Κατηγορία: ΙΟΝΙΑ ΝΗΣΙΑ

Σε δύο ακόμα σημαντικές συνεργασίες με Πανεπιστημιακά Ιδρύματα των Η.Π.Α. προχώρησε το Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Το γεγονός επισημοποιήθηκε και τυπικά με την υπογραφή, διαδικτυακά, των μνημονίων συνεργασίας με το University of Alabama και το Hellenic American Project (HAP) του Queens College της Νέας Υόρκης την Τετάρτη 13 Σεπτεμβρίου.

Οι συζητήσεις για συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Αλαμπάμα είχαν ξεκινήσει κατά την επίσκεψη της αντιπροσωπείας του Ιδρύματος των Η.Π.Α. στο πλαίσιο του Pharos Summit που πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2022.

Ακολούθησε νέα επίσκεψη πολυπληθούς αντιπροσωπείας στην πόλη της Κέρκυρας τον Ιούνιο του 2023, στην οποία οριστικοποιήθηκαν οι τομείς κοινού ενδιαφέροντος, οι οποίοι αποτυπώνονται στο μνημόνιο συνεργασίας και συνοπτικά περιλαμβάνουν την οργάνωση κοινών προγραμμάτων σπουδών, την ανταλλαγή και φιλοξενία φοιτητών και διδακτικού / ερευνητικού προσωπικού, καθώς και την κατάρτιση συνεργατικών έργων, συνεδρίων και θερινών σχολείων.

Αντιστοίχως, αφετηρία της συνεργασίας με το HAP του Queens College της Νέας Υόρκης αποτέλεσε η λειτουργία του γραφείου του Ιονίου Πανεπιστημίου στις Η.Π.Α. και περιλαμβάνει δράσεις που σχετίζονται με την καταγραφή, τεκμηρίωση και διδασκαλία της ιστορίας της ομογένειας της Αμερικής, όπως την ψηφιοποίηση ομοσπονδιακού αρχειακού ραδιοφωνικού υλικού, την ιστορική ανάλυση υφιστάμενου αρχειακού υλικού, την συνεργασία στο πεδίο της προβολής του μουσειακού υλικού που ήδη εκθέτει το HAP στην πόλη της Νέας Υόρκης και την ανταλλαγή ακαδημαϊκού προσωπικού με αντικείμενο την ιστορία της ομογένειας.

Οι δύο νέες αυτές συνεργασίες του Ιονίου Πανεπιστημίου διευρύνουν την ήδη σημαντική διεθνή παρουσία του Ιδρύματος στις Η.Π.Α. στο πεδίο της έρευνας, δημιουργώντας προοπτικές καλλιέργειας ακαδημαϊκών συνεργειών επ’ ωφελεία τόσο των φοιτητών και φοιτητριών, όσο και του ακαδημαϊκού προσωπικού των συνεργαζόμενων ιδρυμάτων.

Παράλληλα, άλλα Ιδρύματα της Αμερικής έχουν ήδη προγραμματίσει να επισκεφτούν το Ιόνιο Πανεπιστήμιο κατά το προσεχές διάστημα (Οκτώβριος 2023) όπως για παράδειγμα το University of Kentucky, με το οποίο έχει ήδη οριστικοποιηθεί το πλαίσιο συνεργασίας σε τομείς όπως οι μουσικές σπουδές και οι οπτικοακουστικές τέχνες.

Γράφει ο Νίκος Σουτόπουλος *

Κέρκυρα: Η όμορφη ιδέα του φίλου μου και Προέδρου Δημοτικού Συμβουλίου Κέρκυρας Δημήτρη Μεταλληνού, παραμονές Δεκαπενταυγούστου2023, για την επίσκεψή μας – σε έναν προσφιλή τόπο προσκυνήματος για τους Κερκυραίους και τους επισκέπτες του νησιού
– το Μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής Κυνοπιαστών, που βρίσκεται μόλις δέκα χιλιόμετρα από την πόλη της Κέρκυρας, πάνω από το ομώνυμο χωριό, στη θέση Πλαγιές, περιτριγυρισμένο από άγρια φύση, σε ένα ειδυλλιακό τοπίο, στάθηκε θαυμάσια αφορμή γνωριμίας με την τοπική ιστορία και αυτόν τον θρησκευτικό και προσκυνηματικό προορισμό της Μέσης Κέρκυρας.
Είναι γνωστό από ιστορικές πηγές ότι ο πρώτος ναός αφιερωμένος σε αυτή την Αγία υπήρχε εδώ ήδη το 1571 και ήταν το Καθολικό της μονής, και ο ιδρυτής του οποίου θεωρείται ο Μιχαήλ Μοναστηριώτης.

