Κατηγορία: ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ Σελίδα 4 από 13

Τριήμερες εκδηλώσεις οργανώνουν η Περιφέρεια Ηπείρου και ο Δήμος Σουλίου για να τιμήσουν το Ολοκαύτωμα και την αυτοθυσία του καλόγερου Σαμουήλ και των Σουλιωτών, καθώς και τους αγώνες τους για την ελευθερία.

Οι εκδηλώσεις θα ξεκινήσουν την Παρασκευή 26 Μαΐου και θα ολοκληρωθούν την Κυριακή 28 Μαΐου στον ιστορικό χώρο του Σουλίου, με την αναπαράσταση της ανατίναξης του Κουγκίου.

Φέτος οι γιορτές Σουλίου είναι αφιερωμένες στα 200 χρόνια από το θάνατο του Μάρκου Μπότσαρη.

Καθ’ όλη την διάρκεια των εκδηλώσεων, η Οικία Τζαβέλλα θα είναι ανοικτή για το κοινό, με έκθεση οικογενειακών κειμηλίων και έργων τέχνης.

Το Σάββατο 29 Απριλίου 2023, παραμονή της εορτής του Αγίου Δονάτου επισκόπου Ευροίας του Θαυματουργού πολιούχου και προστάτου της Ιεράς Μητροπόλεως, στον πανηγυρίζοντα Μητροπολιτικό Ιερό Ναό Αγίου Δονάτου Παραμυθιάς τελέσθηκε Μέγας Πανηγυρικός Αρχιερατικός Εσπερινός μετ’ αρτοκλασίας χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Παραμυθίας, Φιλιατών, Γηρομερίου και Πάργας κ.κ. Τίτου.

Μετά το πέρας του Πανηγυρικού Εσπερινού και με τη συμμετοχή της Φιλαρμονικής του Φιλοπρόοδου Ομίλου Παραμυθιάς έγινε η λιτάνευση της Ιεράς Εικόνος και των Ιερών Λειψάνων του Αγίου Δονάτου στους δρόμους της πόλεως της Παραμυθιάς.

Με την παρουσία τους τίμησαν την πανήγυριν οι Βουλευτές και οι Δήμαρχοι του Νομού Θεσπρωτίας, ο Αντιπεριφερειάρχης Θεσπρωτίας, η Πρόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου Ηπείρου, οι Διοικητές όλων των Σωμάτων Ασφαλείας του Νομού Θεσπρωτίας και ευσεβείς χριστιανοί.

Με ιδιαίτερη λαμπρότητα εορτάστηκε η μνήμη  του Αγίου Δονάτου επισκόπου Ευροίας του Θαυματουργού πολιούχου και προστάτου της Ιεράς Μητροπόλεως την Κυριακή 30 Απριλίου 2023.

Στον πανηγυρίζοντα Μητροπολιτικό Ιερό Ναό Αγίου Δονάτου Παραμυθιάς τελέσθηκε Όρθρος και Αρχιερατική Θεία Λειτουργία  ιερουργούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Παραμυθίας, Φιλιατών, Γηρομερίου και Πάργας κ.κ. Τίτου συνοδευομένου από κληρικούς της Ιεράς Μητροπόλεως.

Το Σάββατο 3 Ιουνίου 2023 θα διεξαχθεί ο 1oς Γιτάνειος Δρόμος, μια διαδρομή μήκους 14 χλμ., με τη συνδιοργάνωση του Δήμου Φιλιατών, του Δήμου Ηγουμενίτσας, της Κοινότητας Ραγίου και της Εφορεία Αρχαιοτήτων Θεσπρωτίας, σε συνεργασία με τους Πολιτιστικούς Συλλόγους Ραγίου-Ασπροκκλησίου-Κεστρινης- Σαγιάδας.

Υποστηρικτές του 1ου Γιτάνειου Δρόμου είναι η Περιφέρεια Ηπείρου, το Επιμελητήριο Θεσπρωτίας, η Ολυμπιακή Ακαδημία Ηγουμενίτσας και το «il Porto Triathlon Ιgoumenitsa».

