Θλιβερη επέτειος για τον Ελληνισμο η 570η επέτειος της Αλωσης της Κωνσταντινούπολης υπό των Οθωμανών αλλά χρέος μας η διατήρηση της μνήμης και της απόδοσης τιμών στους ηρωικα μαχοντες και πεσόντες της 29ης Μαΐου 1453. Δεν πρόκειται για ένα ιδιωτικό γεγονός, αλλά για ένα κορυφαίο ιστορικό γεγονός που καθόρισε την πορεία του έθνους μας.
Την Κυριακή 28 Μαΐου έγινε επιμνημόσυνη δέηση από την Οικουμενική Ομοσπονδία Κωνσταντινουπολιτών για τους πεσόντες στην Άλωση της Πόλης αλλά και τον τελευταίο αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Παλαιολόγο στην Μητρόπολη Αθηνών, ενώ ακολούθησε κατάθεση στεφάνων στον ανδριάντα του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου καθώς και στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη στο Σύνταγμα.
Ο λόγος του καθηγητή Νικολάου Ουζούνογλου, προέδρου της Οικουμενικής Ομοσπονδίας Κωνσταντινουπολιτών στο μνημόσυνο στον Ι.Ν. Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Μητρόπολη Αθηνών για τον Αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Παλαιολόγο και τους πεσόντες συμπολεμιστές του κατά την Άλωση του 1453, είναι καθοριστικής σημασίας για την ημέρα ετούτη.
“Ελάχιστα ιστορικά γεγονότα υπήρξαν τόσο καθοριστικά σε σημασία για την ιστορική πορεία της ανθρωπότητας και βέβαια πρωτίστως του Ελληνισμού, όσο αυτή της ηρωικής αντίστασης των Ρωμιών Ελλήνων υπό την ηγεσία του Αυτοκράτορα τους Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, την άνοιξη του 1453 κατά την πολιορκία της βασιλίδας των πόλεων. Οι υπερασπιστές της Κωνσταντινούπολης είχαν βαθιά συνείδηση της ιστορίας του δικού τους Γένους τόσο της αρχαιότητας του Λεωνίδα στις Θερμοπύλες αλλά και του Μεσαιωνικού Ελληνισμού που αντιστάθηκε για πάνω από 1000 χρόνια στις εισβολές από Ανατολή και Δύση.
Το απόγευμα της 28 Μαΐου 1453 ο ηρωικός Αυτοκράτορας Κωνσταντίνος στην ιστορική του δημηγορία προς τους υπερασπιστές της Πόλης, τους Ρωμιούς και τους Δυτικούς, τόνισε στο τέλος της βαθιάς ιστορικής του ομιλίας την πλέον σημαντική παρακαταθήκη που μας έχει μεταφέρει πιστά ο Γεώργιος Φραντζής που υπήρξε στενός φίλος του Αυτοκράτορα: «Δεν υπάρχει χρόνος για περισσότερα λόγια. Παραδίδω στα χέρια σας το ταπεινό μου σκήπτρο για να το φυλάξετε με αγάπη. Σας παρακαλώ δείξετε αφοσίωση και υπακοή στους στρατηγούς σας, τους δημάρχους και τους εκατόνταρχους. Να αγωνιστείτε όλοι σύμφωνα με τη θέση και το αξίωμα σας. Να έχετε υπόψη σας ότι, αν κάνετε με πίστη όσα σας είπα, έχω την ελπίδα ότι ο Θεός απαλλάξει όλους εμάς τους αμαρτωλούς για μια ακόμη φορά από την δίκαιη απειλή Του. Μας περιμένει στον ουρανό το αμάραντο στεφάνι και στη γη η αιώνια δόξα».
Εξίσου σημαντική είναι η παρουσία του Αυτοκράτορα στην θεία λειτουργία στην Αγία Σοφία που από την 12 Δεκεμβρίου 1452 παρέμεινε αλειτούργητη επειδή είχε την μέρα εκείνη επιβεβαιωθεί η Ένωση των Εκκλησιών της Συνόδου του 1438. Ο Αυτοκράτωρ αφού είχε επιθεωρήσει όλες τις πολεμίστρες και τα φρούρια προσήλθε στην Μεγάλη Εκκλησία που ήταν πλήρης από όλο τον λαό. Η ατμόσφαιρα κατά την θεία λειτουργία ήταν σαν να ετελείτο η νεκρώσιμος κηδεία ολόκληρου του Γένους.
Ο Αυτοκράτωρ προσευχήθηκε χαμηλόφωνα ενώπιον της εικόνας του Σωτήρος και της Θεοτόκου, έστρεψε τα μάτια προς τον θόλο και μετά προς το πλήρωμα της εκκλησίας και είπε : «Χριστιανοί, συγχωρήστε τις αμαρτίες μου. Ο Θεός ας συγχωρήσει τις δικές σας», και παράλαβε από το χέρια του αρχιερέα τα άχραντα μυστήρια, μετάλαβε. Ο λαός με μια φωνή έκραξε «έσο συγχωρημένος». Μετά ο Αυτοκράτωρ συνιστώντας να μεταλάβουν όλοι τόνισε: «Ήγγικεν η ώρα, καθ’ ην οφείλετε να αγωνισθείτε τον υπέρ πάντων αγώνα, και εάν δεν είναι παρά Θεού ορισμένο να σωθεί δια των θυσιών υμών η Πατρίς, δέον καταλείπετε εις τους απογόνους μνήμην ανδρείας και αρετής τοιαύτην, όση είναι αναγκαία προς διαφύλαξίν την ενδεχόμενη δουλεία της πίστεως των πατέρων και του σεβασμού προς την αρχαίαν δόξαν…».
Πραγματικά προφητικά υπήρξαν τα λόγια αυτά.
Περίπου 400 χρόνια μετά όταν ο πλοίαρχος George Hamilton διοικητής του Βρετανικού στόλου στο Αιγαίο ζήτησε από τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη να βρεθεί μια συμβιβαστική λύση στον πόλεμο με τους Οθωμανούς και ότι είναι πρόθυμοι να μεσολαβήσουν, ο Κολοκοτρώνης τον απάντησε: «Ο Βασιλεύς μας εσκοτώθει καμμιά συνθήκη δεν έκαμε. Η φρουρά του είχε παντοτινόν πόλεμο ….και δυο φρούρια ήταν πάντοτε ανυπότακτα». Ο Hamilton συνειδητοποίησε ότι ο Στρατηγός εννοούσε τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο τον ρώτησε και ποια είναι η φρουρά;
Ο Στρατηγός απάντησε: «Η φρουρά του Βασιλέως μας είναι οι λεγόμενοι κλέφτες, τα φρούρια η Μάνη και το Σούλι και τα βουνά».
Ο μεγάλος μας ποιητής Γεώργιος Σεφέρης στα απομνημονεύματα του αναφέρει ότι όταν άρχισε η επίθεση της Ναζιστικής Γερμανίας κατά της Ελλάδος ο λαός στους δρόμους έψελνε τον ύμνο «Τη Υπερμαχώ Στρατηγώ τα Νικητήρια …».
Τις μέρες αυτές που το Γένος μνημονεύει της ίδιες παρακαταθήκες που ενέπνευσε τους Έλληνες στις πιο κρίσιμες στιγμές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου το 1941 στις μάχες στην Μακεδονία και την Κρήτη. Η παλλαϊκή αντίσταση των Ελλήνων άλλαξε την πορεία του Πολέμου. Αν δεν συνέβαινε αυτό η σβάστικα θα ανέμιζε τον Νοέμβριο του 1941 στην Μόσχα και το Σουέζ θα έπεφτε στα χέρια των Γερμανών ανατρέποντας ριζικά τον ρου της ιστορίας. “
Η απόβαση του ελληνικού στρατού στη Σμύρνη, στις 2 Μαΐου 1919, σήμανε την έναρξη της Μικρασιατικής εκστρατείας. (απόσπασμα από το Πανόραμα του Αιώνα, επεισόδιο 12)
Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 26 Απριλίου, στο κατάμεστο αμφιθέατρο “Ιωάννης Καποδίστριας” του Πολεμικού Μουσείου Αθηνών, η παρουσίαση του ιστορικού ντοκιμαντέρ “Η Παναγία της Νίκης” του σκηνοθέτη – δημοσιογράφου Απόστολου Μπρέντα, σε συνεργασία με την Ομάδα Ιστορικής Αναβίωσης Ελληνικού Στρατού 1940-΄41.
Πρόκειται για μια αληθινή ιστορία που συνέβη στα χρόνια του Ελληνο-ιταλικού Πολέμου και δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά σε εφημερίδες της εποχής.
