Τις προτεραιότητες ενόψει του χειμώνα έθεσαν οι φορείς της Ηπείρου προκειμένου να αντιμετωπίσουν τα έντονα καιρικά φαινόμενα ενόψει του φετινού χειμώνα.
Στη σύσκεψη και συνεδρίαση του Συντονιστικού Οργάνου Πολιτικής Προστασίας Περιφέρειας Ηπείρου συμμετείχαν όλοι οι αρμόδιοι φορείς και Υπηρεσίες, έχοντας ως κοινή συνισταμένη την καλύτερη δυνατή συνεργασία.
Βάση, αποτελεί η συνέχιση της καλής συνεργασίας, που υπάρχει μέχρι σήμερα και ταυτόχρονα η αντιμετώπιση προβλημάτων που εντοπίζονται κυρίως στους Δήμους από τις ελλείψεις προσωπικού.
Ο περιφερειάρχης, Αλέκος Καχριμάνης, αναφέρθηκε στις παρεμβάσεις που ήδη γίνονται στα ποτάμια της Ηπείρου για την απομάκρυνση των πλατάνων που έχουν προσβληθεί από τη νόσο, αλλά και σε ένα εκτεταμένο πρόγραμμα αντιπλημμυρικών εργασιών στο λεκανοπέδιο Ιωαννίνων.
Επίσης, ο Προϊστάμενος Πολιτικής Προστασίας Δημήτρης Μαυρογιώργος τόνισε ότι «πρέπει να υπάρχει έγκαιρη προετοιμασία με καθαρισμούς, όπου χρειάζονται, αποκαταστάσεις ρεμάτων, ενημέρωση κατοίκων, ενώ αναφέρθηκε και στα μηνύματα ειδοποίησης μέσω του «112», λέγοντας ότι «οι προειδοποιήσεις που στέλνονται είναι πολύ χρήσιμες και πρέπει πάντα να λαμβάνονται υπόψη, έστω και αν ορισμένες φορές οι μετεωρολογικές προβλέψεις δεν επιβεβαιώνονται».
Πρόκειται για ένα τετράκογχο παλαιοχριστιανικό βαπτιστήριο, ένα σπάνιο δείγμα της συγκεκριμένης αρχιτεκτονικής, που σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις χρονολογείται από τον 5ο μ.Χ αιώνα.
Η έρευνα αποκάλυψε μεγάλα και καλά σωζόμενα τμήματα των ψηφιδωτών του ναού, ενώ τμήμα του βρίσκεται κάτω από παρακείμενη οικία.
Το βαπτιστήριο ήταν ξεχωριστό οικοδόμημα κοντά ή μέσα σε χριστιανικό ναό, που χρησίμευε για την τέλεση του βαπτίσματος.
Αποτελεί στοιχείο της εκκλησιαστικής και χριστιανικής αρχιτεκτονικής.
Στον προμεσαιωνικό Χριστιανισμό εκεί γινόταν και η κατήχηση των υποψηφίων προς βάπτισμα.
Η έντονη οικοδομική δραστηριότητα που παρουσιάζεται τα τελευταία χρόνια στην περιοχή του Λαδοχωρίου, ανατολικά του νέου λιμανιού της Ηγουμενίτσας, είχε σαν αποτέλεσμα τον εντοπισμό ενός άγνωστου μέχρι τότε στην έρευνα παράλιου οικισμού των ύστερων ρωμαϊκών και παλαιοχριστιανικών χρόνων.
Κατά την τελευταία δεκαετία, έχουν ανασκαφεί αρκετά οικόπεδα ιδιωτών φέρνοντας στο φως σημαντικά τμήματα του προαναφερθέντος οικισμού, οικίες, τμήματα του πολεοδομικού ιστού, λουτρά, συχνά στο επίπεδο της θάλασσας ή και αρκετά χαμηλότερα από αυτό.
Οι επίσημες ανακοινώσεις αναμένονται εντός της εβδομάδας από το Υπουργείο Πολιτισμού.
(Οι φωτογραφίες προέρχονται από ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης του Περιφερειάρχη Ηπείρου Αλέξανδρου Καχριμάνη)
Με μεγάλη συμμετοχή πραγματοποιήθηκε στην Παραμυθιά το διήμερο συμπόσιο για το δάσκαλο, διανοούμενο και αντιστασιακό, Σπύρο Μουσελίμη, ο οποίος με την παρατηρητικότητα, την γνώση και την αγάπη του για τη Θεσπρωτία κατάφερε να αναδείξει αρχαιότητες της περιοχής.