Σκοπός του αγώνα η ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς μέσα από αθλητικά γεγονότα και η συμβολή του αθλητισμού στην ανάπτυξη ενός τόπου.

Ο αγώνας διεξάγεται εξ ολοκλήρου σε άσφαλτο. Ξεκινάει από τον Πύργο Ραγίου, περνά μέσα από τον κάμπο Ραγίου-Κεστρίνης και αφού περάσει το Φράγμα Ραγίου, διασχίζοντας το πέτρινο γεφύρι της Γκούμανης καταλήγει στα Αρχαία Γίτανα, με σημείο τερματισμού το αρχαίο θέατρο.

Δικαίωμα συμμετοχής έχουν όλοι οι αθλητές και αθλήτριες, άνω των 18 ετών, οι οποίοι θα τρέξουν με δική τους ευθύνη και θα πρέπει να έχουν εξεταστεί πρόσφατα από ιατρό και θα υπογράψουν υπεύθυνη δήλωση. Για κάτω των 18 ετών μπορούν να συμμετέχουν αθλητές /τριες με την ευθύνη γονέων – κηδεμόνων.
Η συμμετοχή είναι δωρεάν.

Οι δηλώσεις συμμετοχής θα πρέπει να γίνουν το αργότερο μέχρι την 31/05/2023 στο filiates.gr/gitaneios-dromos

Ο Κυριάκος (Κίτσος) Τζαβέλλας γεννήθηκε στο Σούλι το 1800 και μεγάλωσε στην Κέρκυρα. Ήταν δευτερότοκος γιος του Φώτου Τζαβέλλα (1770-1809) και της Δέσπως Πάνου και εγγονός του Λάμπρου Τζαβέλλα (1745-1795).

Το 1820 επέστρεψε μαζί με τους Σουλιώτες στην πατρίδα του, όπου ανακηρύχτηκε καπετάνιος – αρχηγός. Μετά την ήττα και τον θάνατο του Αλή Πασά το 1822, πήγε στην Πίζα της Ιταλίας ως απεσταλμένος των Σουλιωτών, για να ζητήσει οικονομική ενίσχυση για τον Αγώνα.

Η πρώτη μνεία για τη συμμετοχή του στις στρατιωτικές επιχειρήσεις αφορά τη δράση του κατά την πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου (Οκτώβριος – Δεκέμβριος 1822), όπου πολέμησε στο πλευρό του Μάρκου Μπότσαρη, επικεφαλής 35 Σουλιωτών.

Συμμετείχε στη μάχη του Κεφαλόβρυσου (8-9 Αυγούστου 1823), όπου βρήκε τον θάνατο ο Μπότσαρης. Τον Οκτώβριο του 1823 με 300 άνδρες προσέβαλε στη θέση Σκαλί, μεταξύ Μεσολογγίου και Ανατολικού (Αιτωλικού), το ιππικό του Τούρκων κι έλυσε την πολιορκία του Αιτωλικού, αποκομίζοντας πολλά λάφυρα.

Στη συνέχεια συνεργάστηκε με τον Καραϊσκάκη και διακρίθηκε στη Μάχη της Άμπλιανης (14 Ιουλίου 1824). Στις 3 Δεκεμβρίου 1824 επιβιβάσθηκε με 3.000 άνδρες στο Αίγιο και πήρε μέρος στις εμφύλιες διαμάχες στο πλευρό του Ιωάννη Κωλέττη. Πολέμησε τον Ιμπραήμ στο Κρεμμύδι της Πύλου (7 Απριλίου 1825) και σώθηκε την τελευταία στιγμή.

Στις 7 Αυγούστου 1825 μπήκε στο πολιορκημένο Μεσολόγγι και όταν ο Κιουταχής απείλησε το μικρό νησί Κλείσοβα (Μάρτιος 1826), ο Τζαβέλας έσπευσε με λίγους άνδρες του για να ενισχύσει την άμυνά του. Οι επανειλημμένες προσπάθειες τών Τουρκοαιγυπτίων να το καταλάβουν απέτυχαν και η επιχείρηση απόβασης εγκαταλείφθηκε.