Στις 2 Μαρτίου 1941, στα βουνά της Βορείου Ηπείρου, η Παναγία εμφανίστηκε σε έναν Έλληνα αξιωματικό τον Ανθυπασπιστή Νικόλαο Γκάτζαρο και του μίλησε. Ο αξιωματικός ανέφερε το γεγονός στον Διοικητή της 8ης Μεραρχίας Υποστράτηγο Χαράλαμπο Κατσιμήτρο και λίγες μέρες αργότερα Έλληνες στρατιώτες έκτισαν μία μικρή εκκλησία στην πρώτη γραμμή του μετώπου.
Παράλληλα με τις οικοδομικές εργασίες, ο ζωγράφος Γιάννης Τσαρούχης – ο οποίος υπηρετούσε τότε ως στρατιώτης του μηχανικού – αγιογράφησε “κατ’ εξαίρεση” την εικόνα της Παναγίας για να στολιστεί το τέμπλο της. Ο ίδιος της έδωσε και το μοναδικό προσωνύμιο: Η Παναγία της Νίκης.
Δυστυχώς η εικόνα χάθηκε και μέχρι σήμερα δεν έχει βρεθεί, ενώ ο μικρός ναός γκρεμίστηκε κατά την διάρκεια του κομουνιστικού καθεστώτος στην Αλβανία.
Ο Απόστολος Μπρέντας μετά από πολύχρονη έρευνα στους τόπους που διαδραματίστηκαν τα παραπάνω γεγονότα και μιλώντας με τους πρωταγωνιστές, δημιούργησε το ντοκιμαντέρ “Η Παναγία της Νίκης”, δίνοντας το όνομα από την ομώνυμη εικόνα.
Την εκδήλωση παρουσίασαν οι δημοσιογράφοι Γεωργία Χάρδα και Λεωνίδας Μπλαβέρης.
Ο πρώτος ομιλητής, Αντιστράτηγος ε.α. – Νομικός Ευάγγελος Γριβάκος, περιέγραψε το ιστορικό της εμφάνισης της Παναγίας στον Νικόλαο Γκάτζαρο και την ανέγερση του μικρού ναού στον χώρο που έγινε το θαύμα.
Βράβευση του κ. Ευάγγελου Γριβάκου
Επίσης, ο κ. Γριβάκος, εμφανώς συγκινημένος, αναφέρθηκε στο προσκύνημα που πραγματοποίησε στα ερείπια του ναΐσκου στις 21 Νοεμβρίου 2011, όπου και τοποθέτησε ένα εικονοστάσι σε σχήμα εκκλησίας.
Στη συνέχεια, η Ομάδα Ιστορικής Αναβίωσης Ελληνικού Στρατού 1940 -΄41 παρουσίασε στο κοινό το πιστό αντίγραφο της χαμένης εικόνας “Η Παναγία της Νίκης”, μετά από μία κατανυκτική πομπή μέσα στο αμφιθέατρο του Πολεμικού Μουσείου.
Βράβευση του κ. Γεώργιου Λιλή
Ο δεύτερος ομιλητής, καθηγητής μουσικής Γεώργιος Λιλής, περιέγραψε το ιστορικό της δημιουργίας της εικόνας από τον μετέπειτα διάσημο ζωγράφο Γιάννη Τσαρούχη και της απώλειας της στη συνέχεια, κατά τη διάρκεια της κατοχής. Ο κ. Λιλής μίλησε επίσης για τη δημιουργία του αντιγράφου της “Παναγίας της Νίκης”.
Ο δημοσιογράφος – σκηνοθέτης Απόστολος Μπρέντας, παίρνοντας τον λόγο μίλησε για την έρευνα που έκανε στα πεδία των μαχών του Έπους του 1940-΄41 και τις προσπάθειες που κατέβαλλε για την πραγματοποίηση του ντοκιμαντέρ “Η Παναγία της Νίκης”.
Ο κ. Μπρέντας δεν έκρυψε τη συγκίνηση του όταν αναφέρθηκε στους κατοίκους των ελληνικών χωριών της Βορείου Ηπείρου, οι οποίοι, όπως τόνισε συνεχίζουν να φυλούν Θερμοπύλες. Ιδιαίτερη μνεία έκανε για την Ομάδα Ιστορικής Αναβίωσης Ε.Σ. 1940, από την οποία, όπως είπε, βρήκε ανέλπιστη συμπαράσταση, καθώς και στον κ. Ιωάννη Αναγνωστόπουλο, για την οικονομική ενίσχυση για την πραγματοποίηση του εγχειρήματος.
Ακολούθως, προβλήθηκε το ντοκιμαντέρ “Η Παναγία της Νίκης”, το οποίο απέσπασε το ζεστό και παρατεταμένο χειροκρότημα του κόσμου που κατέκλυσε το αμφιθέατρο του Πολεμικού Μουσείου.
Η Ομάδα Ιστορικής Αναβίωσης Ελληνικού Στρατού 1940 -΄41 απένειμε τιμητικές πλακέτες:
– Στη μνήμη του Νικολάου Γκάτζαρου, του αξιωματικού που έζησε την εμφάνιση της Παναγίας τον Μάρτιο του 1941, στο μέτωπο του Ελληνο-ιταλικού Πολέμου,
– Στη μνήμη του Βασίλη Αρχιμανδρίτη, για τον αγώνα και την προσφορά του στον Ελληνο-ιταλικό Πόλεμο και την Εθνική Αντίσταση
Τις πλακέτες παρέλαβαν συγγενείς των κεκοιμημένων αγωνιστών
– Στον κ. Αγαθοκλή Παναγούλια, για τον πολύχρονο αγώνα του για τον εντοπισμό, την ταυτοποίηση και την ταφή των ηρωικώς πεσόντων Ελλήνων πολεμιστών του 1940-΄41
– Στην κα Βασιλική Κεχαγιόγλου, καθηγήτρια εικαστικών, για την αγιογράφηση του αντιγράφου της ιστορικής εικόνας του Γιάννη Τσαρούχη “Η Παναγία της Νίκης”
– Στον κ. Ευάγγελο Γριβάκο, Αντιστράτηγο ε.α. – Νομικό, για την ανάδειξη του θαύματος της εμφάνισης της Υπεραγίας Θεοτόκου
– Στον κ. Γεώργιο Λιλή, καθηγητή μουσικής, για την οργάνωση της αγιογράφησης του αντιγράφου της “Παναγίας της Νίκης”
– Στον κ. Παναγιώτη Μενούνο, μοριακό βιολόγο, για την ταυτοποίηση των οστών των Ελλήνων Πεσόντων του Έπους του 1940-΄41
Βράβευση κ. Γεώργιου Μέρμηγκα
– Στον κ. Γεώργιο Μέρμηγκα, αεροπόρο-συγγραφέα-Πρόεδρο ΕΕΕΣ “ΚΗΡΥΚΕΙΟΝ”, για την έρευνα του για τον εντοπισμό και την ταυτοποίηση των ηρωικώς πεσόντων Ελλήνων Αεροπόρων του Ελληνο-ιταλικού Πολέμου.
– Στον κ. Ιωάννη Κοροδήμο, για την διάσωση μεγάλων ιστορικών στιγμών των αγώνων της Πατρίδας μας μέσω της αξιοποίησης και προβολής του κινηματογραφικού αρχειακού υλικού του Ελληνικού Στρατού
Βράβευση κ. Σάββα Σιάτρα
Και στον κ. Σάββα Σιάτρα, κορυφαίο Ηπειρώτη ερμηνευτή, για την προσφορά του στην διάδοση του παραδοσιακού τραγουδιού και στον αγώνα του για την έρευνα, διάσωση και την καταγραφή του.
Ηπειρώτικο μοιρολόι από τον Σάββα Σιάτρα
Ο κ. Σιάτρας πλαισιωμένος από τα μέλη της Ομάδας Αναβίωσης Ε.Σ. 1940 ερμήνευσε “ένα ηπειρώτικο μοιρολόι από τα χρόνια του πολέμου”.
Απαγγελία ποιήματος από τον Β. Καπράλο
Τέλος, ο ποιητής Βασίλης Καπράλος απήγγειλε το ποίημα το οποίο έγραψε με αφορμή την εκδήλωση.
Μια απόφαση που μόνο ως εθνικά επιζήμια μπορεί να τη δει και ο πιο αδαής είναι εκείνη που εξέδωσε το Πρωτοδικείο Φλώρινας και αφορά την επίσημη λειτουργία του «Κέντρου Μακεδονικής Γλώσσας» στη Φλώρινα.
Η δικαστική Αρχή απέρριψε τις ενστάσεις που έχουν διατυπωθεί εγγράφως από διάφορους φορείς και οργανώσεις και επικύρωσε το καταστατικό του Κέντρου, παρά το γεγονός ότι αυτό σύμφωνα με τη Βασιλική Θάνου-Χριστοφίλου, προέδρου Αρείου Πάγου ε.τ. και πρώην πρωθυπουργού, παραβιάζει το νόμο και τους όρους της Συμφωνίας των Πρεσπών.