Μέσω της συνεργασίας του Σπύρου Μουσελίμη με τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Σωτήρη Δάκαρη ανακαλύφθηκε το νεκρομαντείο στον Αχέροντα, ενώ τη σφραγίδα του φέρουν πολλά μνημεία της Θεσπρωτίας.
Οι ομιλητές ανέφεραν τη σπουδαιότητα του έργου του, προβλήθηκε σχετικό ντοκιμαντέρ για τη ζωή του, ενώ αναφέρθηκαν στα συγγράμματά του αλλά και στην αντιστασιακή του δράση.
Πριν τις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2023, θα παραδοθεί προς χρήση το Σχολείο Βούλγαρη στην Παραμυθιά, σύμφωνα με τα όσα δήλωσε ο Δήμαρχος Σουλίου Ιωάννης Καραγιάννης στην ΕΡΤ Ιωαννίνων.
Ο κ. Καραγιάννης, σημείωσε επίσης ότι επετεύχθη η αύξηση του προϋπολογισμού για το υποέργο 4 (εξοπλισμός εσωτερικών χώρων) από τις 788.000 σε περισσότερα από 1,2 εκ ευρώ.
Μάλιστα ο Δήμαρχος, έκανε μνεία, σε “Κασσάνδρες” που προέβλεπαν την απένταξη των έργων και σημείωσε πως διαψεύστηκαν. Όπως είναι γνωστό το σχολείο Βούλγαρη μετατρέπεται σε σε Πολυχώρο Τέχνης, Ιστορίας, Πολιτισμού και Εκπαίδευσης.
Πρόκειται για έργο που χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και Εθνικούς Πόρους Συνολικός Προϋπολογισμός 5 αρχικών Υποέργων: 2.468.006€
Η οικογένεια Τζαβέλα, ευχαριστεί πολύ τον Δήμο Σουλίου για την αποκατάσταση της πλάκας των Δωρητών στον Ι.Ν. του Αγίου Κωνσταντίνου.
“Προσωπικά ευχαριστούμε πολύ τον Δήμαρχο κο Γιάννης Καραγιάννης , ο οποίος με απόλυτη ενσυναίσθηση του Ιερού Τόπου, πάντα βάζει άμεσα τα πράγματα στην θέση τους. Προσπαθεί δε εμπράκτως, για την Ιστορική ανάδειξη του Σουλίου. Πάντα είναι αρωγός και υποστηρικτής των προσπαθειών μας.
Επίσης ευχαριστούμε και τον Πρόεδρο της Κοινότητας κο Άγγελο Τόκα”, σημειώνει στην ανακοίνωση της η οικογένεια.
Κορυφώθηκαν την Πέμπτη 29/09, οι εκδηλώσεις τιμής και μνήμης για τους 49 Προκρίτους της Παραμυθιάς που εκτελέστηκαν από τα Γερμανικά στρατεύματα κατοχής στις 29 Σεπτεμβρίου 1943.
Την Παρασκευή 24 Σεπτεμβρίου του 1943, στην τοποθεσία Σκάλα Παραμυθιάς, σκοτώθηκαν έξι Γερμανοί σε μάχη με αντάρτες. Αυτό ήταν η αφορμή για ένα προαποφασισμένο έγκλημα. Στα γραφεία της Κομμαντατούρας, οι λογαριασμοί είχαν γίνει. Ένας προς δέκα. Οι ανακοινώσεις του γερμανού φρούραρχου της Παραμυθιάς το έλεγαν καθαρά: «…δια κάθε δολοφονία ή τραυματισμόν Γερμανού στρατιώτου, θα εκτελούνται 10 χριστιανοί Έλληνες πολίτες εκ Παραμυθίας και των πέριξ χωριών».