Περίπου έναν αιώνα αργότερα, το 1666, εμφανίστηκε ένα βιβλίο στο οποίο καταχωρήθηκαν τα περιουσιακά στοιχεία της μονής.
Πρέπει να σημειωθεί ότι κατά τη διάρκεια της μακράς περιόδου κατά την οποία οι Ανδηγαβοί κατέλαβαν την Κέρκυρα (1284-1799), κατάργησαν την ορθόδοξη επισκοπή του νησιού, η οποία, μαζί με τα άλλα νησιά του Ιονίου πελάγους, ανήκε στο Οικουμενικό Πατριαρχείο.

Τότε εμφανίστηκαν στο νησί οι Μεγάλοι Πρωτοπαπάδες, οι οποίοι είχαν
ειδικά προνόμια από τον Οικουμενικό Πατριάρχη.
Ο μοναχός Χριστόφορος Μαζαράκης από Κυνοπιάστες ήταν ηγεμόνας του Ησυχαστηρίου και αυτός ήταν που το 1852 ζήτησε επίσημα από τη διοίκηση του νησιού να ιδρύσει ένα μοναστήρι στη βάση του, με αφορμή την ανοικοδόμηση και την αποκατάσταση του ναού.
Για να συγκεντρώσει χρήματα για την κατασκευή, στράφηκε στους πιστούς. Αναφέρεται ότι για το σκοπό αυτό πήγε και στην Κεφαλονιά.
Το 1877 η Μονή της Αγίας Παρασκευής έγινε γυναικεία και η μοναχή Νυμφοδώρα εξελέγη ηγουμένη, τότε.

Η σύγχρονη Ηγουμένη Θεονύμφη, που μας υποδέχθηκε εγκάρδια τώρα, μας
ανέφερε ότι το 1984 η Μονή ανακαινίστηκε πλήρως, ενώ ταυτόχρονα χτίστηκε μια νέα πτέρυγα με πολλά λειτουργικά και βοηθητικά δωμάτια.

Στο νέο κτίριο, που βρίσκεται πάνω από το Αρχονταρίκι, υπάρχει εργαστήριο αγιογραφίας.
Το μοναστηριακό συγκρότημα αποτελείται από ένα Καθολικό, ένα καμπαναριό, σχεδιασμένο σύμφωνα με τις αρχιτεκτονικές παραδόσεις της Κέρκυρας και ένα συγκρότημα κελιών.

Στο ισόγειο, εκτός από το αρχονταρίκι, υπάρχει τράπεζα, εκθεσιακός χώρος και άλλα βοηθητικά δωμάτια.
Το καθολικό της μονής είναι μονόχωρη βασιλική με νάρθηκα. Πολύτιμες εικόνες του 18ου αιώνα κρέμονται στους τοίχους. Μεταξύ αυτών, ξεχωρίζει η εικόνα της Μεγάλης Παρασκευής, πιθανότατα έργο Ρώσου ζωγράφου.

Στο μοναστήρι φυλάσσεται ως ανεκτίμητος αγιολογικός θησαυρός, το δεξί χέρι της Αγίας Παρασκευής, καθώς και μέρος των λειψάνων του Αγίου Ιωσήφ της Κρήτης, το οποίο μετέφερε από τη Ζάκυνθο ο μοναχός Χριστόφορος.

Το μοναστήρι περιέχει μεγάλο αριθμό χριστιανικών κειμηλίων, ιερά σκεύη, εικόνες, βιβλία και εκκλησιαστικά έγγραφα.
Το Ι. Ησυχαστήριο πανηγυρίζει στις 26 Ιουλίου, κατά τη μνήμη της Αγίας Παρασκευής.
Υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων. Ο δρόμος για τη γυναικεία Μονή είναι βατός και τα λεωφορεία σταματούν 500 μέτρα από τη Μονή.

• Ο Νίκος Σουτόπουλος είναι Πρόεδρος Δ.Σ. «Σωματείου Αποφοίτων και Σπουδαστών Θρησκευτικού Τουρισμού και Προσκυνηματικών Περιηγήσεων Μακεδονίας, Ηπείρου και Θεσσαλίας», Πιστοποιημένος από τον ΕΟΠΠΕΠ Συνοδός/Ξεναγός Θρησκευτικού Τουρισμού και Προσκυνηματικών
  Περιηγήσεων

Τα παλαιότερα έγγραφα που φωτίζουν τη ζωή της εκκλησίας της Υπεραγίας Θεοτόκου Ελεούσας των Κυνοπιαστών του πρώην Δήμου Αχιλλείων Κέρκυρας, βρίσκονται στα Αρχεία Κέρκυρας (1).

Χρονολογούνται από το 1542, και τα μέλη της ντόπιας οικογένειας Σκόρτζη,  φέρονται ως «κτήτορες και κύριοι» της εκκλησίας.