Κατά την ηρωική έξοδο των Μεσολογγιτών (10 Απριλίου 1826), ηγήθηκε 2.500 ανδρών, από τους οποίους διασώθηκαν οι 1.300. Πήρε μέρος στις μάχες της Αττικής το 1827 και μετά το θάνατο του Γεωργίου Καραϊσκάκη τού ανατέθηκε προσωρινά η αρχιστρατηγία.

Ο Ιωάννης Καποδίστριας τον έκανε χιλίαρχο, αναθέτοντάς του μάλιστα να εκκαθαρίσει τη Στερεά Ελλάδα από τους Τουρκαλβανούς και τους Τουρκοαιγυπτίους. Στα χρόνια της Αντιβασιλείας ρίχτηκε στη φυλακή, μαζί με τον Κολοκοτρώνη, επειδή ήταν μέλος της ρωσόφιλης μερίδας.

Ο Όθωνας τον έκανε υποστράτηγο και αργότερα αντιστράτηγο και υπασπιστή του. Το 1844 ανέλαβε Υπουργός Στρατιωτικών στην κυβέρνηση του Ιωάννη Κωλέττη και μετά τον θάνατό του, τον διαδέχθηκε στην πρωθυπουργία στις 5 Σεπτεμβρίου 1847, σε μία κρίσιμη περίοδο για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, εξαιτίας του επεισοδίου Μουσούρου.

Κατά τη διάρκεια της σύντομης πρωθυπουργίας του δεν κατάφερε να εξασφαλίσει την ενότητα της κυβέρνησής του. Ήλθε σε αντιπαράθεση με τον υπουργό Οικονομικών Νικόλαο Κορφιωτάκη και αναγκάστηκε να παραιτηθεί στις 8 Μαρτίου 1848, παρότι διέθετε την αμέριστη υποστήριξη του Όθωνα. Το 1849 διορίσθηκε για μικρό διάστημα Υπουργός των Στρατιωτικών στην κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Κανάρη.

Κατά τη διάρκεια του Κριμαϊκού Πολέμου, συμμετείχε στο απελευθερωτικό κίνημα των αλύτρωτων περιοχών το 1854 και μαζί με άλλους σουλιώτες αξιωματικούς ανέλαβε την ηγεσία των επιχειρήσεων στην Ήπειρο. Μετά την αποτυχία του εγχειρήματος, αποσύρθηκε.

Ο Κίτσος Τζαβέλλας πέθανε στην Αθήνα στις 9 Μαρτίου 1855, σε ηλικία 55 ετών.

SanSimera.gr

Ο Ζώης Πάνου (1765 – 29 Αυγούστου 1846) ήταν στρατιωτικός και οπλαρχηγός της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 από την Παραμυθιά της Ηπείρου. Επιπλέον, διετέλεσε επίσης πληρεξούσιος σε διάφορες Εθνοσυνελεύσεις.

Γεννήθηκε 1765 στην Παραμυθιά και προερχόταν από ευκατάστατη και θρησκευόμενη οικογένεια της περιοχής. Αδελφή του ήταν η μετέπειτα σύζυγος του Σουλιώτη οπλαρχηγού Φώτου Τζαβέλα, Δέσπω. Κατά τα τέλη του 18ου αιώνα, δραστηριοποιήθηκε ως έμπορος στο Παλέρμο της Σικελίας.

Κατά τον ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1787 – 1792, κατετάγη στον ρωσικό στρατό και αργότερα συμμετείχε στους Ναπολεόντειους Πολέμους. Από το 1805 υπηρετούσε στα, δημιουργημένα από τους Ρώσους, Ελληνικά Τάγματα των Επτανήσων, τα οποία διατηρήθηκαν και επί γαλλικής και βρετανικής κυριαρχίας, φτάνοντας μέχρι το βαθμό του λοχαγού α΄ τάξεως. Παράλληλα, από το 1819 ήταν μυημένος στη Φιλική Εταιρεία.

Το 1820, συμμετείχε στον πόλεμο μεταξύ Υψηλής Πύλης και Αλή πασά, πρώτα στο πλευρό των σουλτανικών στρατευμάτων και έπειτα, μετά από συμφωνία μεταξύ του Αλή και των Σουλιωτών, με το μέρος του πασά των Ιωαννίνων. Στο πλαίσιο αυτού του πολέμου, όπου μάλιστα τραυματίστηκε δύο φορές, διακρίθηκε στις μάχες της Μανωλιάσας, του Θεριακησίου και της Λέλοβας.

Δράση στην Ελληνική Επανάσταση

Τον Ιούλιο του 1821, συμμετείχε μαζί με ένοπλη δύναμη Παργινών και Σουλιωτών, στην αποτυχημένη επιχείρηση των Ελλήνων επαναστατών προς κατάληψη του φρουρίου της Πάργας.

Στις 2 Αυγούστου του 1822, συμμετείχε μαζί με τους Κυριακούλη Μαυρομιχάλη, Λάμπρο Βέικο και Βασίλη Ζέρβα στη μάχη της Σπλάντζας, έχοντας υπό τις διαταγές του 120 άνδρες. Η μάχη αυτή, έγινε στο πλαίσιο της προσπάθειας για ενίσχυση του Σουλίου, το οποίο πιεζόταν από τα οθωμανικά στρατεύματα, ο θάνατος όμως του Μαυρομιχάλη κατά τη διάρκεια της μάχης, ενώ εκείνος όδευε με μερικούς άνδρες για να υποστηρίξει το οχύρωμα του Πάνου, ματαίωσε την εκστρατεία.

Κατά τα τέλη του ίδιου έτους, ο Ζώης Πάνου βρέθηκε στο πολιορκημένο Μεσολόγγι και αργότερα πολέμησε επικεφαλής 30 ανδρών σε Τρίκερι, Σκιάθο και Πάτρα. Το 1824, υπερασπίστηκε τον Καραϊσκάκη όταν εκείνος πέρασε από δίκη, ενώ στις 4 Απριλίου του 1825 προβιβάστηκε στο βαθμό του αντιστρατήγου.

Το 1825 – 1826, έλαβε μέρος στην δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου, ενταγμένος στο σώμα του ανιψιού του, Κίτσου Τζαβέλα. Μάλιστα, από κοινού με τους Ιωάννη Παπαδιαμαντόπουλο και Γεώργιο Βαλτινό, μετέβη στη Ζάκυνθο προς ανεύρεση εφοδίων και χρημάτων. Κατά την Έξοδο της 10ης Απριλίου 1826 αν και τραυματίας κατάφερε να διασωθεί.

Πέραν από τα πεδία των μαχών, ο Πάνου συνέβαλε και στον πολιτικό τομέα της επανάστασης. Κατά τις αρχές του 1822, έλαβε μέρος στην Α’ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου, υπογράφοντας το «Προσωρινόν Πολίτευμα» ως αντιπρόσωπος των Σουλιωτών, ενώ αργότερα έλαβε μέρος στις εθνοσυνελεύσεις του Άστρους (1823) και της Τροιζήνας.

Στο ελληνικό κράτος

Μετά τη δημιουργία του ελληνικού κράτους, ο Ζώης Πάνου τιμήθηκε με το βαθμό του συνταγματάρχη της Βασιλικής Φάλαγγας. Παράλληλα, το 1842, εκδόθηκε ποιητική του συλλογή, αποτελούμενη από ποιήματα που είχε συγγράψει κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης με σκοπό την ενθάρρυνση των Ελλήνων. Απεβίωσε πλήρης ημερών, στις 29 Αυγούστου του 1846.

Με την παρουσία του Περιφερειάρχη Ηπείρου Αλέξανδρου Καχριμάνη, του βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ Θεσπρωτίας Μάριου Κάτση, του Αντιπεριφερειάρχη Θεσπρωτίας Θωμά Πιτούλη, της θεματικής Αντιπεριφερειάρχου Ρεγγίνας Δηλαβέρη, του Αντιδήμαρχου Ηγουμενίτσας Δονάτου Μαρτίνη, του προέδρου του Επιμελητηρίου Θεσπρωτίας Αλέξανδρου Πάσχου, του ηγουμένου της Ι.Μ. Γηρομερίου π. Μεθόδιου και πλήθους κόσμου, πραγματοποιήθηκε την Δευτέρα 20 Μαρτίου 2023 στην κατάμεστη αίθουσα του ΠΑΝΘΕΟΝ στην Ηγουμενίτσα η Ημερίδα με τίτλο «Βλαχόφωνος Ελληνισμός: Ιστορία, Εθνικοί Αγώνες και Μελλοντικές προοπτικές», που διοργάνωσε η Πανελλήνια Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων σε συνεργασία με το Σύλλογο Βλάχων Θεσπρωτίας.

Στις εμπεριστατωμένες εισηγήσεις τους, οι ομιλητές, Μιχάλης Τρίτος ομ. καθηγητής ΑΠΘ, Μιχάλης Μαγειρίας, πρόεδρος της ΠΟΠΣΒ και της ΠΒΑ και Αντώνης Μπέζας, πρ. υπουργός και βουλευτής Θεσπρωτίας, αναφέρθηκαν στην προσφορά των βλαχόφωνων Ελλήνων στην Επανάσταση του 1821, στην συμβολή τους στην ίδρυση του νεοελληνικού Κράτους, στο έργο που επιτελούν οι συλλογικοί φορείς των Βλάχων στην Ελλάδα και το εξωτερικό καθώς και στο λεγόμενο βλάχικο ζήτημα και τα προβλήματα που αυτό έχει προκαλέσει στη χώρα μας.

Στο τέλος ο Πρόεδρος της ΠΟΠΣΒ και Π.Β.Α. κ. Μιχάλης Μαγειρίας παρέδωσε την σημαία της Ομοσπονδίας στον Πρόεδρο του Συλλόγου Βλάχων Θεσπρωτίας ώστε η σημαία να ηγηθεί του τμήματος που θα παρελάσει διότι ο Σύλλογος θα λάβει μέρος για πρώτη φορά σε παρέλαση για τον εορτασμό της επετείου της παλιγγενεσίας στις 25 Μαρτίου.

Φωτογραφίες : Ηγουμενίτσα – η δική μας πόλη

Στο βιβλίο “Η συμβολή των Σουλιωτών στην Επανάσταση του 1821”, των εκδόσεων Βεργίνα, του Νίκου Ασημακόπουλου, τεκμηριώνεται με αδιάσειστα στοιχεία από τις υπάρχουσες ιστορικές πηγές ότι, χωρίς τους αγώνες και τις θυσίες των Σουλιωτών η Ελληνική Επανάσταση θα κινδύνευε να συντρίβει στο ξεκίνημά της ή κατά τους πρώτους χρόνους της.

Τον Δεκέμβριο του 1820, οι Σουλιώτες συμμάχησαν με τον Αλή πασά και από τις 7 έως το τέλος του ίδιου μήνα, κατανίκησαν τη μεγάλη στρατιά των Τσάμηδων στα βουνά του Σουλίου και τη στρατιά δύο πασάδων στα Πέντε Πηγάδια, εξοργίζοντας σε τέτοιο βαθμό τον σουλτάνο, ώστε αντικατέστησε τον αρχιστράτηγο Πασόμπεη με τον Χουρσίτ πασά, τον οποίον από τον Νοέμβριο του 1820 είχε διορίσει Διοικητή της Πελοποννήσου.

Η απομάκρυνση όμως του Χουρσίτ και της στρατιάς του απ’ την Πελοπόννησο είχε καταλυτικές επιπτώσεις στο επιτυχημένο ξεκίνημα της Ελληνικής Επανάστασης και αυτό το οφείλουμε στους Σουλιώτες.

Οι νίκες αυτές, που συνεχίστηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια του πρώτου χρόνου της Επανάστασης, ισχυροποίησαν τον Αλή πασά, ο οποίος κατάφερε να αντέξει 12 μήνες ακόμη, καθηλώνοντας την τουρκική στρατιά στα Γιάννενα την κρισιμότερη χρονική περίοδο που, τόσο στην Πελοπόννησο όσο και στη Στερεά Ελλάδα, δινόταν ο υπέρ πάντων αγών, για την εδραίωση της Ελληνικής Επανάστασης.

Αλλά και μετά την καρατόμηση του Αλή πασά, στις 24 Γενάρη του 1822, όταν ο Χουρσίτ, τον Μάιο του 1822, εξεστράτευσε εναντίον τους για να τους εξοντώσει, εκείνοι κατανίκησαν τα πολυάριθμα στρατεύματά του σε όλες τις μάχες γύρω από το Σούλι.

Οι νίκες αυτές εξόργισαν πολύ τον σουλτάνο, με αποτέλεσμα να αναθέσει τη μεγάλη εκστρατεία κατά της Πελοποννήσου στον Δράμαλη και σύμφωνα με τον Κόκκινο: “αν ο έμπειρος Χουρσίτ ήταν επικεφαλής τόσου στρατού, τα αποτελέσματα της εκστρατείας πιθανόν να ήσαν διαφορετικά από εκείνα που είχεν ο Δράμαλης”.

Στις 2 του Σεπτέμβρη του 1822, οι Σουλιώτες, εξ αιτίας της πείνας και του λοιμού που μάστιζε το στρατόπεδό τους, αναγκάστηκαν να συνθηκολογήσουν και να μεταφερθούν στην Κεφαλονιά χωρίς να έχουν ηττηθεί σε καμία μάχη.

Αργότερα όμως επέστρεψαν από τα Επτάνησα και από το 1823 έως το 1829 έλαβαν μέρος σε όλες τις κρίσιμες μάχες της Ρούμελης και της Αττικής και λόγω της απαράμιλλης ανδρείας τους, ήταν εκείνοι που έγερναν την πλάστιγγα της νίκης υπέρ των Ελλήνων.

Το τίμημα σε αίμα, που πλήρωσαν οι Σουλιώτες για την ελευθερία της Ελλάδας, ήταν τεράστιο. Στο τέλος της Επανάστασης, οι μάχιμοι που είχαν απομείνει ζωντανοί, δεν ξεπερνούσαν τους διακόσιους.

Ας σκύβουν ευλαβικά οι επερχόμενες γενιές και ας αποτίουν τον πρέποντα φόρο τιμής στη μνήμη τους.

Ο Δήμος Ηγουμενίτσας εκφράζει τη βαθύτατη οδύνη του για το μέγεθος της τραγωδίας των Τεμπών και συμμετέχει στο τριήμερο εθνικό πένθος για τα θύματα του πολύνεκρου σιδηροδρομικού δυστυχήματος, με μεσίστια έπαρση σημαίας.

Ο Δήμαρχος Ηγουμενίτσας, κ. Ιωάννης Λώλος, αναφορικά με το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, ανέφερε τα εξής:

«Σήμερα όλη η χώρα μας πενθεί τα θύματα της ανείπωτης τραγωδίας που εκτυλίχθηκε στα Τέμπη. Με τη σκέψη κοντά σ’ εκείνους, που σήμερα θρηνούν τον άδικο θάνατο κάποιου αγαπημένου τους προσώπου, εκφράζω τη βαθιά μου θλίψη στις οικογένειες των θυμάτων, των τραυματιών και των αγνοουμένων. Θερμά συλλυπητήρια στους οικείους των εκλιπόντων και ταχεία ανάρρωση στους τραυματίες».