Όλα ξεκίνησαν στις 11 το βράδυ της 27ης Σεπτεμβρίου. Ο Γερμανός Φρούραρχος της Παραμυθιάς, εξέδωσε γραπτές ανακοινώσεις για τις συλλήψεις. Το σύνθημα έδωσε μία φωτοβολίδα. Μια γερμανική φάλαγγα έζωσε από παντού την περιοχή και απέκλεισε όλες τις διόδους από και προς την Παραμυθιά. Χαλασμός ακολούθησε. Ομάδες συλλήψεως, αποτελούμενες από 2 μουσουλμάνους και έναν Γερμανό, βγήκαν στις γειτονιές.
Τα σπίτια που εισέβαλαν ήταν προκαθορισμένα και αφορούσαν την αφρόκρεμα της Παραμυθιάς. Μια ομάδα πολιτών, που αποτελούνταν από επιφανείς άνδρες της Παραμυθιάς κάθε ηλικίας, ακόμη και ανήλικοι. Ήταν όλοι τους διαλεγμένοι ένας προς έναν… ήταν οι Πρόκριτοι.
Ο ιερέας, ο γυμνασιάρχης, 3 δάσκαλοι, δημόσιοι υπάλληλοι, ο διευθυντής της Αγροτικής Τράπεζας, ο γιατρός, ο συμβολαιογράφος και πολλοί άλλοι, 52 άνθρωποι συνολικά. Την κατάσταση είχαν συντάξει οι «Τουρκοτσάμηδες» με πρωτεργάτες τους αδερφούς Ντίνο.
Με τη βία τους μετέφεραν στις υπόγειες αίθουσες του Δημοτικού Σχολείου Βούλγαρη μέχρι να οδηγηθούν στο εκτελεστικό απόσπασμα.
Την απόφαση για την εκτέλεση, ανακοίνωσε στους συλληφθέντες ο Γερμανός Διοικητής την νύχτα της 28ης Σεπτεμβρίου όπου και τους επισκέφθηκε στην αίθουσα του δημοτικού σχολείου. Ο παπά-Βαγγέλης Τσαμάτος, κοντά στο ξημέρωμα, έψαλλε τη νεκρώσιμη ακολουθία.
Την επομένη, στις 5 το ξημέρωμα, τους έβγαλαν στο προαύλιο. Με τη συνοδεία μουσουλμάνων και Γερμανών οδηγήθηκαν στον τόπο της εκτέλεσης. Προπορευόταν όχημα ερπυστριοφόρο, για να καλύπτει τις φωνές τους.
Στον τόπο της εκτέλεσης έφτασαν και οι 52. Εκεί ο φρούραρχος απελευθέρωσε 3 άτομα καθώς με όσους είχαν εκτελεστεί 10 ημέρες πριν στο σχολείο Βούλγαρη, είχε συμπληρωθεί ο αριθμός της φρίκης.
Το εκτελεστικό απόσπασμα αποτελούσαν οκτώ Γερμανοί εθελοντές και έξι Τσάμηδες. Τον μαζικό τάφο, τον είχαν ανοίξει αγρότες που είχαν υποχρεωθεί σε καταναγκαστική εργασία. Η εκτέλεση έγινε από απόσταση 5-6 μέτρων.
Οι φετινές εκδηλώσεις ξεκίνησαν την Τρίτη 27 Σεπτεμβρίου με εκδηλώση και ομιλίες με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του καθηγητή Αθανάσιου Γκότοβου “Τσαμουριά”.
Στην εκδήλωση μίλησαν ο καθηγητής Παναγιώτης Παπακωνσταντίνου με θέμα: “Βιώματα, τεκμήρια και μνήμη” και ο καθηγητής Αθανάσιος Γκότοβος με θέμα: “Ταυτότητες στην κατοχική Θεσπρωτία και ο ρόλος της Μουσουλμανικής μειονότητας”.
Οι εκδηλώσεις συνεχίστηκαν την Πέμπτη με επιμνημόσυνη δέηση στο στο σημείο της εκτέλεσης όπου βρίσκεται και το μνημείο των 49 πεσόντων, στην οποία παραβρέθηκαν μεταξύ άλλων: Οι βουλευτές Θεσπρωτίας Βασίλης Γιόγιακας και Μάριος Κάτσης, ο δήμαρχος Σουλίου Γιάννης Καραγιάννης, οι δήμαρχοι Ηγουμενίτσας και Φιλιατών Γιάννης Λώλος και Σπύρος Παππάς αντίστοιχα, η Προόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου Ηπείρου Σταυρούλα Μπραΐμη, ο Πρόεδρος της ΠΕΔ Ηπείρου Χρήστος Ντακαλέτσης. εκπρόσωποι των στρατιωτικών, αστυνομικών και λοιπών αρχών, ο πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου Σουλίου Νίκος Αθανασίου, δημοτικοί και περιφερειακοί σύμβουλοι και συγγενείς των 49 εκτελεσθέντων.