Λίγα χρόνια μετά, το 1556, ένα μέλος της ίδιας οικογένειας, «ο Τίμιος Πρωτόπαπας Μάρκος Σκόρτζης», σε άλλο έγγραφο που βρέθηκε στο Ιστορικό Αρχείο, αναφέρεται επίσης ως «κτήτωρ και κύριος του ναού της Υπεραγίας Θεοτόκου Ελεούσης εις το χωρίον των Κυνοπιαστών». Πρόκειται για συμφωνητικό με τον κυρ Στυλιανό Σκιαδόπουλο, «να αμπελώσει» ένα κτήμα της Εκκλησίας στη Μηλιά.

Στις 22 Σεπτεμβρίου 1581 «ο ευλαβής παπα κυρ Αντώνιος Σκόρτζης, ως εκτήτωρ και νοικοκύρης του ναού της Δεσποίνης ημών κυρίας της Ελεούσης», υπογράφει συμφωνία με τον παπα Καλοϊωάννη Καλούλη να λειτουργεί την εκκλησία για τρία χρόνια, “οις φίμην τις εκλαμποτάτοις οιμών αφεντίας των Βενετόν και εις μνημόσινον των αοιδίμον και μακαρίων εκτητόρων  αυτίς τοις μονοίς».

Στα 1604, η εκκλησία έχει μείνει ως φαίνεται χωρίς παπά και οι ιδιοκτήτες της αλλά και οι κάτοικοι του χωριού επωφελούνται της παρουσίας ενός παπά, που είχε έρθει από την Πελοπόννησο, του παπα Νικόλαου Μονοβασιώτη και κάνουν μια εντυπωσιακή και δεσμευτική συμφωνία μαζί του για τον τρόπο που θα εφημερεύει το ναό.

Συναδελφικός ναός

Η εκκλησία κατά τον 17ο αιώνα περνάει στην ιδιοκτησία της οικογένειας Αγαπητού που έρχεται από τη Ζάκυνθο. Και ένας παπάς από την οικογένεια αυτή, ο παπα Αντώνιος Αγαπητός, την δωρίζει με διαθήκη του, στις 30 Μαρτίου του 1686, (ΙΑΚ, Συμβόλαιο Α.144, φ. 35ν) στην κοινότητα των κατοίκων του χωρίου.

Από τότε η εκκλησία της Υπεραγίας Θεοτόκου Ελεούσης των Κυνοπιαστών γίνεται συναδελφικός ναός του μεγαλύτερου μέρους των κατοίκων του χωριού. Αποκτά δική της οργάνωση, διοίκηση και ταμειακή διαχείριση.

Τρία χρόνια μετά τη δωρεά, το 1689, αρχίζουν οι καταγραφές όλων των περί την εκκλησία στοιχείων, σε βιβλίο που βρέθηκε κατά την ανακαίνισή της το 1991.

Μεγάλο μέρος των χειρόγραφων κειμένων του βιβλίου των πράξεων της εκκλησίας, αφορά δωρεές που έκαναν οι κάτοικοι στην Παναγία.

Οι δωρεές προς την εκκλησία συνεχίστηκαν από τότε με εντυπωσιακούς ρυθμούς, καθώς ο πληθυσμός του χωριού μεγάλωνε. Έτσι, πολύ γρήγορα, το μικρό εκκλησάκι γύρω από την πέτρα όπου είναι το σημερινό προσκυνητάρι της Παναγίας, διαπιστώνεται ότι δεν επαρκεί για τις ανάγκες του χωριού και  αποφασίζεται η επέκτασή του σε μια κλασικού τύπου μονόκλιτη βασιλική.

Τέσσερα  χρόνια μετά την πολιορκία της Κέρκυρας από τους Τούρκους το 1716, οι εργασίες επέκτασης της εκκλησίας έχουν αρχίσει. Τότε κατασκευάζεται πέτρινο τέμπλο. Παραγγέλλονται οι εικόνες σε αξιόλογο αγιογράφο της επτανησιακής σχολής, τον παπα Ανδρέα Μεταξά και κατασκευάζεται καμπαναριό (όχι το σημερινό).

Για τα έξοδα των κατασκευαστικών εργασιών και της αγιογράφησης, τηρείται αναλυτικό βιβλίο ταμείου, όπου είναι καταγεγραμμένες λεπτομερείς πράξεις δαπανών αλλά και εισφορών.

