον Λίβανο και τη Συρία. Στο περιθώριο της εκστρατείας αυτής είχαμε και ένα… love story!

Στην Κέα, ο Βάσος Μαυροβουνιώτης, γνώρισε την δεκαεξάχρονη και εγκυμονούσα. Ελέγκω, κόρη του έμπορου Γεώργιου Ιωαννίτη, την οποία ερωτεύτηκε. Την απήγαγε με τη θέλησή της, ενώ μετά την επιστροφή του από τον Λίβανο την παντρεύτηκε!

Εκείνο που προκύπτει σαν τελικό συμπέρασμα, είναι ότι μια σημαντική ελληνική δύναμη, φθειρόταν για μήνες, σε άσκοπες περιπλανήσεις και πειρατικές ενέργειες, την ίδια ώρα που Τούρκοι και Αιγύπτιοι ετοίμαζαν συντονισμένα και μεθοδικά τα τελευταία πλήγματα κατά του Μεσολογγίου……

www.elkosmos.gr