Στην ομιλία του ο Δήμαρχος Σουλίου Ιωάννης Καραγιάννης, μεταξύ άλλων έθεσε θέμα Γερμανικών αποζημιώσεων στη μαρτυρική Παραμυθιά.
Οι εκδηλώσεις ολοκληρώθηκαν το απόγευμα της Πέμπτης με Λαμπαδηφορία μαθητών σχολείων του Δήμου από το Σχολείο Βούλγαρη μέχρι το Μνημείο των εκτελεσθέντων.
Ο Όμιλος Απόδοσης Τιμών και Ιστορικής Αναβίωσης Σουλίου, και εφέτος συμμετείχε με αντιπροσωπεία και απέδωσε τιμές στην Εκδήλωση Μνήμης.
Η παρουσίαση του βιβλίου του τ. καθηγητή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Αθανάσιου Γκότοβου με τίτλο «Τσαμουριά» έγινε στο πλαίσιο των εκδηλώσεων μνήμης και τιμής για την εκτέλεση των 49 Προκρίτων της Παραμυθιάς, η οποία πραγματοποιήθηκε την περασμένη Τρίτη στη γειτονική κωμόπολη.
Μίλησαν ο καθηγητής Παναγιώτης Παπακωνσταντίνου με θέμα «Βιώματα, τεκμήρια και μνήμη» και ο ίδιος ο συγγραφέας, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα «Ταυτότητες στην κατοχική Θεσπρωτία και ο ρόλος της μουσουλμανικής μειονότητας», ενώ τη συζήτηση συντόνισε ο καθηγητής Παναγιώτης Τσαμάτος.
Στην εκδήλωση παρέστησαν ο Δήμαρχος Σουλίου Γιάννης Καραγιάννης, ο Αντιπεριφερειάρχης Θεσπρωτίας Θωμάς Πιτούλης, η Πρόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου Ηπείρου Σταυρούλα Μπραΐμη, ο πρώην υφυπουργός Αντώνης Μπέζας κ.ά.
Ο Αθαν. Γκότοβος
Σύμφωνα με τον κ. Γκόντοβο, που έχει ασχοληθεί με το θέμα πολύ αναλυτικά, εμπεριστατωμένα και με μεγάλη σοβαρότητα και έχει αναδείξει μεθοδικά άγνωστες πτυχές του, «η βία στη Θεσπρωτία κατά τη διάρκεια της Κατοχής, με φορείς μουσουλμάνους Τσάμηδες και αποδέκτες χριστιανούς Έλληνες ή το ίδιο το ελληνικό κράτος και το προσωπικό του, είναι πρωτοβουλιακή και όχι αντανακλαστική βία.
Αποτελεί προϊόν μιας μακράς διαδικασίας η οποία ευνόησε την καλλιέργεια αντιστασιακού πνεύματος και αντιστασιακών πρακτικών όχι απέναντι στον φασισμό και τον ναζισμό, αλλά απέναντι στους ελληνικούς πολιτισμικούς και πολιτικούς κώδικες, με τη βοήθεια εξωτερικών παραγόντων και εσωτερικών δικτύων, φορέων του αλβανικού αλυτρωτισμού.
Είναι βία απόσχισης, πολιτικής και πολιτισμικής, από το ελληνικό κράτος και το πολιτισμικό του καθεστώς. Γι’ αυτό και λειτούργησε κατά κάποιον τρόπο σαν πολιτική θρησκεία, καθαγιασμένη εκ μέρους του τοπικού θρησκευτικού παράγοντα, ενός ακραία συντηρητικού Ισλάμ, και στηριζόμενη από τη στρατιωτική μηχανή των κατοχικών δυνάμεων αλλά και από το φιλοναζιστικό αλβανικό κατοχικό καθεστώς της εποχής».
Υπό το πέπλο της κατοχής…
Επισημαίνει ακόμη ο καθηγητής ότι «η de facto εξουσία των Τσάμηδων περιλαμβάνει πολιτική, στρατιωτική και αστυνομική παρουσία και εκδηλώνεται κάτω από το πέπλο της κατοχικής εξουσίας.