Ιδού τι αναφέρει η πρώτη από αυτές (φωτο):

«Δόξα το Θεώ 1721 μαρτίου 8, εξοδίας που έκαμα εγώ ο Ιωάννης Καρτάνος Κουβερναδούρος τις μονίς τις Ιπεραγίας Θεοτόκου ελεούσας κίμενις ις το χορίο τον Κινοπιαστόν, την οπίαν εξοδία τιν έκαμα από σολδία εδικά μου, όστε να λάβο ευχαρίστισι από τα ισοδήματα τις άνοθεν εκλισίας. Εχι παρακαλεσμένος από τον κιρ Σταματέλο Σουρμπίνο του ποτέ Γιόργου και Αναστάσι Ποταμίτι, κουμεσίους τις άνοθεν μονίς.»[2]

Η εκκλησία περνάει σε φάση μεγάλης ακμής στον τελευταίο (18^ο αι.) από τους τέσσερις και κάτι αιώνες Βενετοκρατίας, παρά το γεγονός της κατάργησης  του Ορθόδοξου Μητροπολιτικού θρόνου.

Του ορθόδοξου κλήρου ηγείται ο λεγόμενος Μέγας Πρωτόπαπας, που φροντίζει τα της διοίκησης της εκκλησίας στο νησί.

Εκείνα τα χρόνια, στο συναδελφικό ναό της Υ.Θ. Ελεούσας, οι Επίτροποι που τότε λεγόταν “κουμέσιοι κυβερνήται” εκλέγονται με μυστική ψηφοφορία από εκπροσώπους των οικογενειών στις οποίες ανήκε η εκκλησία.

Ένα πρακτικό εκλογής δύο «κουμεσίων κυβερνητών» του 1752, που σώζεται σε άριστη κατάσταση, μαρτυρεί την άψογη τήρηση των δημοκρατικών διαδικασιών στα δύσκολα εκείνα χρόνια.

Στα 1800 οι Ρώσοι που έχουν καταλάβει την Κέρκυρα από τον προηγούμενο χρόνο, ανασυστήνουν την Ορθόδοξη Μητρόπολη και η εκκλησία μπαίνει σε νέα περίοδο ακμής.

Οι δωρεές  πολλαπλασιάζονται. Το αίσθημα ασφαλείας των κατοίκων μεγαλώνει και ο πληθυσμός αυξάνεται.

Από το 1814 η Κέρκυρα έχει μπει στην τελευταία φάση ξενοκρατίας. Στην 50χρονη περίοδο της  Αγγλοκρατίας. Ένα από τα κύρια μελήματά της είναι η οργάνωση δημόσιας εκπαίδευσης. Έτσι στα 1826 ιδρύεται το πρώτο σχολείο σε ένα μικρό οίκημα, τη λότζα, που παραχωρεί η Ενορία της Υ.Θ. Ελεούσας, δίπλα στο ναό.

Στην εκκλησία λίγο αργότερα, αρχίζει η τήρηση των πρώτων ληξιαρχικών πράξεων Γεννήσεων, Βαπτίσεων, Γάμων και Θανάτων.

Η τελευταία επέκταση

Η τοπική κοινωνία, σιγά – σιγά μορφώνεται και ο πληθυσμός αυξάνεται, ώσπου κατά το 1864, χρόνο της Ένωσης της Κέρκυρας με την Ελλάδα, φτάνει τους 843 κατοίκους. Η οικονομική ανάπτυξη με κινητήρια δύναμη την αγροτική παραγωγή και τη βιοτεχνία που ακμάζει,  δίνει νέες δυνατότητες  και στους κατοίκους των Κυνοπιαστών, που κάνουν φιλόδοξα σχέδια για την εκκλησία της Παναγίας.

Περί τα τέλη του 19ου αιώνα, η ιδέα της νέας επέκτασης της εκκλησίας της Παναγίας έχει επικρατήσει. Προβληματίζει όμως η αδυναμία επέκτασής της προς τα μπρος για να μη στερηθούν το προαύλιο, όπου γινόταν όλες οι γιορτές του χωριού. Προβληματίζει και η αδυναμία επέκτασης προς τα πίσω για να μη χαλαστεί το περίτεχνο πέτρινο τέμπλο. Έτσι, αποφασίστηκε η επέκταση της εκκλησίας κατά πλάτος και καθ΄ ύψος. 

Προστέθηκε ένα  διάζωμα στο τέμπλο όπου τοποθετήθηκαν εικόνες του Δωδεκάορτου. Κατασκευάστηκαν δεξιά και αριστερά δύο ακόμη κλίτη και πάνω απ΄ αυτά ο γυναικωνίτης και η χωρητικότητα της εκκλησίας σχεδόν διπλασιάζεται.

Στα 1900 ολοκληρώνεται η κατασκευή του σημερινού καμπαναριού από Κατωγαρουνιάτες μαστόρους και πέτρα της περιοχής τους. Διακοσμείται εσωτερικά και εξωτερικά η εκκλησία και στα 1913 παίρνει τη σημερινή της όψη με το μαρμάρινο γλυπτό που φιλοτέχνησε ο γλύπτης Στέφανος Καρδάμης, επίσης από τον Κάτω Γαρούνα.