«Σήμερα σκότωσαν την Μακεδονία! Σήμερα η “Ελληνική” δικαιοσύνη αποφάσισε με βούλα να έχουμε δήθεν “Μακεδονική” γλώσσα δήθεν “Μακεδονικά” σχολεία και δήθεν “Μακεδονική” μειονότητα», υπογράμμισε ο πρόεδρος της Ελληνικής Λύσης Κυριάκος Βελόπουλος ξεκαθαρίζοντας ότι πρόκειται περί προδοσίας!
Με ανάρτησή τους οι άνθρωποι που βρίσκονται πίσω από το αμφιλεγόμενο Κέντρο πανηγυρίζουν τονίζοντας πως:
«Με την ιστορική απόφαση της 16ης Μαρτίου 2023 το Πρωτοδικείο Φλώρινας απέρριψε την καταγγελία του Εισαγγελέα. Επίσης, απέρριψε τις Τριτανακοπές που κατατέθηκαν από την Παμμακεδονική Ένωση Μακεδονικού Αγώνα Ελλάδας-Αυστραλίας και τον Πανελλήνιο Σύλλογο Απογόνων Μακεδονομάχων – Ο Παύλος Μελάς, όπως και τις Παρεμβάσεις που κατατέθηκαν από τον Σύνδεσμο Προάσπισης Μακεδονίας-Θράκης, την Εταιρία Μακεδονικών Σπουδών, τον Σύλλογο ο Αριστοτέλης, όπως και τις πρόσθετες παρεμβάσεις από πλευράς της, Ένωσης Απόστρατων Αξιωματικών Στρατού και της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας.
Οι παραπάνω απορρίφθηκαν όχι μόνο ως αβάσιμες, αλλά κυρίως ως απαράδεκτες.
Το “Κέντρο Μακεδονικής Γλώσσας στην Ελλάδα” παραμένει νόμιμα εγγεγραμμένο. Το Κέντρο επιθυμεί να εκφράσει την ικανοποίησή του που μετά από πολλούς αγώνες των τελευταίων δεκαετιών, οι ομιλητές της Μακεδονίας στην Ελλάδα έχουν επιτέλους μια θετική δικαστική έκβαση να γιορτάσουν.»
Δείτε σελίδες της δικαστικής απόφασης:
pontosnews.gr
H ανακοίνωση του προέδρου της Πατριωτικής Ένωσης Πρόδρομου Εμφιετζόγλου
Με νέα απόφασή του, το Πρωτοδικείο Φλώρινας απέρριψε τις ενστάσεις που υπεβλήθησαν για την αναγνώριση Σωματείου στην Ελλάδα «Μακεδονικής» Γλώσσας. Οι ενστάσεις υπεβλήθησαν από την Πατριωτική Ένωση και άλλους φορείς και πρόσωπα.
Με απόλυτα τεκμηριωμένο τρόπο, οι ενστάσεις αμφισβήτησαν τη νομική βάση μιας τέτοιας αποφάσεως, η οποία δεν στοιχειοθετείται και από καμία πρόνοια της Συμφωνίας των Πρεσπών. Υπέδειξαν επίσης τους προφανείς κινδύνους εργαλειοποιήσεως της δήθεν «Μακεδονικής» γλώσσας για την προβολή ισχυρισμών περί υπάρξεως «Μακεδονικής» μειονότητας στην Ελλάδα.
Η εμμονή του Πρωτοδικείου Φλώρινας σε μια λάθος και εθνικά επικίνδυνη απόφαση, θέτει την Ελληνική Δικαιοσύνη προ των ευθυνών της. Θέτει επίσης την Κυβέρνηση, που συνέπλευσε με τους πρωταγωνιστές της Συμφωνίας των Πρεσπών και την υποστηρίζει σήμερα ανεπιφύλακτα, μπροστά στις συνέπειες και τις παρενέργειες που προκαλεί αυτή, ακόμη και όταν δεν προβλέπει την αναγνώριση «Μακεδονικής» γλώσσας στην Ελλάδα.
Η Πατριωτική Ένωση δεν πρόκειται να δεχθεί ως τελεσίδικη την απόφαση του Πρωτοδικείου της Φλώρινας, που έρχεται σε κατάφωρη αντίθεση όχι μόνο με τα αισθήματα του Ελληνικού λαού, αλλά και με το Ελληνικό δίκαιο, όπως αυτό εκφράζεται και ερμηνεύεται από κορυφαίους νομικούς και δικαστικούς λειτουργούς της χώρας. Θα προσφύγει σε όλα τα δυνατά νομικά μέτρα και θα κάνει πιο έντονο ακόμη τον αγώνα της κατά της επαίσχυντης Συμφωνίας των Πρεσπών.
Η επαναστατική προκήρυξη που κυκλοφόρησε ο Αλέξανδρος Υψηλάντης στο Ιάσιο της Μολδαβίας (σημερινό Ιάσι Ρουμανίας) στις 24 Φεβρουαρίου 1821, σηματοδότησε την έναρξη της Επανάστασης στις παραδουνάβιες ηγεμονίες.
Στις 21 Φεβρουαρίου, ο Υψηλάντης ξεκίνησε από το Κισνόβιο της Βεσαραβίας (σημερινό Κισινάου Μολδαβίας) και αφού την επομένη διέβη τον ποταμό Προύθο μαζί με τους αδελφούς του Γεώργιο και Νικόλαο, έφθασε στο Ιάσιο. Εκεί συναντήθηκε με τον ηγεμόνα της Μολδαβίας Μιχαήλ Σούτσο (γνωστό και ως Μιχαήλ Βόδα) κι έλαβε την υποστήριξή του για την έναρξη του αγώνα.
Στις 24 Φεβρουαρίου κυκλοφόρησε την προκήρυξη «Μάχου υπέρ Πίστεως και Πατρίδος» και την ίδια ημέρα υπέβαλε στον τσάρο την παραίτησή του από τον ρωσικό στρατό.
Ακολουθεί το κείμενο της προκήρυξης:
Η ώρα ήλθεν, ω Άνδρες Έλληνες! Προ πολλού οι λαοί της Ευρώπης, πολεμούντες υπέρ των ιδίων Δικαιωμάτων και ελευθερίας αυτών, μας επροσκάλουν εις μίμησιν, αυτοί, καίτοι οπωσούν ελεύθεροι, επροσπάθησαν όλαις δυνάμεσι να αυξήσωσι την ελευθερίαν, και δι’ αυτής πάσαν αυτών την Ευδαιμονίαν.
Οι αδελφοί μας και φίλοι είναι πανταχού έτοιμοι, οι Σέρβοι, οι Σουλιώται, και όλη η Ηπειρος, οπλοφορούντες μας περιμένωσιν· ας ενωθώμεν λοιπόν με Ενθουσιασμόν! η Π α τ ρ ί ς μ α ς π ρ ο σ κ α λ ε ί!
Η Ευρώπη, προσηλώνουσα τους οφθαλμούς της εις ημάς, απορεί διά την ακινησίαν μας, ας αντηχήσωσι λοιπόν όλα τα Όρη τής Ελλάδος από τον Ήχον τής πολεμικής μας Σάλπιγγος, και αι κοιλάδες από την τρομεράν κλαγγήν των Αρμάτων μας. Η Ευρώπη θέλει θαυμάση τας ανδραγαθίας μας, οι δε τύραννοι ημών τρέμοντες και ωχροί θέλουσι φύγει απ’ έμπροσθέν μας.
Οι φωτισμένοι λαοί της Ευρώπης ενασχολούνται εις την αποκατάστασιν της ιδίας ευδαιμονίας· και πλήρεις ευγνωμοσύνης διά τας προς αυτούς των Προπατόρων μας ευεργεσίας, επιθυμούσι την ελευθερίαν της Ελλάδος.
Ημείς, φαινόμενοι άξιοι της προπατορικής αρετής και του παρόντος αιώνος, είμεθα Εύελπεις, να επιτύχωμεν την υπεράσπισιν αυτών και βοήθειαν· πολλοί εκ τούτων φιλελεύθεροι θέλουσιν έλθη, διά να συναγωνισθώσι με ημάς. Κινηθήτε, ω φίλοι, και θέλετε ιδή μίαν Κραταιάν δύναμιν να υπερασπισθή τα δίκαιά μας! Θέλετε ιδή και εξ αυτών των εχθρών μας πολλούς, οίτινες, παρακινούμενοι από την δικαίαν μας αιτίαν, να στρέψωσι τα Νώτα προς τον εχθρόν και να ενωθώσι με ημάς· ας παρρησιασθώσι με ειλικρινές φρόνημα, η Πατρίς θέλει τους εγκολπωθή! Ποίος λοιπόν εμποδίζει τους ανδρικούς σας Βραχίονας; ο άνανδρος εχθρός μας είναι ασθενής και αδύνατος.
Οι στρατηγοί μας έμπειροι και όλοι οι ομογενείς γέμουσιν ενθουσιασμού! ενωθήτε λοιπόν, ω ανδρείοι και μεγαλόψυχοι Έλληνες! ας σχηματισθώσι φάλαγκες εθνικαί, ας εμφανισθώσι Πατριωτικαί λεγεώνες, και θέλετε ιδή τους παλαιούς εκείνους Κολοσσούς του δεσποτισμού να πέσωσιν εξ ιδίων, απέναντι των θριαμβευτικών μας Σημαίων! Εις την φωνήν της Σάλπιγκός μας όλα τα παράλια του Ιωνίου και Αιγέου πελάγους θέλουσιν αντηχήση· τα Ελληνικά πλοία, τα οποία εν καιρώ ειρήνης ήξεραν να εμπορεύωνται, και να πολεμώσι, θέλουσι σπείρη εις όλους τους λιμένας του τυράννου με το πυρ και την μάχαιραν, την φρίκην και τον θάνατον…
Ποία ελληνική ψυχή θέλει αδιαφορήση εις την πρόσκλησιν της Πατρίδος; Εις την Ρώμην ένας του Καίσαρος φίλος σείων την αιματομένην χλαμύδα του τυράννου εγείρει τον λαόν.
Tι θέλετε κάμη Σεις ω Έλληνες, προς τους οποίους η Πατρίς γυμνή δεικνύει μεν τας πληγάς της και με διακεκομμένην φωνήν επικαλείται την βοήθειαν των τέκνων της; Η θεία πρόνοια, ω φίλοι Συμπατριώται, ευσπλαγχνισθείσα πλέον τας δυστυχίας μας ηυδόκησεν ούτω τα πράγματα, ώστε με μικρόν κόπον θέλομεν απολαύση με την ελευθερίαν πάσαν ευδαιμονίαν. Αν λοιπόν από αξιόμεμπον αβελτηρίαν αδιαφορήσωμεν, ο τύραννος γενόμενος αγριώτερος θέλει πολλαπλασιάση τα δεινά μας, και θέλομεν καταντήση διά παντός το δυστυχέστερον πάντων των εθνών.
Στρέψατε τους οφθαλμούς σας, ω Συμπατριώται, και ίδετε την ελεεινήν μας κατάστασιν! ίδετε εδώ τους Ναούς καταπατημένους! εκεί τα τέκνα μας αρπαζόμενα διά χρήσιν αναιδεστάτην της αναιδούς φιληδονίας των βαρβάρων τυράννων μας! τους οίκους μας γεγυμνωμένους, τον αγρούς μας λεηλατισμένους και ημάς αυτούς ελεεινά ανδράποδα!
Είναι καιρός να αποτινάξωμεν τον αφόρητον τούτον Ζυγόν, να ελευθερώσωμεν την Πατρίδα, να κρημνίσωμεν από τα νέφη την ημισέληνον να υψώσωμεν το σημείον, δι’ ου πάντοτε νικώμεν! λέγω τον Σταυρόν, και ούτω να εκδικήσωμεν την Πατρίδα, και την Ορθόδοξον ημών Πίστιν από την ασεβή των ασεβών Καταφρόνησιν.
Μεταξύ ημών ευγενέστερος είναι, όστις ανδρειοτέρως υπερασπισθή τα δίκαια της Πατρίδος, και ωφελιμοτέρως την δουλεύση. Το έθνος συναθροιζόμενον θέλει εκλέξη τους Δημογέροντάς του, και εις την ύψιστον ταύτην Βουλήν θέλουσιν υπείκει όλαι μας αι πράξεις…
Ας κινηθώμεν λοιπόν μέ εν κοινόν φρόνιμα, oι πλούσιοι ας καταβάλωσιν μέρος της ιδίας περιουσίας, oι ιερoί ποιμένες ας εμψυχώσωσι τον λαόν με το ίδιόν των παράδειγμα, και oι πεπαιδευμένοι ας συμβουλεύσωσιν τα ωφέλιμα. Oι δε εν ξέναις αυλαίς υπουργούντες στρατιωτικοί και πολιτικοί ομογενείς, αποδίδοντες τας ευχαριστίας εις ην έκαστος υπουργεί δύναμιν, ας ορμήσωσιν όλοι εις το ανοιγόμενον ήδη μέγα και λαμπρόν στάδιον, και ας συνεισφέρωσιν εις την πατρίδα τον χρεωστούμενον φόρον, και ως γενναίoι ας ενοπλισθώμεν όλοι άνευ αναβολής καιρού με το ακαταμάχητον όπλον της ανδρείας και υπόσχομαι εντός ολίγου την νίκην και μετ’ αυτήν παν αγαθόν. Πoίoι μισθωτοί και χαύνοι δούλοι τολμούν να αντιπαραταχθώσιν απέναντι λαού, πολεμούντος υπέρ της ιδίας ανεξαρτησίας; Μάρτυρες oι Ηρωικοί αγώνες των προπατόρων μας· Μάρτυς η lσπανία, ήτις πρώτη και μόνη κατετρόπωσε τας αηττήτους φάλαγκας ενός τυράννου.
Με την Ένωσιν, ω Συμπολίται, με το προς την ιεράν Θρησκείαν Σέβας, με την προς τους Νόμους και τους Στρατηγούς υποταγήν, με την ευτολμίαν και σταθηρότητα, η νίκη μας είναι βεβαία και αναπόφευκτος, αυτή θέλει στεφανώση μέ δάφνας αειθαλείς τους Ηρωικούς αγώνας μας, αυτή με χαρακτήρας ανεξαλείπτους θέλει χαράξη τα ονόματα ημών εις τον ναόν της αθανασίας, διά το παράδειγμα των επερχομένων γενεών.
Η Πατρίς θέλει ανταμείψη τα ευπειθή και γνήσιά της τέκνα με τα βραβεία της δόξης και τιμής· τα δε απειθή και κωφεύοντα εις την τωρινήν της πρόσκλησιν, θέλει αποκηρύξη ως νόθα και Ασιανά σπέρματα, και θέλει παραδώση τα ονόματά των, ως άλλων προδότων, εις τον αναθεματισμόν και κατάραν των μεταγενεστέρων.
Ας καλέσωμεν λοιπόν εκ νέου, ω Ανδρείοι και μεγαλόψυχοι Έλληνες, την ελευθερίαν εις την κλασικήν γην της Ελλάδος! Ας συγκροτήσωμεν μάχην μεταξύ του Μαραθώνος και των Θερμοπυλών!
Ας πολεμήσωμεν εις τους τάφους των Πατέρων μας, οι οποίοι, διά να μάς αφήσωσιν ελευθέρους, επολέμησαν και απέθανον εκεί! Το αίμα των τυράννων είναι δεκτόν εις την σκιάν τον Επαμεινώνδου Θηβαίου, και του Αθηναίου Θρασυβούλου, οίτινες κατετρόπωσαν τους τριάκοντα τυράννους, εις εκείνας του Αρμοδίου και Αριστογείτωνος, οι οποίοι συνέτριψαν τον Πεισιστρατικόν ζυγόν, εις εκείνην του Τιμολέοντος, όστις απεκατέστησε την ελευθερίαν εις την Κόρινθον και τας Συρακούσας, μάλιστα εις εκείνας τον Μιλτιάδου και Θεμιστοκλέους, του Λεωνίδου και των τριακοσίων, οίτινες κατέκοψαν τοσάκις τους αναριθμήτους στρατούς των βαρβάρων Περσών, των οποίων τους βαρβαροτέρους και ανανδροτέρους απογόνους πρόκειται εις ημάς σήμερον, με πολλά μικρόν κόπον, να εξαφανίσωμεν εξ ολοκλήρου.
Την Κυριακή 19 Φεβρουαρίου 2023 και ώρα 12:00, στο Αμφιθέατρο του Πολεμικού Μουσείου Αθηνών, παρουσιάζεται το τελευταίο βιβλίο του Βορειοηπειρώτη αγωνιστή Κωνσταντίνου Κυριακού «ΤΟ ΚΑΘΗΚΟΝ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ», των εκδόσεων Ερωδιός, μαζί με άλλες δύο σημαντικές νέες εκδόσεις.
Πρόκειται για το βιβλίο “Οι Ένοχοι”, του βετεράνου πολεμιστή της Κύπρου το 1974 Νίκου Αργυρόπουλου, από τις εκδόσεις του περιοδικού “Ενδοχώρα” και το βιβλίο “Είπαμε πρώτα υπέρ Πίστεως και έπειτα υπέρ Πατρίδος” του δασκάλου Δημήτρη Νατσιού.
ΚΑΣΤΟΡΙΑ: Το τριήμερο 24 – 26 Ιανουαρίου 2023 πραγματοποιήθηκε με επιτυχία σε κεντρικό ξενοδοχείο της Καστοριάς το Φόρουμ για τον Θρησκευτικό Τουρισμό με τίτλο: «Βυζαντινή Καστοριά», με την συνδιοργάνωση της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, της Ιεράς Μητρόπολης Καστοριάς, της Εφορείας Αρχαιοτήτων Καστοριάς, τον Δήμο Καστοριάς και τον Σύνδεσμο Ξενοδόχων Καστοριάς.
Το Φόρουμ εντάχθηκε στην προοπτική για την ανάδειξη του πλούσιου βυζαντινού αποθέματος της περιοχής, την μεταλαμπάδευση της γνώσης του βυζαντινού πολιτισμού και την εν γένει περαιτέρω τουριστική ανάπτυξη της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, η οποία είναι εφικτή μέσω της καλύτερης δυνατής αξιοποίησης και προβολής των θρησκευτικών και πολιτιστικών μνημείων που διαθέτει.
Πρώτη συνεδρία με τον Βαγγέλη Παπαδόπουλο, δημοσιογράφο, τον κ. Ιερόθεο Βλάχο, Μητροπολίτη Ναυπάκτου και Αγ. Βλασίου και την κα. Ανδρομάχη Σκρέκα, Αρχαιολόγο, Προϊσταμένη Εφορείας Αρχαιοτήτων Καστοριάς
Την έναρξη των εργασιών, το βράδυ της Τρίτης 24 Ιανουαρίου, κήρυξε η Αντιπεριφερειάρχης Δυτ. Μακεδονίας κα. Δέσποινα Κοζατσάνη.
Στην συνέχεια χαιρέτισαν το Συνέδριο:
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Καστορίας κ.κ. Καλλίνικος, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ναυπάκτου κ. κ. Ιερόθεος, ο εκπρόσωπος του Σεβασμιώτατου Μητροπολίτου Φλωρίνης κ.κ. Θεοκλήτου, οΑρχιμανδρίτης π. Θεωνάς, ο Βουλευτής κ. Ζήσης Τζηκαλάγιας, η Διευθύντρια του Γραφείου Πρωθυπουργού στην Θεσσαλονίκη κ. Μαρία Αντωνίου, ο εκπρόσωπος του Δημάρχου Καστοριάς κ. Ιωάννη Κορεντσίδη, ο Αντιδήμαρχος Πολιτισμού Καστοριάς κ. Αθανάσιος Ρήμος, ο Δήμαρχος Άργους Ορεστικού κ. Παναγιώτης Κεπαπτσόγλου, ο Δήμαρχος Νεστορίου κ. Χρήστος Γκοσλιόπουλος, η Γραμματέας σε θέματα κοινωνικής πολιτικής Νέας Δημοκρατίας, κα. Μαρία Νάτσιου.
Γραπτό χαιρετισμό απηύθυνε και η Βουλευτής κα. Ολυμπία Τελιγιορίδου.
Ο Γραμματέας του Συνοδικού Γραφείου Προσκυνημ. Περιηγήσεων Εκκλησίας Ελλάδος Αρχιμ. π. Σπυρίδωνας Κατραμάδος με τον Πρόεδρο Δ.Σ. του Σωματείου «Αποφοίτων και Σπουδαστών Θρησκευτικού Τουρισμού και Προσκυνηματικών Περιηγήσεων, Μακεδονίας, Ηπείρου και Θεσσαλίας» κ. Νικ. Σουτόπουλο και τον κ. Εμμανουήλ Κουτσιαύτη, Θεολόγο τ. Σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων Καστοριάς
Την πρώτη ημέρα της υποδοχής των συνέδρων έκλεισε ο Περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας κ. Γεώργιος Κασαπίδης.
Τις εργασίες του Συνεδρίου παρακολούθησαν μέλη τοπικών φορέων, της επιστημονικής κοινότητας, του τοπικού επιχειρηματικού κόσμου, του συλλόγου ξενοδοχοϋπαλλήλων, πολίτες με ενδιαφέροντα παράδοσης, ιστορίας και πολιτιστικής κληρονομιάς, σπουδαστές και καθηγητές των Δ.Ι.Ε.Κ θρησκευτικού τουρισμού και προσκυνηματικών περιηγήσεων με έδρα την Πτολεμαΐδα και την Σύρο, αλλά και μέλη του Δ.Σ. του Σωματείου «Αποφοίτων και Σπουδαστών Θρησκευτικού Τουρισμού και Προσκυνηματικών Περιηγήσεων, Μακεδονίας, Ηπείρου και Θεσσαλίας», .
Η θεματολογία του ήταν ολοκληρωμένη και ποικίλη, διαρθρωμένη στις ενότητες:
Τα Θρησκευτικά Μνημεία, Παιδεία και Πολιτισμός στην Μεταβυζαντινή Καστοριά, Τα Βυζαντινά Μνημεία στα Μνημεία της Φύσης, Ιστορία και Μοναχισμός, Σύγχρονη ζωή της πόλης, Οργάνωση Θρησκευτικού Τουρισμού και Προώθηση Θρησκευτικού Τουρισμού Καστοριάς.
Τα επί μέρους θέματα κλήθηκαν και παρουσίασαν με εισηγήσεις δόκιμοι ομιλητές, Μητροπολίτες, Επιστήμονες, Καθηγητές, Εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Φορέων της Καστοριάς.
Απονομή τιμητικού λευκώματος για την Καστοριά στον Γραμματέα του Ειδικού Συνοδικού Γραφείου Προσκυνηματικών Περιηγήσεων της Εκκλησίας Ελλάδος Αρχιμ. π. Σπυρίδωνα Κατραμάδο από την Αντιπεριφερειάρχη Καστοριάς κα Δέσποινα Κοζατσάνη
Συγκεκριμένα, οι ομιλιτές και οι τίτλοι των εισηγήσεών τους ήταν:
Σεβ. Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ.κ. Ιερόθεος: «Θεολογία και τέχνη».
κ. Εμμανουήλ Κουτσιαύτης, Θεολόγος τ. Σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων: «Παιδεία και Ελληνική γλώσσα στην Καστοριά μετά το Βυζάντιο».
κα Ζιώτα Χριστίνα, Αρχαιολόγος, Προϊσταμένη Εφορείας Αρχαιοτήτων Φλωρίνης: «Βυζαντινά και Μεταβυζαντινά Μνημεία των Πρεσπών».
κα. Αναστασία Κυριατζή, Αρχαιολόγος Εφορείας Αρχαιοτήτων Καστοριάς: «Λίμνη: Παναγία Μαυριώτισσα. Γράμμος: Άγιος Ζαχαρίας, Ι.Μ. Τσούκας. Βίτσι: Άγ. Γεώργιος Ποιμενικού».
Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης π. Στέφανος Σχοινάς, Ιστορικός Αρχαιολόγος, Γραμματέας Μ.Σ. Ιεράς Μητροπόλεως Καστοριάς: «Ιουστινιανός, Άγιοι της Καστοριάς (Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς), Η Καστοριά και η Ανατολική Ιστορία».
Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Φθιώτιδος κ.κ. Συμεών: «Μοναχισμός και Μοναστήρια».
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Φθιώτιδος κ.κ. Συμεών στο βήμα του συνεδρίου
Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Καστορίας κ.κ. Καλλίνικος: «Σύγχρονες τάσεις και ανάγκες του κόσμου και οι προσκυνηματικές περιηγήσεις».
κα Βλάχβεη Ασπασία, Καθηγήτρια μάρκετιγκ στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας: «Προσβασιμότητα, Μεταφορά, Εξυπηρέτηση, Δομές».
Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης π. Σπυρίδων Κατραμάδος, Γραμματέας Γραφείου Προσκυνηματικού Τουρισμού Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος: «Οργάνωση προσκλήσεων Ενοριών και Κατηχητικών».
κα Αναστασία Γιαννακοπούλου, επικ. Καθηγήτρια στο Εργαστήριο Ψηφιακών μέσων και Στρατηγικής Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας: «Πληροφόρηση, διαφήμηση».
κα Βασιλική Δημητροπούλου, Δρ. Ιστορικός Τέχνης, αναπλ. Εθνική Εμπειρογνώμων για Μνημεία Unesco: «Unesco, Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς».
κα Φλώρα Καραγιάννη, Δρ. Βυζαντινολόγος, Διευθύντρια Ευρωπαϊκού Κέντρου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων: «Καστορά: Μιά Βυζαντινή Πολιτεία, Κέντρο για την μελέτη και ανάδειξη του Βυζαντινού Πολιτισμού».
κ. Σιδέρης Σμαρόπουλος, Πρόεδρος Συλλόγου Ξενοδόχων Καστοριάς: «Οι προτάσεις του Συνδέσμου Ξενοδόχων Καστοριάς».
κ. Γεώργιος Κασαπίδης, Περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας: «Ο Τουριστικός Σχεδιασμός της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας».
Ολιγόλεπτη παρέμβαση στο συνέδριο (Forum) του Πρόεδρου Δ.Σ. του Σωματείου «Αποφοίτων και Σπουδαστών Θρησκευτικού Τουρισμού και Προσκυνηματικών Περιηγήσεων, Μακεδονίας, Ηπείρου και Θεσσαλίας» κ. Νικ. Σουτόπουλου για τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων αυτής της ειδικότητας των ΔΙΕΚ
Μετά από κάθε ενότητα ακολουθούσε συζήτηση με ερωτήσεις από το κοινό, ενώ έγιναν και ενδιαφέρουσες παρεμβάσεις με γόνιμο προβληματισμό και διάλογο με τους εισηγητές για την επαγγελματική αποκατάσταση και τα εργασιακά δικαιώματα των αποφοίτων σπουδαστών των ΙΕΚ της ειδικότητας «Θρησκευτικού Τουρισμού και Προσκυνηματικών Περιγήσεων» από τον Πρόεδρο του Σωματείου «Αποφοίτων και Σπουδαστών Θρησκευτικού Τουρισμού και Προσκυνηματικών Περιηγήσεων, Μακεδονίας, Ηπείρου και Θεσσαλίας», κ. Νικ. Σουτόπουλο.
Μέλη του Δ.Σ. του παραπάνω Σωματείου επίσης διοργάνωσαν για το κοινό του Φόρουμ «Βυζαντινή Καστοριά» έκθεση βιβλίου με εκδόσεις σχετικές με τις προσκυνηματικές περιηγήσεις σε βυζαντινά μνημεία και διαδρομές σε πολιτιστικά αξιοθέατα στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Έκθεση βιβλίου στο χώρο συνεδριάσεων από το Σωματείο «Αποφοίτων και Σπουδαστών Θρησκευτικού Τουρισμού και Προσκυνηματικών Περιηγήσεων, Μακεδονίας, Ηπείρου και Θεσσαλίας»
Σημαντικές πτυχές του Συνεδρίου ήταν:
-Η παρουσίαση του πολιτιστικού και πνευματικού πλούτου της Καστοριάς και της ευρύτερης περιοχής της, με τα μνημεία και τα κειμήλια της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής εποχής, και η εργώδης προσπάθεια συντήρησής τους.
-Η παρουσίαση του «λόγου», του νοήματος των μνημείων, δηλαδή του λαμπρού θεολογικού και ιστορικού υπόβαθρου των μνημείων αυτών και η διαπίστωση ότι η πνευματικότητα εκείνης της εποχής που τα δημιούργησε παραμένει ζωντανή στην σύγχρονη Καστοριά.
-Η κατάθεση σημαντικών συγκεκριμένων και εφαρμόσιμων προτάσεων για την τουριστική ανάπτυξη της περιοχής,με βάση τα μνημεία αυτά και το πνευματικό, ιστορικό και πολιτιστικό φορτίο τους.
Ο Πρόεδρος Δ.Σ. του Σωματείου «Αποφοίτων και Σπουδαστών Θρησκευτικού Τουρισμού και Προσκυνηματικών Περιηγήσεων, Μακεδονίας, Ηπείρου και Θεσσαλίας» κ. Νικ. Σουτόπουλος, με την Αντιπεριφερειάρχη Καστοριάς της Περιφέρειας Δυτ. Μακεδονίας κα Δέσποινα Κοζατσάνη και το Μέλος Δ.Σ. του Σωματείου Στεφανία Τσαλικίδου στην είσοδο του Βυζαντινού Μουσείου Καστοριάς.
Σημαντικές απτές επιτυχίεςκαι στόχοι του Συνεδρίου ήταν:
– Η στοιχειοθέτηση της ανάγκης να περιληφθεί η Καστοριά στα μνημεία του παγκοσμίου Οργανισμού της UNESCO και η ανάληψη της πρωτοβουλίας προς τον σκοπό αυτό από την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και τους συνδιοργανωτές του Φόρουμ.
-Η καθιέρωση ετησίου Διεθνούς Συνεδρίου για τον Βυζαντινό πολιτισμό στην Καστοριά από την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και τους συνδιοργανωτές του Φόρουμ.
-Η χρηματοδότηση της συγκέντρωσης στοιχείων και έκδοσης αντίστοιχου βιβλίου, όπου θα καταγράφονται οι ευεργέτες της Καστοριάς από το μακρινό παρελθόν έως και σήμερα.
Η κα. Ανδρομάχη Σκρέκα, Αρχαιολόγος, Προϊσταμένη Εφορείας Αρχαιοτήτων Καστοριάς ξεναγεί τους συνέδρους στην επίσκεψή τους στο Βυζαντινό Μουσείο Καστοριάς
Το Φόρουμ περιλάμβανε και το βιωματικό μέρος, με επισκέψεις και ξεναγήσεις στο Βυζαντινό Μουσείο Καστοριάς, σε Βυζαντινούς Ναούς της πόλης (Παναγίας Κουμπελίδικης και Αγ. Νικολαου) και σε δύο ιστορικά Μοναστήρια, των Αγίων Αναργύρων και του Γενεθλίου της Θεοτόκου Κλεισούρας.
Η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας – Π.Ε. Καστοριάς είχε τον συντονισμό, το Γραφείο Τύπου της Περιφερειακής Ενότητας Καστοριάς είχε την μέριμνα κατά την διάρκεια των εργασιών του Φόρουμ, ενώ καθήκοντα παρουσιαστή είχε ο δημοσιογράφος Ευάγγελος Παπαδόπουλος.
Εντυπωσιακή εγχάρακτη διακόσμηση στο ξύλο βυζαντινής εικόνας στο Βυζαντινό Μουσείο Καστοριάς
Φωτογραφικά στιγμιότυπα του Φόρουμ μεταδόθηκαν μέσω αναρτήσεων, από την Σελίδα Κοινωνικής Δικτύωσης (Facebook) της Περιφερειακής Ενότητας Καστοριάς και της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, ενώ η τελετή έναρξης και οι εργασίες μεταδόθηκαν ζωντανά από τον Ραδιοφωνικό Σταθμό της Ιεράς Μητροπόλεως Καστοριάς.
Το Φόρουμ εξέδωσε τα Πορίσματά του και όλο το Φόρουμ βιντεοσκοπημένο (από το Γραφείο Τύπου της Ιεράς Μητροπόλεως Καστοριάς) είναι αναρτημένο στις ιστοσελίδες των διοργανωτών εδώ, ενώ οι εισηγήσεις θα δημοσιευθούν στα Πρακτικά του Συνεδρίου.
Αφίσα Συνεδρίου (Forum) για Θρησκευτικό Τουρισμό στη «Βυζαντινή Καστοριά»
Αν και συνέδεσε το όνομά του τόσο με τον Μακεδονικό Αγώνα όσο και με το αντάρτικο του Πόντου, ο Γερμανός Καραβαγγέλης έφυγε από τη ζωή στις 11 Φεβρουαρίου 1935 «με περίλυπη έως θανάτου την ψυχή», όπως είχε γράψει στ’ απομνημονεύματά του. Από τη Βιέννη, «τον τόπο εξορίας» κατά τον ίδιο, πρόφτασε και είδε να πραγματοποιείται το όνειρό του για το οποίο τόσο σκληρά εργάστηκε, η απελευθέρωση της Μακεδονίας. Το ελληνικό κράτος, όμως, αρνήθηκε να πληρώσει ακόμα και τα έξοδα της κηδείας του, με αποτέλεσμα τα λείψανά του να επιστρέψουν στην Καστοριά το 1959!
Ο Γερμανός Καραβαγγέλης γεννήθηκε στη Στύψη της Λέσβου το 1866 και πέρασε τα παιδικά του χρόνια στο Αδραμύττιο της Μικράς Ασίας.
Σπούδασε στη Θεολογική Σχολής της Χάλκης, απ’ όπου αποφοίτησε το 1888, χειροτονήθηκε διάκονος και έφυγε για τη Λειψία και τη Βόννη για σπουδές στη Φιλοσοφία και στη Θεολογία.
Το 1891 διορίστηκε καθηγητής στη Σχολή της Χάλκης, το 1896 εξελέγη επίσκοπος Χαριουπόλεως και αρχιερατικός προϊστάμενος της κοινότητας Σταυροδρομίου.
Στον Μακεδονικό Αγώνα
Το πρώτο κεφάλαιο στην πολυτάραχη ζωή του ξεκίνησε να γράφεται το 1900 όταν σε ηλικία 34 ετών εξελέγη μητροπολίτης Καστοριάς. Υπό την καθοδήγηση του Οικουμενικού Πατριάρχη Ιωακείμ Γ’, του πνευματικού ηγέτη του Μακεδονικού Αγώνα, ανέλαβε καθοριστικό ρόλο στη στήριξη του ελληνικού πληθυσμού που δοκιμαζόταν από τη δράση του βουλγαρικού κομιτάτου.
Χρησιμοποιώντας το ψευδώνυμο Κώστας Γεωργίου, ο μητροπολίτης Καστοριάς ανέπτυξε πρωτοφανή δραστηριότητα συνεπικουρούμενος από τον Ίωνα Δραγούμη και τον πρόξενο Λάμπρο Κορομηλά – μεταξύ άλλων, κατάφερε πολλά χωριά και κωμοπόλεις να αποσκιρτήσουν από τη Βουλγαρική Εξαρχία και να επανενταχθούν στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, ενώ ζήτησε και την επίσημη παρέμβαση του ελληνικού κράτους στον Αγώνα.
Από κοινού με τον αξιωματικό του ελληνικού στρατού καπετάν Βάρδα, ο μητροπολίτης δημιούργησε τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την εκδίκηση των σφαγών που συγκλόνισαν τότε τον κόσμο.
Μεταξύ αυτών των αντιποίνων ήταν και η σφαγή στο Γορίτσανι για την οποία ο ίδιος περιέγραψε:
«Το χωριό είχε πάνω από 600 σπίτια… Ήταν οι χειρότεροι Βούλγαροι της επαρχίας μου. Όταν ο Βάρδας αποφάσισε να εφαρμόσει την τιμωρία τους μου έγραψε και εγώ του έστειλα τα ονόματα των δικών μας [σ.σ. πρακτόρων] για να μην τους αγγίζει.
Στις παραμονές της 25ης Μαρτίου 1905 αυτός μαζί με 300 άντρες κρύφτηκε στο δάσος που βρισκόταν απέναντι από το χωριό. Πρωί-πρωί μπήκαν στο χωριό και άρχισαν οι τουφεκιές. Σκότωναν και πυρπολούσαν τα σπίτια τους.
Εκείνη τη μέρα δολοφονήθηκαν 79 Βούλγαροι και δυστυχώς και μερικοί δικοί μας, σλαβόφωνοι μεν αλλά πολύτιμοι. Οι δικοί μας άνθρωποι δεν έπαθαν πολλές ζημιές επειδή είχα δώσει τον κατάλογο τους στον Βάρδα και αυτοί είχαν κρυφτεί…».
Όμως, η δράση του ενόχλησε και τους Βούλγαρους και τους Τούρκους που ζήτησαν από το Πατριαρχείο την ανάκλησή του.
«Η απομάκρυνσή μου από την Καστοριά θεωρήθηκε σαν ένα τραύμα στον Μακεδονικό Αγώνα, μα ο αγώνας βρισκόταν ήδη στο τέλος του», είχε πει.
Στον Πόντο
Το δεύτερο εξίσου σημαντικό κεφάλαιο ξεκίνησε να γράφεται στη Σαμψούντα. Ο Γερμανός Καραβαγγέλης διορίστηκε μητροπολίτης Αμασείας το 1908 και παρέμεινε σε αυτή τη θέση έως το 1922.
Στο μεγαλεπήβολο σχέδιο ανάπτυξης της επαρχίας του περιλαμβανόταν η ίδρυση σχολείων και άλλων ευαγών ιδρυμάτων, και η ανέγερση ναών και νέου μητροπολιτικού μεγάρου.
Σε μόλις τρία χρόνια έχτισε 115 σχολεία και σχολές. Κυρίως, όμως, με δική του πρωτοβουλία ιδρύθηκε ο «Μιθριδάτης», μια μυστική αντιστασιακή οργάνωση στα πρότυπα της Φιλικής Εταιρείας.
Το 1914 απέτρεψε την πρώτη απόπειρα εγκατάστασης Τούρκων προσφύγων από τα Βαλκάνια σε ελληνικά χωριά της μητρόπολής του, το 1915 διέσωσε αρκετά παιδιά Αρμενίων, το 1916 προφύλαξε τη μαρτυρική Αμισό από τους Τούρκους.
Στα σαλόνια ο μητροπολίτης Αμάσειας έκανε διπλωματικό μαραθώνιο, αλλά παράλληλα βοηθούσε το αντάρτικο στον Πόντο· ο Μουσταφά Κεμάλ το είχε χαρακτηρίσει «έργο και όργανο» του Γερμανού Καραβαγγέλη.
Για την πατριωτική του δράση συνελήφθη και φυλακίστηκε το 1917.
Επέστρεψε στη θέση του αλλά το 1922, μιας και θεωρούνταν υπ’ αριθμόν ένα εχθρός του Μουσταφά Κεμάλ, καταδικάστηκε σε θάνατο, το ίδιο και οι συνεργάτες του, ο επίσκοπος Ζήλων Ευθύμιος Αγριτέλλης και ο πρωτοσύγκελος Πλάτωνας Αϊβαζίδης.
Ο μητροπολίτης ήταν ο μόνος που γλίτωσε καθώς τη στιγμή της καταδίκης ήταν εν πλω επιστρέφοντας από το Βουκουρέστι.
Η αγνωμοσύνη της Ελλάδας και η ιδιότυπη εξορία στην κεντρική Ευρώπη
Η Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου για να τον σώσει τον εξέλεξε μητροπολίτη Ιωαννίνων και με εντολή του Πατριάρχη δεν αποβιβάστηκε στην Κωνσταντινούπολη αλλά στην Αθήνα.
Αν και προτάθηκε για Αρχιεπίσκοπος Αθηνών δεν εξελέγη, όπως παλαιότερα, το 1913 και το 1921, του είχαν αρνηθεί τον πατριαρχικό θρόνο. Ως μητροπολίτης Ιωαννίνων πήγε στην Ήπειρο αποφασισμένος να δώσει «βιομηχανική ώθηση στον τόπο, ώστε ν’ αναχαιτιστεί το ρεύμα εκπατρισμού των Ηπειρωτών».
Η «μετάθεσή» ως Έξαρχος Κεντρώας Ευρώπης στη μητρόπολη Ουγγαρίας ήρθε το 1924, μόλις έναν χρόνο μετά την άφιξή του στα Ιωάννινα. Παράλληλα, του έκοψαν στη μέση το μισθό, ενώ τον άφησαν απλήρωτο για μήνες.
Ο Γερμανός Καραβαγγέλης στ’ απομνημονεύματά του ανέφερε: «Κι έτσι σήμερα κατάντησα να περιφέρομαι σχεδόν άνεργος σ’ ερείπια, εξόριστος απ’ την Καστοριά, απ’ την Αμάσεια, απ’ την Κωνσταντινούπολη, αφού γλίτωσα πολλές φορές τον μαρτυρικό θάνατο στην Τουρκία, και τελικά εξόριστος κι απ’ την Ελλάδα.
Ο κληρικός αυτός φαίνεται πως δεν θα ήταν χρήσιμος πια στην Εκκλησία της Ελλάδος και γι’ αυτό έπρεπε να ταλαιπωρηθεί, να εξευτελιστεί, να εξοριστεί τέλος απ’ την ίδια του την πατρίδα, για να πεθάνει μακριά της εξόριστος στην ξένη γη».
Και νεκρό τον φοβόταν η αχάριστη Αθήνα
Πέθανε πάμπτωχος από εγκεφαλικό επεισόδιο στις 11 Φεβρουαρίου του 1935 σε ηλικία 69 ετών στην πόλη Μπάντεν, 30 χιλιόμετρα νότια από τη Βιέννη.
Η αδερφή του Κλεονίκη έφτασε αμέσως από το Βουκουρέστι, όπου διέμενε μόνιμα, και προσπάθησε να μεταφερθεί η σορός του για ενταφιασμό στην Αθήνα, με γραπτό αίτημα εκ μέρους του επιτετραμμένου της ελληνικής πρεσβείας Δημήτριου Τζιρακόπουλου.
Το ίδιο ήταν κι επιθυμία του, όπως προκύπτει από τη διαθήκη του, όπου ζητούσε η εξόδιος ακολουθία του να τελεστεί στον Ι.Ν Αγίου Γεωργίου Καρύτση “μεθ’ ενός μόνον ιερέως, άνευ διακόνου, ως κι άνευ της παρουσίας αντιπροσώπου της Ελληνικής Πολιτείας και της Εκκλησίας ομοίως“, όπως έγραφε γεμάτος πίκρα και παράπονο για την αχαριστία που ‘χε βιώσει.
Ούτε κι αυτό όμως δεν έγινε δεκτό στην Αθήνα, αφού “ούτε νεκρόν επεθύμουν τον εκκλησιαστικόν άνδρα κι εθνικόν ήρωα εις το Άστυ“.
Γι’ αυτό η σορός του Καραβαγγέλη ετάφη σε λιτό μνήμα στη Βιέννη (Zentralfriedhof) από τον αρχιμανδρίτη Αγαθάγγελο Ξηρουχάκη.
Τα απομνημονεύματα που έγραψε ειδικά για τον Μακεδονικό Αγώνα, εκδόθηκαν από την Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών το 1959.
Το ίδιο έτος το «Ίδρυμα Μελετών της Χερσονήσου του Αίμου» από κοινού με την «Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών» επιχορήγησαν τη μεταφορά των οστών του με τιμητική συνοδεία αρχικά στη Θεσσαλονίκη και στη συνέχεια στην Καστοριά, όπου και τοποθετήθηκαν σε κρύπτη κάτω από τον ανδριάντα του.
Τα ελληνοβλαχικά γλωσσικά ιδιώματα έχουν μελετηθεί επιστημονικά εδώ και δεκαετίες από ειδικούς επιστήμονες και κάποιοι επιχείρησαν ανεπιτυχώς να τα διδάξουν και πανεπιστημιακά αλλά τα μαθήματα έληξαν, κατά πληροφορίες, ελλείψει φοιτητών!
Στις αρχές Νοεμβρίου 2022 στην Κοζάνη, η Επιστημονική Εταιρεία Μελέτης του Πολιτισμού των Βλάχων με πρόεδρο τότε τον λαογράφο καθηγητή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων κ. Βασίλη Νιτσιάκο πραγματοποίησε το δικό της Συνέδριο με το οποίο δεν ασχολήθηκε κανένας στα ΜΚΔ, τα είπαν μεταξύ τους για τα βλάχικα που κινδυνεύουν να χαθούν και πρέπει να σωθούν, ειπώθηκαν πολλά και ορισμένα θ’ άξιζαν σχολιασμό, όπως π.χ. όσα ειπώθηκαν από τον πρώην πρόεδρο του Συλλόγου Βλάχων Βέροιας κ. Τάκη Γκαλαΐτση ότι ο ελληνισμός είναι θέμα αγωγής και όχι καταγωγής (!) ακόμη και η πρόταση του κ. Σωτήρη Μπλέτσα, γνωστού Τρικαλινού ακτιβιστή του βλάχικου ζητήματος και πολιτευτή του Πασόκ-Κινάλ, που πρότεινε να ζητήσουν την εισαγωγή της διδασκαλίας της «βλάχικης γλώσσας» που έχει το αλφάβητό της όπως την χαρακτήρισε, στην δημόσια Εκπαίδευση χωρίς να αναλύσει και τον πρακτικό τρόπο ούτε και ποιο από τα ιδιώματα να διδαχθεί διότι ανά περιοχή τα βλάχικα διαφέρουν! Εκτός κι εννοούσε τα ομογενοποιημένα στα ρουμάνικα σχολεία! Όμως όλοι σεβαστήκαμε το δικαίωμα στην διαφορετική άποψη και δεν σχολιάσαμε.
Και το Συνέδριο της ΠΟΠΣΒ το ίδιο συμπέρασμα έβγαλε: να σωθούν τα βλάχικα! Γιατί έφτασαν λοιπόν σε σημείο παροξυσμού και νευρικής κρίσης; Ξανάνοιξαν βιβλία του Αντώνη Μπουσμπούκη και του Αχιλλέα Λαζάρου, για να καταγγείλουν ότι και οι δύο χρησιμοποίησαν ένα μεικτό αλφάβητο, καλό θα τους έκανε αυτό αν μπορούσαν να καταλάβουν ότι άλλο πράγμα η ΕΠΙΣΤΗΜΗ και άλλο πράγμα η ΠΟΛΙΤΙΚΗ! Αυτά τα δύο ΔΕΝ πρέπει κατά την γνώμη μου να τα συγχέουμε!
Και οι δύο μελέτησαν τα βλάχικα όπως το θεώρησαν σωστό για την επιστήμη τους χρησιμοποιώντας ένα αλφάβητο δικής τους έμπνευσης, όμως, κανείς τους δεν συνέστησε μόνιμο εγγραμματισμό με την χρήση αυτού του αλφάβητου πρώτον σεβόμενοι την πολυμορφία τους και δεύτερον διότι ο χαρακτηρισμός ιδιωμάτων επίσημα ως αυτόνομη γλώσσα είναι κατά την γνώμη μου πράξη κατ’ εξοχήν πολιτική, οι επιστήμονες μελετούν και προτείνουν αλλά δεν αποφασίζουν!
Το θέμα είναι βέβαια προφανές: η άποψη του σεβ. Μητροπολίτη Περιστερίου για Δωρική καταγωγή και αυτοχθονία των Βλάχων στην Πίνδο τους χαλάει το παραμύθι της «ένταξης» πληθυσμών που ήρθαν από κάπου αλλού, ενώ η καταγωγή από Βρύγες, Φρύγες, Χετταίους, Τρώες κλπ., οτιδήποτε άλλο εκτός από ελληνικά φύλα, η θεωρία π.χ. του Γιώργη Έξαρχου δεν τους ενοχλεί για ευνόητους λόγους!
Κατά την ταπεινή μου γνώμη οι βλαχόφωνοι Έλληνες πρέπει να θέσουν στον εαυτό τους και ν’ απαντήσουν το εξής ερώτημα αναλογιζόμενοι τις συνέπειες για τις επόμενες γενιές:
Πώς είναι δυνατόν οι βλαχόφωνοι Έλληνες μετά από όλα τα δεινά που υπέστησαν από την ρουμάνικη προπαγάνδα να ταυτιστούν με την πολιτική της Ρουμανίας και ν’ αποδεχτούν τον εγγραμματισμό που εκείνη έκανε στα βλάχικα ενάμιση αιώνα πριν με το δικό της αλφάβητο;
Τα βλάχικα δεν χρειάζονται αλφάβητα για να σωθούν αλλά φυσικούς ομιλητές, οπότε ας τα μεταδίδουμε στις νεότερες γενιές όσο είναι δυνατό!
Και πολύ σωστά κατά την γνώμη μου ο ομ. καθηγητής κ. Αντώνης Μπουσμπούκης πρότεινε καταγραφή χρησιμοποιώντας ελληνικές λέξεις και απόδοσή τους στα βλάχικα με το ελληνικό αλφάβητο ώστε να καταγραφούν και οι διαφορές ανά περιοχή. Γιατί σαν λατινιστής θα γνωρίζει ότι ο Κικέρων αποκαλύπτει ότι το πρωταρχικό λατινικό λεξιλόγιο αριθμούσε μόλις τρεις εκατοντάδες όρων αγροτοποιμενικής ζωής, ο δε μετέπειτα γλωσσικός θησαυρός είναι δανεικός από την ελληνική γλώσσα. (!)
Και είναι ακριβώς αυτό που ενόχλησε την Ε.Ε.Μ.Π.Β. και την γνωστή ιδιωτική ιστοσελίδα «Βλάχων», δηλαδή η πρόταση να γίνει καταγραφή αποκλειστικά με το ελληνικό αλφάβητο! Αλλά δεν καταλαβαίνω το γιατί! Στο δικό τους συνέδριο για τον εγγραμματισμό των βλάχικων που έγινε στα Ιωάννινα έβγαλαν πόρισμα ότι αυτό μπορεί να γίνει με περισσότερα του ενός αλφάβητα, τώρα γιατί έφτασαν στα πρόθυρα νευρικής κρίσης;
Μήπως γιατί μετά το Διεθνές Συνέδριο της ΠΟΠΣΒ διαπίστωσαν την σκληρή πραγματικότητα για εκείνους δηλ. την περιθωριοποίησή τους;
* Η Λίτσα Αναστασίου, Πτυχιούχος Παν. Sorbonne Paris IV, είναι Εκπαιδευτικός – ιστορική ερευνήτρια.
Έναν πυροβολισμό φέρεται να δέχθηκε ένας Ελληνοκύπριος από Τουρκοκύπριους στρατιώτες στη νεκρή ζώνη στην περιοχή Ποταμιάς, σύμφωνα με κυπριακά ΜΜΕ.
Βάσει των πρώτων πληροφοριών που έχουν γίνει γνωστές, τρεις Eλληνοκύπριοι βρέθηκαν στην περιοχή για να μαζέψουν αγρέλια και κάτω από συνθήκες που διερευνώνται δέχθηκαν πυροβολισμούς από Tουρκοκύπριους στρατιώτες, με αποτέλεσμα να τραυματιστεί ένα πρόσωπο στον ώμο.
Στο σημείο της συμπλοκής έσπευσαν δυνάμεις της Αστυνομίας για έρευνες ενώ ο Ελληνοκύπριος μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο Λευκωσίας για περίθαλψη, σύμφωνα πάντα με τα δημοσιεύματα.