Στρέφεται ευθέως κατά του ελληνικού κατοχικού κράτους σε πολλές από τις εκδηλώσεις του, μη αναγνωρίζοντας την ύπαρξή του και βλάπτοντας τα όργανά του, καθώς οι φορείς αυτής της βίας επιδιώκουν την de jure αντικατάσταση οποιασδήποτε ελληνικής δομής, κρατικής ή επαναστατικής, από μια «αλβανική» διοίκηση.
Κυρίως όμως στρέφεται ευθέως εναντίον του χριστιανικού στοιχείου, η παρουσία και η συμπεριφορά του οποίου αποτελεί εμπόδιο στην υλοποίηση του αλυτρωτικού προγράμματος, δηλαδή στην προσάρτηση της Θεσπρωτίας στη Μεγάλη Αλβανία. Η πολιτική διοίκηση είναι τύποις ελληνική, υπαγόμενη στην κατοχική κυβέρνηση.
Ο τρόμος που αρχίζει να εκδηλώνεται και να διαδίδεται στην περιοχή της Θεσπρωτίας διαλύει τις διοικητικές δομές και ανατρέπει την καθημερινότητα του χριστιανικού πληθυσμού, ήδη από τους πρώτους μήνες της Κατοχής, ενώ μέχρι την άνοιξη του 1944 θα οδηγήσει σε μια δραματική μείωση του χριστιανικού πληθυσμού, σε μια πρώιμη εθνοκάθαρση στη Θεσπρωτία».
Προκλητικές αξιώσεις
Να σημειωθεί πως ο ρόλος των «Τσάμηδων» στη Θεσπρωτία υπήρξε καταστροφικός κατά τη διάρκεια της Κατοχής και εξαιτίας τους πολλοί Χριστιανοί κάτοικοι της περιοχής έχασαν τη ζωή τους, ενώ καήκαν σπίτια, έγιναν λεηλασίες, βιασμοί και άλλες βιαιότητες. Γι’ αυτό οι αξιώσεις, που εγείρουν έναντι της Ελλάδας οι απόγονοί τους στην Αλβανία όχι μόνο είναι ανιστόρητες και αστήρικτες, αλλά και αποτελούν πρόκληση.
Με λαμπρότητα εορτάστηκε και φέτος η εορτή της ανακομιδής των λειψάνων του Αγίου Δονάτου πολιούχου της Ιεράς Μητροπόλεως Παραμυθίας.
Το απόγευμα της Τετάρτης 28 Σεπτεμβρίου 2022, στον Μητροπολιτικόν Ιερό Ναό Αγίου Δονάτου Παραμυθίας τελέσθηκε Μέγας Πανηγυρικός Αρχιερατικός Εσπερινός, μετ΄ αρτοκλασίας χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Παραμυθίας, Φιλιατών, Γηρομερίου και Πάργας κ.κ. Τίτου, πλαισιωμένου των ιερέων και διακόνου της Ιερεάς Μητροπόλεως, παρουσία των πολιτικών αρχών του Νομού Θεσπρωτίας και αρκετών πιστών που τίμησαν με την παρουσία τους την εορτή και πήραν ευλογία από τον πολιούχο Άγιο Δονάτο προστάτη της Ιεράς Μητροπόλεώς μας.
Τον θείο λόγο κήρυξε ο Αρχιμανδρίτης π. Μεθόδιος Ντελής, Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Κοιμ. Θεοτόκου Γηρομερίου.
Την Πέμπτη 29 Σεπτεμβρίου 2022, στον Μητροπολιτικό Ιερό Ναό Αγίου Δονάτου Παραμυθίας τελέσθηκε Όρθρος και Αρχιερατική Θεία Λειτουργία ιερουργούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Παραμυθίας, Φιλιατών, Γηρομερίου και Πάργας κ.κ. Τίτου.
Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας τελέσθηκε Αρχιερατικό Μνημόσυνο υπέρ των 49 εκτελεσθέντων προκρίτων της πόλεως της Παραμυθίας από τα Στρατεύματα Κατοχής.
Εν συνεχεία ακολούθησε πομπή προς το Μνημείο των εκτελεσθέντων όπου τελέσθηκε επιμνημόσυνη Δέηση παρουσία των αρχών της πόλεως και των συγγενών αυτών.
Ο Δήμαρχος κα το Δημοτικό Συμβούλιο Σουλίου και η Δημοτική Κοινότητα Παραμυθιάς σας προσκαλούν στις εκδηλώσεις τιμής στην μνήμη των 49 Προκρίτων της Παραμυθιάς οι οποίοι εκτελέστηκαν από τα γερμανικά στρατεύματα.
Αυτό είναι το ευχαριστώ σε έναν άνθρωπο που γύρισε να προσκυνήσει από το 1985 στην Πατρογονική του γη με την οικογένειά του και τους φίλους του όχι με λόγια, αλλά με έργα προς όφελος της σημερινής Κοινότητας.
Βανδάλισαν για 2η φορά την πλάκα σήμανσης με τα ονόματα των δωρητών που υπάρχει εξωτερικά της Εκκλησίας του Άγιου Κωνσταντίνου στο Ιστορικο Χώρο του Σουλίου.
Η οικογένειά μας ευχαριστεί πολύ για δεύτερη φορά τους δράστες, ύστερα και από το περιστατικό της κλοπής της προηγούμενης μαρμάρινης πινακίδας των δωρητών, τον Μάιο του 2021. Ασφαλώς αυτά δεν αφορουν τους πολλούς αλλά τους λίγους που ίσως να αγαπούσαν περισσότερο τον Φώτο Τζαβέλλα αν δεν ζούσαν σήμερα απόγονοί του.
Όμως σε έναν πολύ μικρό Τόπο όπως το Δύσμοιρο Σούλι όπου κυβερνά η Ομερτά, τα χλωρά καίγονται μαζί με τα ξερά! Θα επανέλθουμε με εκτενέστερο άρθρο με το ιστορικό των Θυρανοιξίων του Ναού από την οικογένεια, προς ενημέρωση αυτών που μας αγαπάνε.
Το Σούλι έχει να επιλέξει ανάμεσα σε δύο μονοπάτια. Αυτό της ερήμωσης και αυτό της Ιστορικής δικαίωσης και αποκατάστασης που συμπλέει με το λαμπρό μέλλον Του.
Εμείς έχουμε πάρει το δεύτερο μονοπάτι εδώ και 36 χρόνια. Όσοι είναι μαζί μας ας το δείχνουν εμπράκτως και ας μην μας εχθρεύονται. Εμείς δεν έχουμε ανάγκη ούτε από όνομα ούτε από δόξα, ούτε από διεκδικήσεις θέσεων στην περιοχή. Είμαστε απλοί προσκυνητές ενός Ιερού Τόπου που μας καλεί να κάνουμε το Χρέος μας και αυτό κάνουμε.
Ο Ιερός Ναός του Αγίου Κωνσταντίνου
Κάποιες καταστάσεις που αφορούν ενέργειες και κουβέντες δυσάρεστες στον Ιερό Τόπο του Σουλίου το οποίο δυστυχώς ουδεμία σχέση έχει με την δόξα του παρελθόντος, με ανάγκασαν για την ιστορική αλήθεια να γράψω αυτό το άρθρο για τους φίλους που μας αγαπούν και για τους Έλληνες που ενδιαφέρονται να μάθουν.
Διότι δυστυχώς εκεί στο Κακοσούλι υπάρχουν στόματα τα οποία από την σοφή θέση του καφενείου, κατηγορούν ανθρώπους που ούτε καν τους γνωρίζουν.
Τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης ο Κωνσταντίνος Καραμανλής με χρήματα του Ελληνικού λαού έχτισε έναν σύγχρονο Ναό στην καρδιά του ιστορικού χώρου του Σουλίου και έναν Ξενώνα που σήμερα ευτυχώς λειτουργεί.
Παρέμενε και αυτός κλειστός μέχρι προσφάτως αλλά με την παρέμβαση της προηγούμενης Δημοτικής αρχής συγκεκριμένα της Κας Σταυρούλας Μπραϊμη Μπότση ανακαινίστηκε και μισθώθηκε σε ικανούς να τον λειτουργήσουν επιχειρηματίες.
Ο ναός ήταν κλειστός και άδειος, μέχρι που ο Ταξίαρχος ε.α. Λάμπρος Τζαβέλλας επισκέφτηκε το Σούλι το 1985, προκειμένου να επιχειρήσει κάτι πολύ δύσκολο για την τότε εποχή. Να ξεκινήσει ένα οικογενειακό τάμα πολλών ετών που ήταν η αποκατάσταση του Τζαβελλαίικου.
Εντύπωση του προκάλεσε η κενή εκκλησία και το συζήτησε με τον τότε Ιερέα του Σουλίου, τον αείμνηστο Ιωάννη Τόκα. Τον Παπαγιάννη. Εκείνος του εξήγησε το πως χτίστηκε εκεί η νεόδμητη εκκλησία, η οποία δεν υπήρχε στην πρώτη επίσκεψη του Ταξίαρχου στο Σούλι το 1970.
Ο Λάμπρος Τζαβέλλας υποσχέθηκε στον Παπαγιάννη ότι θα την εξοπλίσει μέχρι καμπάνας και θα τελέσει θυρανοίξια ώστε η Κοινότητα να μην έχει την εκκλησία ανενεργή. Έγινε συζήτηση του Παπαγιάννη με τον Ταξίαρχο Τζαβέλλα για την ονομασία του Ναού, όπου ο Ιερέας πρότεινε το Κωνσταντίνος λόγω του ότι ο Ναός χτίστηκε με την παρέμβαση του Κων/νου Καραμανλή.
Ο Λάμπρος Τζαβέλλας συμφώνησε λέγοντας όμως στον Παπαγιάννη ότι ο κύριος Καραμανλής δεν έχτισε τον Ναό με δικά του χρήματα αλλά με χρήματα του Ελληνικού λαού. Συμφωνώ όμως του είπε στην ονομασία διότι έλεγαν Κωνσταντίνο τον Πατέρα του τον Θυελλώδη Ίλαρχο Τζαβέλλα, ο οποίος σκοτώθηκε στις 2 Δεκεμβρίου του 1940 στις μάχες της Πρεμετής και Ελένη έλεγαν την γιαγιά του, μητέρα του ήρωα πατέρα του. Έτσι από κοινού αποφασίστηκε και η ονομασία της Εκκλησίας.
Αμέσως ο Λάμπρος Τζαβέλλας επισκέφτηκε τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Παραμυθίας, Φιλιατών, Γηρομερίου και Πάργας κ.κ. Τίτο όπου Εκέινος του υπέδειξε την διαδικασία των Θυρανοιξίων τελετουργικά και έλαβε και μια τεράστια λίστα με όλα τα απαιτούμενα για την λειτουργία ενός Ναού, καθώς και για τα υλικά της Τελετής.
Ο Ταξίαρχος συγκέντρωσε στην Αθήνα την οικογένεια, φίλους και γνωστούς και βάσει της προσφοράς που έλαβε από γνωστό κατάστημα εκκλησιαστικών ειδών, ο κάθε ένας δωρητής ανάλογα με την δυνατότητά του συνεισέφερε στην προσπάθεια αυτή.
Η συνολική δαπάνη μόνο για την αγορά υλικών, πέραν των εξόδων των επισκέψεων που απαιτήθηκαν από την Αθήνα στο Σούλι για όλη αυτή την προσπάθεια, ξεπέρασε τις 250.000 δραχμές το 1987. Ένα ποσόν σημαντικό για τα δεδομένα της εποχής.
Όλα τα πράγματα, από την καμπάνα μέχρι τους πολυελαίους, τις εικόνες, το Μανουάλι, ακόμη και το χαλί, τοποθετήθηκαν κι εγκαταστάθηκαν στην εκκλησία από τον ίδιο τον Ταξίαρχο Λάμπρο Τζαβέλλα μαζί με τον αγαπητό του ξάδελφο τον αείμνηστο Συνταγματάρχη Στυλιανό Καλογεράκη.
Αρωγοί σε αυτό το έργο ήταν ο Ιερέας Παπαγιάννης και ο Δονάτος Τόκας, καλοί φίλοι οι οποίοι και αυτοί δεν ζουν πια. Η οικογένεια πάντα θα τους μνημονεύει και θα τους ευχαριστεί.
Στις 21 Ιουνίου του 1987 τελέστηκαν τα Θυρανοίξια από τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη κ.κ. Τίτο και φυσικά τον Παπαγιάννη, παρουσία της οικογένειας, φίλων και κατοίκων της Κοινότητας και των γύρω Χωριών. Ήταν μια πολύωρη και συγκινητικότατη τελετή. Από τότε μέχρι σήμερα, κάθε χρόνο ανήμερα του Αγίου Κωνσταντίνου στις 21 Μαϊου, η οικογένεια με φίλους επισκέπτεται το Σούλι στην λειτουργία του Ναού. Είναι ένα όμορφο οικογενειακό τάμα.
Φυσικά το πέρασμα του χρόνου μίκρυνε κατά πολύ την όμορφη αυτή παρέα των δωρητών του Ναού και οι εναπομείναντες λιγοστοί έχουν ξεπεράσει η είναι πολύ κοντά στα 90 τους χρόνια. Όλοι παιδιά της κατοχής του εμφυλίου και της μεταπολεμικής Ελλάδας με μεγάλη ψυχή και μεγάλη καρδιά.
Ορισμένοι κάτοικοι θεώρησαν ότι μπορούν να τους ανταμείψουν με το συναίσθημα της στεναχώριας και της απογοήτευσης στα γεράματά τους για λόγους που μόνο οι ίδιοι γνωρίζουν.
Προφανώς τους ενοχλεί το επώνυμο Τζαβέλλας. Την πρώτη φορά ανήμερα Αγίου Κωνσταντίνου 21 Μαίου του 2021, αφαίρεσαν αποβραδύς την πλάκα με τα ονόματα των δωρητών που υπάρχει εξωτερικά της Εκκλησίας. Η πλάκα αντικαταστάθηκε από τον Δήμο Σουλίου, αλλά οι γηραιοί ευεργέτες του Σουλίου, επέστρεψαν πικραμένοι και γεμάτοι απορία στην Αθήνα.
Μερικές ημέρες πριν, κάποιος πάλι κάτοικος έβαψε με σπρέυ την νέα πλάκα του Ναού. Το να στεναχωρήσεις έναν άνθρωπο παραμένοντας στο σκοτάδι είναι το εύκολο. Το δύσκολο είναι να εξελιχτείς και να πεις ίσως ένα ευχαριστώ σε αυτόν που έστω και έμεσα σε ευεργετεί.
Προς τους όποιους δύστροπους κατοίκους
Το Σούλι έχει δύο μονοπάτια που μπορεί ο κάτοικος εκεί σήμερα να επιλέξει ποιο θα διαβεί. Το ένα είναι αυτό της λήθης, της ερήμωσης και της μιζέριας και το άλλο είναι αυτό της ανάπτυξης και της επανένταξης του Σουλίου στην καλή του φήμη όπως άλλοτε. Και αυτό το δεύτερο μονοπάτι περνά μόνο μέσα από την Ιστορική αποκατάσταση και ανάδειξη του Τόπου.
Ένας Ιστορικός θησαυρός αναξιοποίητος. Διότι η φήμη του Σουλίου δεν ανήκει σε εμάς, μα σε αυτούς που το δημιούργησαν και το έκαναν γνωστό παγκοσμίως κάποτε. Ανήκει σε εκείνους που το δόξασαν και το θυσίασαν για το καλό του Γένους των Ελλήνων. Ανήκει στους Σουλιώτες που σήμερα δεν υπάρχουν πια. Σε εμάς ανήκει μόνο η βαριά κληρονομιά του. Ας φανούμε άξιοι θεματοφύλακές της.
Το Σούλι δεν προσφέρεται για προσωπική ανέλιξη και φήμη. Αν του δώσεις, θα πάρεις! Όχι φήμη όμως, ούτε δόξα, ούτε χρήμα. Πρωτίστως θα εισπράξεις ψυχική ανάταση διότι κατοικείς στον ιστορικότερο χώρο της Ελλάδας! Και μετά φυσικά θα πάρεις και άνεση και επάγγελμα και κέρδος για να ζήσεις, εναρμονισμένα με την Ιστορικότητα του Ιερού Τόπου. Αν δεν το αισθάνεσαι έτσι συνέχισε στο πρώτο μονοπάτι και άσε τους άλλους να κάνουν αυτό που πρέπει.
Κώστας Τζαβέλλας (ταπεινός προσκυνητής Σουλίου, μη κάτοικος δυστυχώς)