Ο μεγάλος ζωγράφος Γεώργιος Σαμαρτζής εικονογραφεί τις μονές στα δύο κλίτη, ενώ ο Σωκράτης Παϊπέτης, γιός του Δημάρχου Μεσοχωριτών Ανδρέα Παϊπέτη, δωρίζει την εικονογράφηση της Ουρανίας.

Στη σημερινή εκκλησία της Υ.Θ. Ελεούσας των Κυνοπιαστών, διασώζονται: 

•  Η παμπάλαιη εικόνα της Παναγίας, (προ του 1500)  που είναι χαραγμένη  πάνω σε βράχο και αποτελεί την κοιτίδα της εκκλησίας
• Το πέτρινο τέμπλο που κατασκευάστηκε το 1720, φιλοτεχνημένο με μοναδικό τρόπο από ντόπιους μαστόρους.
•  Οι εικόνες του τέμπλου, οι τέσσερις δεσποτικές, οι 12 απόστολοι και το τρίμορφο, έργα της περιόδου 1720 – 1727,  από τον αγιογράφο της Επτανησιακής Σχολής, παπα Ανδρέα Μεταξά. 
•  Άλλες μεμονωμένες εικόνες του 18^ου αιώνα, διαφόρων αξιόλογων αγιογράφων της ιδίας σχολής.
•  Η τοιχοποιία σε τμήμα της εκκλησίας επί του οποίου έγιναν προσθήκες στα τέλη του 19^ου αιώνα.
•  Η πέτρινη τοιχοποιία όπως κατασκευάστηκε η εκκλησία με την επέκτασή της την ίδια περίοδο.
•  Τα αρχιτεκτονικά στοιχεία της τελικής κατασκευής που ολοκληρώθηκε με το μοναδικό γλυπτό της κεντρικής εισόδου της εκκλησίας, το 1913.
•  Κειμήλια αιώνων, όπως παλιά Ευαγγέλια, εκκλησιαστικά σκεύη και άμφια, πολυέλαιοι κλπ.
•  Τα βιβλία της ενορίας από τότε που έγινε η Υ.Θ. Ελεούσα, συναδελφικός ναός το 1686 ως τις μέρες μας
•  Το πέτρινο περίτεχνο – κερκυραϊκής τεχνοτροπίας – κωδωνοστάσιο του 1900 

1. Ι.Α.Κ.: Πράξεις συμβολαιογράφου Κέρκυρας  Ιερέως Πέτρου Βραγανιώτη, τόμος Β΄ 176 σελ. 54ν
2.  Η ορθογραφία είναι του πρωτοτύπου
3. Οι Κυνοπιάστες είναι παραδοσιακός οικισμός επίσημα χαρακτηρισμένος με Π.Δ. του 1978

Με την καθιερωμένη μεγαλοπρέπεια της κερκυραϊκής παράδοσης λιτανεύτηκε το πρωί της Παρασκευής 11 Αυγούστου 2023 το ιερό σκήνωμα του Αγίου και θαυματουργού Σπυρίδωνος  στα πλαίσια των εκδηλώσεων για την ανάμνηση του θαύματος διάσωσης της Κέρκυρας από την πολιορκία των Οθωμανών Τούρκων στις 11 Αυγούστου 1716 χάρις στην θαυματουργή παρέμβαση του αγίου Σπυρίδωνος.

Στην λιτάνευση συμμετείχαν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Νέας Ιωνίας και Φιλαδελφείας κ. Γαβριήλ, ο Θεοφιλέστατος επίσκοπος Κοτυαίου κ. Διονύσιος και ο οικείος ποιμενάρχης Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων κ. Νεκτάριος.

Πλήθος κόσμου ακολούθησε τον Άγιο και προσευχήθηκε κατά την λιτάνευση του σκηνώματός του, ενώ την ελληνική κυβέρνηση εκπροσώπησε η Υφυπουργός Οικογένειας Μαρία Αλεξάνδρα Κεφάλα.

Συμμετείχαν ακόμη η περιφερειάρχης Ιονίων Νήσων κ. Κράτσα- Τσαγκαροπούλου, οι βουλευτές του Νομού κ.κ. Γκίκας, Αυλωνίτης και Μπιάγκης, ο βουλευτής Θεσσαλονίκης κ. Γκιουλέκας, η δήμαρχος Κεντρικής Κέρκυρας και Διαποντίων Νήσων κ. Μερόπη Υδραίου, ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου κ. Δημήτρης Μεταλληνός, ο Αρχιεπίσκοπος των εν Κερκύρα Ρωμαιοκαθολικών κ. Γεώργιος Αλδουβάς, εκπρόσωποι των στρατιωτικών και αστυνομικών αρχών, στελέχη της τοπικής αυτοδιοίκησης και άλλοι εκπρόσωποι των αρχών του τόπου.

Προηγήθηκε η παράκληση στο ιερό προσκύνημα τελέστηκαν κατά την λιτάνευση δύο δεήσεις, η πρώτη στην είσοδο του παλαιού φρουρίου, σε ανάμνηση του θαύματος του αγίου, και η δεύτερη στο παλάτι.

Εκεί ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κερκύρας κ. Νεκτάριος, αφού ευχαρίστησε τους αρχιερείς, τις αρχές και τον λαό του Θεού, προσφώνησε τους παρισταμένους λέγοντας ότι ο κερκυραϊκός λαός δεν είναι επιλήσμων της μεγάλης ευεργεσίας που ο άγιος Σπυρίδων του πρόσφερε. Ο άγιος υπήρξε των ορθοδόξων υπέρμαχος και των κακοδόξων αντίπαλος.

Αυτή η υπεράσπιση της αλήθειας, της ταυτότητας του λαού μας είναι και πάλι επίκαιρη σήμερα, εποχή στην οποία τα σύνορα καταργούνται και αλλότριες ιδέες απειλούν την οικογένεια και την συνοχή του λαού μας.

Ωστόσο, ο άγιος Σπυρίδων έδειξε ότι είναι άγιος που ευεργετεί τους πάντες. Απέτρεψε την επέλαση των Οθωμανών σώζοντας όλους όσοι βρίσκονταν στο νησί, είτε ήταν ορθόδοξοι, είτε όχι.

Οι λατρευτικές εκδηλώσεις συνεχίστηκαν το απόγευμα της Παρασκευής 11 Αυγούστου, με την τέλεση στο Ιερό Προσκύνημα του Αγίου Σπυρίδωνος Αρχιερατικού Εσπερινού, στον οποίο χοροστάτησε ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Κοτυαίου κ. Διονύσιος, βοηθός επίσκοπος της Ιεράς Μητροπόλεως Ιταλίας, συγχοροστατούντων του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Νέας Ιωνίας και Φιλαδελφείας κ. Γαβριήλ και του οικείου ποιμενάρχου Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων κ. Νεκταίου.

Πλήθος κόσμου συμμετείχε στην ακολουθία, ενώ συνεχιζόταν όλη την ημέρα και την νύκτα το προσκύνημα, καθώς ο άγιος βρισκόταν στην “θύρα”.

Τον θείο λόγο κήρυξε ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Κοτυαίου, ο οποίος εξέφρασε την ευγνωμοσύνη όλων έναντι του προστάτη του τόπου Αγίου Σπυρίδωνος, ο οποίος οδήγησε την χριστιανική Ευρώπη στην μεγαλύτερη νίκη εναντίον της οθωμανικής παντοδύναμης μέχρι τότε αυτοκρατορίας, δείχνοντας ότι η πίστη είναι το μείζον στις μεγάλες δυσκολίες.

Ο κ. Διονύσιος εξέφρασε τις θερμές ευχαριστίες του προς τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Κερκύρας κ. Νεκτάριο, ο οποίος συμμετείχε στην εις επίσκοπον χειροτονία του, ενθυμούμενος την διακονία του στην Κέρκυρα και την στήριξη που έλαβε από όλους τους κληρικούς της Μητροπόλεως.

Συνεχίστηκαν το πρωί του Σαββάτου 12 Αυγούστου 2023, με την τέλεση στο Ιερό Προσκύνημα του Αγίου Σπυρίδωνος Αρχιερατικού Συλλείτουργου, στο οποίο προεξήρχε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Νέας Ιωνίας και Φιλαδελφείας κ. Γαβριήλ και συλλειτούργησαν ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Κοτυαίου κ. Διονύσιος, βοηθός επίσκοπος της Ιεράς Μητροπόλεως Ιταλίας, και ο οικείος ποιμενάρχης Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων κ. Νεκτάριος, οι εκδηλώσεις για την ανάμνηση του θαύματος του Αγίου Σπυρίδωνος, με το οποίο διασώθηκε το νησί από την πολιορκία των Οθωμανών Τούρκων το 1716.

Προσφωνώντας τους επισκόπους ο Μητροπολίτης Κερκύρας κ. Νεκτάριος επεσήμανε ότι ο Άγιος Σπυρίδων είναι ένας άγιος οικουμενικός, που συναθροίζει πλήθη λαού από όλο τον κόσμο. Γι’ αυτό και η ευγνωμοσύνη όλων είναι μεγάλη απέναντι στον άγιο που εξακολουθεί να δείχνει τις ευεργεσίες τους προς όλο τον ορθόδοξο χριστιανικό κόσμο.

Τον θείο λόγο κήρυξε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Νέας Ιωνίας και Φιλαδελφείας κ. Γαβριήλ, ο οποίος τόνισε ότι ο Άγιος Σπυρίδων μάς δείχνει για μία εισέτι φορά τι σημαίνει Εκκλησία.

Αφορμήθηκε από το ευαγγελικό ανάγνωσμα, στο οποίο η Εκκλησία αλληγορείται ως η θύρα, διά της οποίας ο Χριστός συναντά τον άνθρωπο και ο άνθρωπος τον Χριστό.

Ο κ. Γαβριήλ, τέλος, εξέφρασε τις θερμές ευχαριστίες του προς τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Κερκύρας κ. Νεκτάριο, για την πρόσκληση και την αγάπη.

Στο πέρας της θείας λειτουργίας ο Μητροπολίτης Κερκύρας τέλεσε επιμνημόσυνη δέηση για την ανάπαυση των αειμνήστων γονέων του Γεωργίου και Μαρίας, καθώς και του μακαριστού ιεροκήρυκος και ηγουμένου της μονής της μετανοίας του Παναγίας Άνω Ξενιάς Μαγνησίας, Αρχιμ. Καλλινίκου Μεταξογένη.

Παρών στο συλλείτουργο ήταν και ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος των εν Κερκύρα Ρωμαιοκαθολικών χριστιανών κ. Γεώργιος Αλδουβάς.

Πλήθος κόσμου συμμετείχε στην θεία λειτουργία, ενώ συνεχίζεται μέχρι και το απόγευμα της Κυριακής όλη την ημέρα και την νύκτα το προσκύνημα, καθώς ο άγιος βρίσκεται στην “θύρα”.

Με πληροφορίες και φωτογραφίες από www.romfea.gr

Τό ἀγαπημένο προσκύνημα Κερκυραίων καί ἐπισκεπτῶν τοῦ νησιοῦ, τό Ἱ. Ἡσυχαστήριο τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς, θά τό ἐντοπίσει ὁ προσκυνητής σέ ἀπόσταση μόλις δέκα χιλιομέτρων ἀπό τήν πόλη τῆς Κερκύρας, πάνω ἀπό τό χωριό Κυνοπιάστες, στή θέση Πλαγιές, σέ μία εἰδυλλιακή περιοχή.

Ἀπό ἱστορικές πληροφορίες εἶναι γνωστό ὅτι ὁ Ἱ. Ναός τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς ὑπῆρχε ἤδη κατά τό 1571 καί ὅτι ἦταν Καθολικό ἀνδρώας Ἱ. Μονῆς. Ὡς κτίτωρ του ἀναφέρεται ὁ ἱερεύς Μιχαήλ Μοναστηριώτης. Ἕναν αἰώνα περίπου ἀργότερα, τό 1666, ἐγκαινιάζεται βιβλίο καταγραφῆς τῶν περιουσιακῶν στοιχείων του.

Τό 1717-1718 σέ καταγραφή τῶν ἐκκλησιῶν τῆς Μέσης, ἀναφέρεται περιγραφή τοῦ Καθολικοῦ τῆς μονῆς καί τῆς κτιριακῆς κατάστασής της.

Τό 1753 καταγράφηκαν τά σκεύη, τά ἀντικείμενα καί ἡ κατάσταση τοῦ Ἱ. Ναοῦ στήν περιοδεία τοῦ τότε πνευματικῶς προϊσταμένου τοῦ τόπου, Πρωτοπαπᾶ Στεφάνου Βούλγαρη.

Σχετικά μέ τό θέμα τοῦ Πρωτοπαπᾶ, νά σημειωθεῖ ὅτι στή μακρά περίοδο κατά τήν ὁποία οἱ Ἀνδηγαβοί κατεῖχαν τήν Κέρκυρα (1284-1799), κατήργησαν τήν Ὀρθόδοξη Ἐπισκοπή τοῦ νησιοῦ, πού μαζί μέ τά ἄλλα νησιά τοῦ Ἰονίου Πελάγους ἀνῆκαν στό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο, καί ἐγκατέστησαν λατίνο ἀρχιεπίσκοπο.

Τότε, καί μετά τήν γενναία ἀντίσταση τοῦ λαοῦ, παραχωρήθηκε ἡ ἄδεια νά ὑπάρχει ὡς πνευματικός προϊστάμενος τοῦ τόπου ἕνας Πρωτοπαπᾶς. Ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης παραχώρησε στούς Μεγάλους Πρωτοπαπάδες εἰδικά προνόμια καί ἐπισκοπικά δικαιώματα.

Ὁ μοναχός Χριστοφόρος Μαζαράκης, ἀπό τούς Κυνοπιάστες, ὑπῆρξε ἡγούμενος τοῦ ἡσυχαστηρίου καί ἐκεῖνος πού ζήτησε ἐπίσημα τό 1852 ἀπό τήν Διοίκηση τοῦ νησιοῦ νά συσταθεῖ τό Ἱ. Ἡσυχαστήριο μέ ἀφορμή τήν ἀνοικοδόμηση τοῦ Ἱ. Ναοῦ καί τήν ἀναστήλωσή του. Γιά νά συγκεντρώσει χρήματα γιά τίς ἐργασίες κατέφυγε στή γνωστή ζητεία. Ἀναφέρεται ὅτι γιά τόν σκοπό αὐτό ταξίδεψε καί στήν Κεφαλλονιά.

Το 1862 ὁ μοναχός Γαβριήλ καί ὁ Ἱεροδιάκονος Ἄνθιμος, μαζί μέ τόν Χριστοφόρο φέρονται ὡς συνεχιστές τῆς ζωῆς τῆς Ἱ. Μονῆς.

Το 1877 τό Ἱ. Ἡσυχαστήριο τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς μετατρέπεται σέ γυναικεῖο μέ τίς κατά σάρκα ἀδελφές Ἀγάθη καί Νυμφοδώρα Μπουρούτζη. Ὅπως φαίνεται ἀπό τήν διαθήκη της, τήν ὁποία συνέταξε τό 1895, ἡ Νυμφοδώρα Κωνσταντίνου ἦταν ἡ ἡγουμένη ἀπό τήν ὥρα πού τό ἡσυχαστήριο μετατράπηκε σέ γυναικεῖο. Σέ ἕνα σημεῖο τῆς διαθήκης εἶναι γραμμένη ἡ φράση: «ἐξ ἀρχῆς ἡγουμένη αὐτοῦ τοῦ μοναστηριοῦ». Στά νεότερα χρόνια ἀναφέρονται, ἐκτός ἀπό τήν ἡγουμένη Νυμφοδώρα Σουρβίνου, οἱ μοναχές Εὐπραξία, Παρασκευή, Νεκταρία καί ἡ δόκιμος Μακρίνα.

Τό 1984 τό Ἱ. Ἡσυχαστήριο ἀνακαινίστηκε ἐκ θεμελίων καί ἀνεγέρθηκε ἡ νέα πτέρυγα μέ πολλούς λειτουργικούς καί βοηθητικούς χώρους. Στό νέο κτίριο, ἐπάνω ἀπό τό ἀρχονταρίκι, λειτουργεῖ ἐργαστήριο ἁγιογραφίας.

Τό οἰκοδομικό συγκρότημα τοῦ ἡσυχαστηρίου ἀποτελεῖται ἀπό τό Καθολικό, τό καμπαναριό, πού εἶναι σχεδιασμένο κατά τήν κερκυραϊκή ἀρχιτεκτονική παράδοση καί ἀπό ἕνα συγκρότημα κελλιῶν. Στό ἰσόγειο, ἐκτός ἀπό τό ἀρχονταρίκι, εὑρίσκονται ἡ τράπεζα, ἡ ἔκθεση καί ἄλλοι βοηθητικοί χῶροι.

Τό Καθολικό εἶναι μονόκλιτη βασιλική μέ νάρθηκα. Στό ἀέτωμα τῆς νότιας θύρας φέρει πλάκα, στήν ὁποία ἀναγράφεται: 1833 Χριστοφόρος Μοναχός. Στούς τοίχους ὑπάρχουν ἀναρτημένες ἀξιόλογες εἰκόνες τοῦ 18ου αἰ. Μεταξύ αὐτῶν δεσπόζει ἡ εἰκόνα τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς, ἔργο μᾶλλον ρώσου ἁγιογράφου, φορτωμένη μέ πλῆθος ἀναθημάτων.

Τό Ἱ. Ἡσυχαστήριο κατέχει τό Ἱερό Λείψανο τῆς δεξιᾶς χειρός τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς καθώς καί μέρος τοῦ Ἱεροῦ Λειψάνου τοῦ Ἁγίου Ἰωσήφ τοῦ Ἡγιασμένου τοῦ Κρητός, τό ὁποῖο μετέφερε ἀπό τήν Ζάκυνθο ὁ μοναχός Χριστοφόρος. Πολλοί μαρτυροῦν ὅτι τά θαύματα πού ἐπιτελοῦνται εἶναι ἀναρίθμητα.

Στό Σκευοφυλάκιο φυλάσσεται πλῆθος κειμηλίων, ἱερῶν σκευῶν, εἰκόνων, βιβλίων, πρωτοπαπαδικῶν καί ἐπισκοπικῶν ἐγγράφων καί ἄλλα διοικητικῆς φύσεως ἔγγραφα.

Τό Ἱ. Ἡσυχαστήριο πανηγυρίζει στίς 26 Ἰουλίου, κατά τή μνήμη τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς.