Κατηγορία: ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ Σελίδα 9 από 12

Του Θοδωρή Ασβεστόπουλου

Ημέρα Εθνικής Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας σήμερα 14 Σεπτεμβρίου, με μία περισσότερο συμβολική σημασία εφέτος, όπου συμπληρώνονται εκατό χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή.

Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια, όπου σημειώνεται έξαρση του λεγόμενου «μεταναστευτικού – προσφυγικού», ακούγαμε τους γνωστούς ψευτο-ιδεολόγους του αυτοαποκαλούμενου «προοδευτικού χώρου» να εξισώνουν τους Έλληνες πρόσφυγες που ξεριζώθηκαν βίαια από τις πατρογονικές τους εστίες στην Μικρά Ασία για να γλιτώσουν από την φονική μανία των τούρκων, με τους ισλαμιστές βάρβαρους από την Ασία και την Αφρική που εισβάλουν στην πατρίδα μας για να την αλλοιώσουν πληθυσμιακά.

Έχουμε φτάσει να θεωρούμε «πρόσφυγες» όσους εισέρχονται παράνομα στην Ελλάδα, προερχόμενοι από χώρες, όπως το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές και την Σομαλία, που ούτε σε εμπόλεμη κατάσταση είναι, ούτε συνορεύουν με την χώρα μας.

Αν είναι αυτοί «πρόσφυγες», τότε οι Έλληνες από την Ιωνία, την Βιθυνία και τον Πόντο, που ήρθαν κυνηγημένοι στην μητέρα – πατρίδα τους τι ήταν;    

Στην εγκύκλιο της για τα 100 χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή η Ιερά Σύνοδος μεταξύ άλλων τονίζει:

«Ἀντλοῦμε διδάγματα ἀπό τή Χριστιανική εὐλάβεια, τήν ἐργατικότητα καί τή διάθεση ἀναγεννήσεως, τίς ὁποῖες ἐπέδειξαν οἱ ἀδελφοί μας Ὀρθόδοξοι Ἕλληνες, οἱ ὁποῖοι ἦλθαν ὡς πρόσφυγες ἀπό ὅλα τά σημεῖα τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, τοῦ Πόντου καί τῆς Ἀνατολικῆς Θράκης. Τούς τιμοῦμε διότι συνέβαλαν δημιουργικά στή διαμόρφωση τῆς Νεοελληνικῆς κοινωνίας.

Τούς εὐχαριστοῦμε διότι ἔφεραν μαζί τους λείψανα Ἁγίων, ὅπως τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Ρώσσου στό Νέο Προκόπιο Εὐβοίας, καί θαυματουργές ἱερές εἰκόνες, ὅπως τῆς Παναγίας Σουμελᾶ, μεταδίδοντας «ὀσμήν εὐωδίας πνευματικῆς» στή μητέρα πατρίδα».

Κι όμως υπάρχουν σήμερα οι απίστευτοι αριστεροί που έχουν επιβληθεί ιδεολογικά στην Ελλάδα των τελευταίων τεσσάρων δεκαετιών, οι οποίοι θεωρούν το ίδιο τους Μικρασιάτες με αυτούς που φέρνουν στην χώρα μας το κοράνι, την σαρία και την ισλαμική μαντίλα!

Και είναι κρίμα που σε αυτή την απαράδεκτη λογική παρασύρονται και απόγονοι των Μικρασιατών προσφύγων…

Η επετειακή εγκύκλιος της Ιεράς Συνόδου ανέφερε επίσης ότι «ἡ Γενοκτονία τοῦ Ἑλληνισμοῦ τῆς Ἀνατολῆς, ἡ ὁποία ἄρχισε τό 1914 καί ὁλοκληρώθηκε τό 1923, δέν ἦταν μία ἀπάντηση τῶν Τούρκων στήν ἀποβίβαση τοῦ Ἑλληνικοῦ Στρατοῦ στίς 2 Μαΐου 1919. Ἦταν μία προσχεδιασμένη ἀπό τούς Νεοτούρκους γενοκτονία γιά νά ἐκκαθαρισθεῖ ἡ περιοχή τῆς τότε Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας ἀπό τίς Χριστιανικές κοινότητες καί κυρίως τούς Ἕλληνες καί τούς Ἀρμενίους».

Αυτό ως απάντηση στους ελληνόφωνους εθνομηδενιστές που χαρακτηρίζουν ως «ιμπεριαλιστική» την μικρασιατική εκστρατεία για να δώσουν άλλοθι στις τουρκικές θηριωδίες.

Πρός
τό Χριστεπώνυμο Πλήρωμα
τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος

«Γίνου πιστός ἄχρι θανάτου
καί δώσω σοι τόν στέφανον τῆς ζωῆς»
(Ἀποκάλυψις Ἰωάννου, Β´ 10)

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Τήν Κυριακή πρό τῆς Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου καί Ζωοποιοῦ Σταυροῦ καί μέσα στό σταυραναστάσιμο κλῖμα αὐτῆς, ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ἔχει ὁρίσει νά τιμῶνται oἱ Ἅγιοι μάρτυρες ἱεράρχες καί λοιποί κληρικοί, οἱ ὁποῖοι βρῆκαν μαρτυρικό θάνατο στή Μικρά Ἀσία καί στόν Πόντο κατά τή διάρκεια τοῦ διωγμοῦ τῶν Ἑλλήνων κατοίκων. Ἡ ἀπόδοση τῆς ὀφειλομένης τιμῆς στή μνήμη τους ἐφέτος συμπίπτει μάλιστα μέ τή συμπλήρωση ἑκατό ἐτῶν ἀπό τή Μικρασιατική Καταστροφή τοῦ 1922. Γίνεται, ἑπομένως, γιά ὅλους μας ἡ ἡμέρα αὐτή ἀφορμή περισυλλογῆς, στοχασμοῦ καί δημιουργικοῦ προβληματισμοῦ, καθώς καλούμαστε νά διδαχθοῦμε ἀπό τή γενναία στάση τῶν Ἁγίων ἐθνοϊερομαρτύρων, νά ἀναδείξουμε τόν Ἑλληνορθόδοξο Πολιτισμό τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, τοῦ Πόντου καί τῆς Ἀνατολικῆς Θράκης καί νά θαυμάσουμε τή θέληση γιά πρόοδο καί ἀναδημιουργία, τήν ὁποία ἐπέδειξαν οἱ πρόσφυγες τοῦ 1922–1924 μέ τόν ἐρχομό τους στήν κυρίως Ἑλλάδα.

Τιμοῦμε σήμερα κατά πρῶτον τόν Ἅγιο ἐθνοϊερομάρτυρα Χρυσόστομο Σμύρνης, ὁ ὁποῖος ὑπηρέτησε μέ ἀφοσίωση καί αὐταπάρνηση τήν Ἐκκλησία καί τό Γένος, ἀρχικά ὡς Μητροπολίτης Δράμας καί Ζιχνῶν καί ὕστερα ὡς Μητροπολίτης Σμύρνης. Συχνά τοῦ προτάθηκε νά διαφύγει, ἀλλά ἡ σταθερή ἀπάντησή του ἦταν: «ἡ θέση μου εἶναι κοντά στό ποίμνιό μου». Παρέμεινε ἔτσι μέχρι τέλους στόν τόπο τοῦ καθήκοντος καί τοῦ μαρτυρίου γιά νά στηρίξει τό ποίμνιό του, φανείς «πιστός ἄχρι θανάτου», ὅπως συμβουλεύει ὁ Θεός τόν ἄγγελο (ἐπίσκοπο) τῆς Ἐκκλησίας τῆς Σμύρνης στήν Ἀποκάλυψη τοῦ Ἰωάννου (Β´ 10). Τελικῶς κατακρεουργήθηκε ἀπό τόν μαινόμενο τουρκικό ὄχλο καί τό πάντιμο λείψανό του δέν βρέθηκε ποτέ.

Ἐπίσης, τιμοῦμε τίς ἁγιασμένες καί μαρτυρικές μορφές τῶν Μητροπολιτῶν Ἰκονίου Προκοπίου, Μοσχονησίων Ἀμβροσίου καί Κυδωνιῶν Γρηγορίου. Τιμοῦμε σήμερα τούς Ἁγίους ἐθνοϊερομάρτυρες τοῦ Ποντιακοῦ Ἀγώνα, ὅπως τόν Ἐπίσκοπο Ζήλων Εὐθύμιο καί τόν Ἀρχιμανδρίτη Πλάτωνα Ἀϊβαζίδη. Τιμοῦμε τόν Ἀρχιμανδρίτη Ἰάκωβο Ἀρχαντζικάκη, τόν ὁποῖον πετάλωσαν καί σταύρωσαν οἱ διῶκτες του στόν Βουτζᾶ, προάστειο τῆς Σμύρνης. Πεντακόσιοι καί πλέον Ἕλληνες Ὀρθόδοξοι κληρικοί μαρτύρησαν γιά τήν Πίστη καί τήν Πατρίδα στήν αἱματοβαμμένη γῆ τῆς Μικρασίας καί τοῦ Πόντου.

Συγχρόνως, ἀναδεικνύουμε καί προβάλλουμε τήν ἱστορική μνήμη καί τήν ἀλήθεια, ἡ ὁποία ἐλευθερώνει. Γιά νά γνωρίζουν οἱ νεώτερες γενιές ὅτι ἐπί πολλούς αἰῶνες ἡ εὐρύτερη Μικρά Ἀσία, ἀπό τό Αἰγαῖο ἕως τόν Εὐφράτη καί ἀπό τόν Εὔξεινο Πόντο μέχρι τή θάλασσα τῆς Κιλικίας, ὑπῆρξε λίκνο Ἑλληνικοῦ Πολιτισμοῦ καί Ὀρθόδοξης Χριστιανικῆς Παραδόσεως. Μνημονεύουμε ἐνδεικτικῶς τούς ἀρχαίους Ἴωνες φιλοσόφους, τίς περιοδεῖες τοῦ Ἀποστόλου Παύλου στή Μικρά Ἀσία, τίς Οἰκουμενικές Συνόδους, τούς Ἁγίους πού ἔζησαν, δίδαξαν ἤ καί μαρτύρησαν ἐκεῖ, τούς Καππαδόκες Πατέρες, τίς Αὐτοκρατορίες τῆς Νίκαιας καί τῆς Τραπεζούντας, τά ἑλληνικά σχολεῖα τοῦ 18ου καί 19ου αἰώνα στή Σμύρνη καί σέ ἄλλες πόλεις.

Συγκλονίζει ἀσφαλῶς ἡ Γενοκτονία τοῦ Ἑλληνισμοῦ τῆς Ἀνατολῆς, ἡ ὁποία ἄρχισε τό 1914 καί ὁλοκληρώθηκε τό 1923. Δέν ἦταν μία ἀπάντηση τῶν Τούρκων στήν ἀποβίβαση τοῦ Ἑλληνικοῦ Στρατοῦ στίς 2 Μαΐου 1919. Ἦταν μία προσχεδιασμένη ἀπό τούς Νεοτούρκους γενοκτονία γιά νά ἐκκαθαρισθεῖ ἡ περιοχή τῆς τότε Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας ἀπό τίς Χριστιανικές κοινότητες καί κυρίως τούς Ἕλληνες καί τούς Ἀρμενίους.

Εἶναι πραγματικά πολυάριθμοι οἱ Ἕλληνες πού ξεριζώθηκαν ἀπό τά ἁγιασμένα καί πατρογονικά χώματα τῆς καθ’ ἡμᾶς Ἀνατολῆς. Ὅμως, ποτέ δέν ἀπελπίσθηκαν. Ἤλπισαν καί ἐργάσθηκαν γιά μία νέα ἀρχή καί ἕνα καλύτερο μέλλον μέ πίστη στόν Θεό καί τά κατάφεραν. Ἀντλοῦμε διδάγματα ἀπό τή Χριστιανική εὐλάβεια, τήν ἐργατικότητα καί τή διάθεση ἀναγεννήσεως, τίς ὁποῖες ἐπέδειξαν οἱ ἀδελφοί μας Ὀρθόδοξοι Ἕλληνες, οἱ ὁποῖοι ἦλθαν ὡς πρόσφυγες ἀπό ὅλα τά σημεῖα τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, τοῦ Πόντου καί τῆς Ἀνατολικῆς Θράκης. Τούς τιμοῦμε διότι συνέβαλαν δημιουργικά στή διαμόρφωση τῆς Νεοελληνικῆς κοινωνίας. Τούς εὐχαριστοῦμε διότι ἔφεραν μαζί τους λείψανα Ἁγίων, ὅπως τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Ρώσσου στό Νέο Προκόπιο Εὐβοίας, καί θαυματουργές ἱερές εἰκόνες, ὅπως τῆς Παναγίας Σουμελᾶ, μεταδίδοντας «ὀσμήν εὐωδίας πνευματικῆς» στή μητέρα πατρίδα.

Θυμόμαστε τά γεγονότα χωρίς ἐκδικητικότητα, χωρίς φανατισμό. Διδάσκουμε τήν Ἱστορία γιά νά μήν ἐπαναληφθεῖ ὁποιαδήποτε γενοκτονία. Μιλοῦμε στά παιδιά μας γιά τίς συνέπειες τοῦ Διχασμοῦ καί τῆς Διχόνοιας, προσευχόμαστε καί ἐργαζόμαστε γιά νά ὑπάρχει ἐθνική ὁμοψυχία.

Σέ αὐτήν τήν ἐπέτειο, ἐπικαλούμαστε τίς πρεσβεῖες τῶν Ἁγίων τῆς Μικρασίας, ἀπό τοῦ Ἁγίου Πολυκάρπου Σμύρνης τοῦ 2ου αἰώνα μέχρι τοῦ Ἁγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης. Ὑποκλινόμαστε εὐλαβικά στήν ἱερή μνήμη τῶν πατέρων καί τῶν μητέρων μας, πού θανατώθηκαν ἤ ἐξαναγκάσθηκαν νά πάρουν τόν δρόμο τῆς προσφυγιᾶς κατά τή διάρκεια τῆς Γενοκτονίας τοῦ Ἑλληνισμοῦ.

Ἄς εἶναι αἰωνία ἡ μνήμη τῶν ἑκατοντάδων χιλιάδων φονευθέντων καί ἐκτοπισθέντων, ἀγνοουμένων καί ξεριζωμένων προγόνων μας. Ἄς ἀναπαύει Κύριος ὁ Θεός καί τίς ψυχές τῶν στρατιωτῶν μας, πού ἔπεσαν ἡρωϊκῶς μαχόμενοι κατά τή Μικρασιατική Ἐκστρατεία τοῦ 1919–1922.
Μετά πατρικῶν εὐχῶν καί ἀγάπης

† Ὁ Ἀθηνῶν ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ, Πρόεδρος
† Ὁ Σάμου καί Ἰκαρίας Εὐσέβιος
† Ὁ Φλωρίνης, Πρεσπῶν καί Ἐορδαίας Θεόκλητος
† Ὁ Κασσανδρείας Νικόδημος
† Ὁ Σερρῶν καί Νιγρίτης Θεολόγος
† Ὁ Σιδηροκάστρου Μακάριος
† Ὁ Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἁλμωπίας Ἰωήλ
† Ὁ Ἀργολίδος Νεκτάριος
† Ὁ Θεσσαλιώτιδος καί Φαναριοφερσάλων Τιμόθεος
† Ὁ Μεγάρων καί Σαλαμῖνος Κωνσταντῖνος
† Ὁ Κεφαλληνίας Δημήτριος
† Ὁ Τρίκκης, Γαρδικίου καί Πύλης Χρυσόστομος
† Ὁ Καρπενησίου Γεώργιος

Ὁ Ἀρχιγραμματεύς
† Ὁ Ὠρεῶν Φιλόθεος

Ρεπορτάζ – Φωτογραφίες: Θοδωρής Ασβεστόπουλος

Την μνήμη των Αγίων Αρχιερέων Χρυσοστόμου Σμύρνης, Γρηγορίου Κυδωνιών, Αμβροσίου Μοσχονησίων, Προκοπίου Ικονίου, Ευθυμίου Ζήλων και των κληρικών και λαϊκών που μαρτύρησαν για την πίστη τους κατά τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 τίμησε σήμερα, Κυριακή 11 Σεπτεμβρίου 2022 η Ιερά Μητρόπολις Νικαίας, με αφορμή την συμπλήρωση των 100 χρόνων από την Γενοκτονία του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας.

Στην Αρχιερατική Θεία Λειτουργία που πραγματοποιήθηκε στον Καθεδρικό Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου στη Νίκαια προεξήρχε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Νικαίας κ. Αλέξιος και συλλειτούργησαν ο Θεοφ. Επίσκοπος Χριστιανουπόλεως κ. Προκόπιος και ο Θεοφ. Επίσκοπος Ευρίπου κ. Χρυσόστομος.

«Η φετινή επέτειος έχει μια ιδιαιτερότητα, δεδομένου ότι συμπληρώνονται εκατό χρόνια από την τραγωδία του 1922. Ήταν ο πικρός χρόνος που οι πατέρες μας ξεριζώθηκαν από τις πατρογονικές εστίες τους, από τα ιερά χώματα της Ιωνίας και των άλλων περιοχών, όπου για
αιώνες άκμαζε ο Ελληνισμός.

Αυτά τα χώματα βάφτηκαν κόκκινα από το τίμιο αίμα των εκατομμυρίων μαρτύρων της πίστεώς μας και είναι αγιασμένα από τα ιερά λείψανα των αγίων της Εκκλησίας μας», τόνισε ο Μητροπολίτης Νικαίας κ. Αλέξιος.

«Η Σμύρνη και οι άλλες παράλιες ελληνικές πόλεις βιώνουν τη φρίκη. Ο Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος παραδίδεται στις ορδές του τουρκικού παρακράτους. Οι δήμιοί του ανέσυραν από την ψυχή τους τα κατώτερα ένστικτά τους. Τον ακρωτηρίασαν, του έβγαλαν τα μάτια, του ξερίζωσαν τη γενειάδα, τον κομμάτιασαν με τις λόγχες και έδεσαν τα άκρα του σε τέσσερα άλογα, τα οποία τον διαμέλισαν. Δεν βρέθηκε τίποτε από το ιερό Λείψανό του.

Ανάλογη μεταχείριση είχαν και οι άλλοι Αρχιερείς και Ιερείς, καθώς και λαϊκοί μάρτυρες. Από τους 459 Ιερείς της Σμύρνης, θανατώθηκαν οι 347. Καταστράφηκαν 2.000 Ναοί στα Παράλια, από τους βαρβάρους», πρόσθεσε ο κ. Αλέξιος.

«Η Μικρασιατική τραγωδία είναι μαύρη σελίδα για τον Ελληνισμό. Χάσαμε την Ιωνία, όπου εφεξής -άγριες φυλές «ενδιαφέρονται» για το Αιγαίο. Αιτία της συμφοράς ο διχασμός. Μονοιασμένοι νικήσαμε τους εχθρούς στους Βαλκανικούς πολέμους! Διχασμένοι, χάσαμε τη Μικρά Ασία! Από τους ξένους άλλοι έτριβαν τα μάτια τους κι άλλοι τα χέρια τους. Δεν έχει νόημα να φορτώνουμε ευθύνες σε άλλους. Εκείνοι υπηρετούν το συμφέρον τους, όπως θα έλεγε ο Μακρυγιάννης.

Προέκυψε πάντως και ένα καλό. Μας ήλθαν άνθρωποι πιστοί και πολιτισμένοι, που με δυσκολίες, μπόλιασαν ευλάβεια και αξίες τους αδελφούς του ελλαδικού κορμού, και ενωμένοι αντιμετώπισαν στη συνέχεια τη ναζιστική λαίλαπα», ανέφερε ο Μητροπολίτης Νικαίας.

Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας πραγματοποιήθηκε η λιτάνευση των εικόνων και των Ιερών Λειψάνων στους δρόμους γύρω από τον Ιερό Ναό, υπό τους ήχους της μπάντας του Δήμου Αιγάλεω.

Το “παρών” έδωσαν οι Βουλευτές Δημήτρης Μαρκόπουλος, Γιάννης Τραγάκης και Τρύφων Αλεξιάδης, ο Δήμαρχος Νίκαιας – Αγίου Ιωάννη Ρέντη Γεώργιος Ιωκειμίδης, Αντιδήμαρχοι και Δημοτικοί Σύμβουλοι, εκπρόσωποι των Ενόπλων Δυνάμεων και του Λιμενικού Σώματος, νέοι από τις κατασκηνώσεις και τις κατηχητικές συνάξεις των ενοριών με παραδοσιακές στολές, μέλη μικρασιατικών και ποντιακών σωματείων με τα λάβαρα τους, και πλήθος πιστών.

Στον Ιερό Ναό τέθηκαν σε προσκύνηση η Τιμία Κάρα του Αγίου Θεοδώρου του Δαρδανελιώτη, η Τιμία Κάρα του Αγίου Ευθυμίου Επισκόπου Σάρδεων, ιερά Λείψανα του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου και του Αγίου Γεωργίου, ενώ τους ύμνους απέδωσε πολυμελής Βυζαντινή χορωδία υπό την διεύθυνση του Πρωτοψάλτη κ. Ευάγγελου Βασιλείου.

Εάν πιστεύετε ότι μπορείτε με τρεις φωτογραφίες, ακόμα και του κινητού σας, να πείσετε μια επιτροπή δημιουργών ότι η δική σας αγάπη προβάλλει πειστικότερα, καλλίτερα και εντυπωσιακότερα τον τόπο σας τότε έχετε πολλές πιθανότητες να είσθε εκείνος ή εκείνη που θα κληθεί να δημιουργήσει, δηλαδή να γράψει το πλήρες σενάριο και να σκηνοθετήσει ένα promo (διαφημιστικό 3΄λεπτης διάρκειας) σε παραγωγή της Ένωσης Σεναριογράφων Ελλάδος, με τίτλο ΤΟΠΟΛΑΤΡΕΙΑ ώστε να αναδειχθεί η ιδιαιτερότητα του τόπου και η μεγάλη αγάπη για αυτόν.

Στόχος σας πρέπει να είναι να κινήσετε το ενδιαφέρον τόσο των συμπατριωτών μας, όσο και των αλλοδαπών ώστε να επισκεφθούν τον τόπο σας ή να θελήσουν να μάθουν την ιστορία του.

Εάν λοιπόν πιστεύετε ότι αγαπάτε τον τόπο σας και μπορείτε να προβάλλετε την αγάπη σας αυτή σε ένα φιλμάκι διάρκειας 3′, τότε κακώς δεν έχετε ήδη βγει στους δρόμους και τις πλατείες, στα βουνά και τα λαγκάδια, στη θάλασσα και τα ποτάμια να γυρέψετε τα ιδιαίτερα εκείνα στιγμιότυπα, τις υπέροχες εκείνες εικόνες που κατά τη γνώμη σας καθιστούν τον τόπο σας μοναδικό.

Θέματα πρωτότυπα, ιδιαίτερα, που θα παρουσιάσετε ως ιστορία (από 1 έως 3 σελίδες το πολύ) και θα συνοδεύετε με τρεις, το πολύ, όμορφες και ξεχωριστές φωτογραφίες του τόπου σας (της προσωπικότητας ή της ιστορίας) τον οποίον και θα αναφέρετε, καθώς επίσης και την χρονολογία λήψης των φωτογραφιών, εάν δεν είναι σύγχρονες. Του τόπου όπου γεννηθήκατε και περάσατε τα παιδικά σας ή εφηβικά σας χρόνια,  του τόπου όπου ζείτε σήμερα και έχετε δημιουργήσει την οικογένειά σας, ακόμα και του τόπου των προγόνων σας.

Η πρότασή σας θα εξετασθεί από διαφορετικές επιτροπές, καθώς μία επιτροπή θα κρίνει την ιστορία σας και  μια άλλη θα κρίνει το περιεχόμενο των φωτογραφιών σας (προσοχή στην εικαστική και αισθητική προσέγγιση σας, θα επηρεάσει τις αποφάσεις).

Ο διαγωνισμός τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας και θρησκευμάτων, της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδος, των περιφερειών Δυτικής Ελλάδος, Δυτικής Μακεδονίας, Ηπείρου, Θεσσαλίας, Κεντρικής Μακεδονίας, Κρήτης, Νοτίου Αιγαίου, Πελοποννήσου και Στερεάς Ελλάδος και των Δήμων Αγιάς, Αγίων Αναργύρων-Καματερού, Αγράφων, Αγρινίου, Αθηναίων, Αιγιαλείας, Αίγινας, Ακτίου-Βόνιτσας, Αλεξανδρούπολης, Αλίμου, Αμαρουσίου, Αμφίκλειας-Ελάτειας, Αμφιλοχίας, Αμφίπολης, Ανατολικής Σάμου, Ανδραβίδας-Κυλλήνης, Ανωγείων, Αριστοτέλη, Αρταίων, Αστυπάλαιας, Βεροίας, Βισαλτίας, Βύρωνος, Γαύδου, Γορτυνας, Γρεβενών, Δέλτα, Δελφών, Διονύσου, Δίου-Ολύμπου, Διρφύων-Μεσσαπίων, Διστόμου-Αράχωβας-Αντικύρας, Δοξάτου, Δυτικής Αχαίας, Δυτικής Λέσβου, Έδεσσας, Ελληνικού-Αργυρούπολης, Εορδαίας, Ζακύνθου, Ζαχάρως, Ζωγράφου, Ηγουμενίτσας, Ηρακλείας, Ηρακλείου, Θερμού, Θεσσαλονίκης, Ιθάκης, Ιστιαίας-Αιδηψού, Καβάλας, Καισαριανής, Καλαμαριάς, Καμένων Βούρλων, Καρπενησίου, Κασσάνδρας, Κατερίνης, Κέας, Κηφισιάς, Κοζάνης, Κομοτηνής, Κύμης-Αλιβερίου, Κω, Λαρισαίων, Λεβαδέων, Λήμνου, Λίμνης Πλαστήρα, Μαντουδίου-Λίμνης-Αγίας Άννας, Μαραθώνος, Μεταμόρφωσης, Μοσχάτου-Ταύρου, Ορεστιάδας, Παιανίας, Παλαιού Φαλήρου, Παπάγου-Χολαργού, Παρανεστίου, Πατρέων, Πυλαίας-Χορτιάτη, Πύργου, Ρεθύμνης, Σητείας, Σκιάθου, Τεμπών, Τήνου, Φλώρινας, Χαιδαρίου, Χαλκιδέων, Χανίων, Χερσονήσου, Χίου, Ωρωπού.

Καλούνται οι ενδιαφερόμενοι να υποβάλλουν συμμετοχή μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2022, ακολουθώντας τα παρακάτω βήματα:

Βήμα 1: Να πραγματοποιηθεί η κατοχύρωση σεναρίου στην ΕΣΕ [τύπος έργου: Ντοκιμαντέρ-Τοπολατρεία], στη διεύθυνση:
https://senariografoi.gr/gr/screenplays/screenplays-registration/

Βήμα 2: Με τον κωδικό κατοχύρωσης να δηλώσετε συμμετοχή στον σχετικό διαγωνισμό (Διαγωνισμός Ντοκιμαντέρ “Τοπολατρεία”):
https://senariografoi.gr/gr/screenplays/contests

Στην ειδική περίπτωση που η πληρωμή της κατοχύρωσης (25 ευρώ = Φ.Π.Α. 24% = 31 ευρώ) δεν δύναται να γίνει με οποιαδήποτε χρεωστική ή πιστωτική κάρτα, μπορεί να γίνει με κατάθεση στην τράπεζα Πειραιώς αριθ. λογ. IBAN GR5701718390006839133385616. Σχετικά με αυτή τη διαδικασία παρακαλούμε επικοινωνήστε στη διεύθυνση info@senariografoi.gr.

Για πλήρη ενημέρωση, επισκεφθείτε τον διαδικτυακό τόπο μας και για τυχόν απορίες ή διευκρινίσεις, επικοινωνήστε στο email info@senariografoi.gr. 

Αναλυτικές πληροφορίες και όροι διαγωνισμού: https://senariografoi.gr/gr/news/stories/i1506/

Σκληρό, αν μη τι άλλο, ήταν το μήνυμα της κυπριακής φοιτητικής οργάνωσης ΔΡΑΣΙΣ – ΚΕΣ για τον θάνατο της Βασίλισσας της Μεγάλης Βρετανίας Ελισάβετ.

Οι πατριώτες Έλληνες δεν ξέχασαν ποτέ τον ρόλο της εκλιπούσης μονάρχη στην θανατική καταδίκη των παλικαριών της ΕΟΚΑ που αγωνίστηκαν για την ελευθερία της Κύπρου και την Ένωση της με την μητέρα Ελλάδα.

Η ανακοίνωση του ΔΡΑΣΙΣ – ΚΕΣ

“…πορεύεσθε ἀπ᾿ ᾿Εμοῦ οἱ κατηραμένοι εἰς το πῦρ το αἰώνιον το ἡτοιμασμένον τῷ διαβόλῳ και τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ.” (Κατά Ματθαίον 25, 41)

Τα εγκλήματα της αμέτρητα, απέναντι σε βρέφη, εφήβους και ανήμπορους ηλικιωμένους. Η ηγεμονία της στιγματίστηκε με τις δολοφονίες νέων παλληκαριών που επιθυμούσαν την ελευθερία τους.

Για τους Έλληνες της Κύπρου η Ελισάβετ συνέδεσε το όνομά της με τις εκτελέσεις των αγωνιστών της ΕΟΚΑ. Μετά από τόσα χρόνια λοιπόν, που ο Ελληνισμός περίμενε τη δικαίωση από τον ίδιο τον χρόνο, επιτέλους ήλθε.

Ο θάνατος της βασίλισσας Ελισάβετ δεν θα αποτελέσει λύτρωση από τα γεράματα, αλλά μια παντοτινή τιμωρία για τις διαταγές που τόσο εύκολα ξεστομούσε από την άνεση του θρόνου της.

Εντούτοις, η ημέρα πρέπει να αποτελέσει σημείο αναζωπυρώσεως της φλόγας για λευτεριά και δικαίωση, το οφείλουμε στους λεβέντες που δολοφονήθηκαν από την Βρεττανική Τρομοκρατία. Το οφείλουμε σε αυτούς που περιμένουν να δικάσουν την δολοφόνο τους στη μεταθανάτια ζωή.

Μπορούμε να βασιστούμε έστω, στο ότι η σάπια ψυχή της βασίλισσας θα παραμείνει στα βαθύτερα μέρη της κολάσεως.

Τι και αν πέθανε όμως η Ελισάβετ; Τα ιερά οστά των ηρώων μας θα τρίζουν όσο υπάρχουν πολιτικοί στη Κύπρο, οι οποίοι ως πριν λίγο καιρό υμνούσαν και τιμούσαν το Αγγλικό Στέμμα.

Ο θάνατος της βασίλισσας, δεν είναι αρκετός για να αγαλλιάσουν οι ψυχές των προγόνων μας. Θέλει αγώνα και πίστη στις ιδέες που μας κληροδότησαν.

ΔΡΑΣΙΣ-ΚΕΣ

Όταν η Ελισάβετ αρνήθηκε τη χάρη στον Ευαγόρα Παλληκαρίδη!

ΣΤΟΧΟΣ 9 Σεπτεμβρίου 2022

Η Ελισάβετ Β’, στέφθηκε βασίλισσα στις 2 Ιουνίου 1953 σε ηλικία 26 ετών στο Αββαείο του Ουέστμινστερ στο Λονδίνο και στα πρώτα χρόνια της βασιλείας της, απέκτησε το προφίλ της τυπικής αλλά και απόμακρης ηγέτιδας.

Μολονότι η βασίλισσα Ελισάβετ, υπήρξε σύμβολο ενότητας τόσο για τη Βρετανία, όσο και για τις 56 χώρες που απαρτίζουν την Κοινοπολιτεία των Εθνών, στην μακροχρόνια βασιλεία της, υπήρξαν μελανές σελίδες που αφορούσαν τον Ελληνισμό:

Η μη απονομή χάριτος από τη νεαρή τότε βασίλισσα στους Κύπριους αγωνιστές, Μιχαλάκη Καραολή, Ανδρέα Δημητρίου και Ευαγόρα Παλληκαρίδη κατά τη δεκαετία του 1950, με αποτέλεσμα να οδηγηθούν στην αγχόνη στις Κεντρικές Φυλακές της Λευκωσίας από τις βρετανικές δυνάμεις της Κύπρου, είναι γεγονότα βαθιά χαεαγμένα στις ψυχές των Κυπρίων και Ελλαδιτών Ελλήνων.

Η ιστορία του Ευαγόρα Παλληκαρίδη, σχετίζεται με τη στέψη καθαυτή της Ελισάβετ τον Ιούνιο του 1953. Στην Κύπρο, τότε, όπως και σε πολλές άλλες αποικίες, είχαν φροντίσει να στολίσουν όλες τις πόλεις για το μεγάλο γεγονός.

Ο 15χρονος Ευαγόρας Παλληκαρίδης, ήταν μαθητής στο Γυμνάσιο Πάφου και διαφώνησε, όταν είδε ότι στο σχολείο του μπήκαν οι βρετανικές σημαίες. Ήταν η εποχή που το αίτημα για Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα ξεσήκωνε τα πλήθη στη Μεγαλόνησο,

Οι μαθητές, αρνήθηκαν να μπουν στο Γυμνάσιο, ζήτησαν να υποσταλούν οι σημαίες, ενώ ο Παλληκαρίδης κατευθύνθηκε προς την Πλατεία της 28ης Οκτωβρίου. Ανέβηκε στον ιστό και κατέβασε τη βρετανική σημαία υπό τα χειροκροτήματα του πλήθους.

Η κίνηση του νεαρού μαθητή πυροδότησε αντιδράσεις σε όλη την Πάφο, όπου οι μαθητές άρχισαν να ξηλώνουν οτιδήποτε βρετανικό είχε στηθεί, με αφορμή της στέψη της Ελισάβετ.

Ύστερα από έρευνες οι Βρετανοί αποικιοκράτες συνέλαβαν μαθητές, μεταξύ των οποίων και ο Παλληκαρίδης. Οι ποινές που τους επιβλήθηκαν δεν ήταν μεγάλες.

Στα 17 του χρόνια ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης εγκατέλειψε το σχολείο και εντάχθηκε στην ΕΟΚΑ, ενώ τον Ιανουάριο του 1957 συνελήφθη, χωρίς ένταλμα και έπειτα από μια δίκη – παρωδία, κατά την οποία κανείς δεν έδωσε σημασία στα φρικτά κι απάνθρωπα βασανιστήρια που κατήγγειλε, του αποσπάστηκε ομολογία και καταδικάστηκε σε θάνατο.

Ο 18χρονος πλέον Ευαγόρας Παλληκαρίδης κατηγορήθηκε ότι έφερε οπλισμό. Παρά τις εκκλήσεις των δικηγόρων του, ο Παλληκαρίδης παραδέχθηκε ότι ήταν μέλος του ΕΟΚΑ, ότι ήθελε την ελευθερία της πατρίδας του και ότι έκανε αυτό που ήταν το καθήκον του.

Οι δικηγόροι του έστειλαν τηλεγράφημα στην Ελισάβετ που θα μπορούσε να δώσει χάρη με μία της λέξη. Η βασίλισσα, όμως, δεν απάντησε καν στο τηλεγράφημα.

Ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης απαγχονίστηκε στις 14 Μαρτίου 1957, σε ηλικία μόλις 18 ετών.

Αποκαταστάθηκαν άμεσα οι φθορές στις προτομές των Μακεδονομάχων Καπετάν Άγρα και Αντώνη Μίγκα, τόσο στο Πάρκο Καταρρακτών όσο και στο μνημείο του χώρου θυσίας των ηρώων, κοντά στον οικισμό της Καρυδιάς.

Οι τεχνικές υπηρεσίες του Δήμου Έδεσσας σε μία ημέρα αποκατέστησαν τις φθορές που προκάλεσαν κάποιοι ανεγκέφαλοι και τα αγάλματα των Μακεδονομάχων βρίσκονται και πάλι στη θέση τους.

Ο Δήμαρχος Έδεσσας, κ. Δημήτρης Γιάννου, δήλωσε:

«Δεν αφήσαμε να περάσει ούτε λεπτό για να αποκαταστήσουμε τις φθορές στα αγάλματα. Ήταν χρέος μας η άμεση αποκατάσταση των προτομών των Μακεδονομάχων.

Ευχαριστώ τους υπαλλήλους της τεχνικής υπηρεσίας, που υπερέβαλαν εαυτούς για να επαναφέρουν τις προτομές σε αξιοπρεπή κατάσταση. Ευχαριστώ θερμά τον Δήμαρχο Τριφυλίας και τον Πρόεδρο του Τοπικού Συμβουλίου Γαργαλιάνων, τόπο καταγωγής του Καπετάν Άγρα, για τη συμπαράσταση και τη συνεργασία.

Η Αστυνομία από την πρώτη στιγμή έχει βάλει στόχο την εξιχνίαση της υπόθεσης και οι έρευνες γίνονται με το προσωπικό ενδιαφέρον του Διευθυντή Πέλλας, κ. Πέτρου Περδικάτση».

Εικόνες ντροπής αποτελούν οι βανδαλισμένες προτομές των Μακεδονομάχων Καπετάν Άγρα και Αντώνη Μίγκα, τόσο στο Πάρκο Καταρρακτών όσο και στο μνημείο του χώρου όπου μαρτύρησαν οι ήρωες, κοντά στον οικισμό της Καρυδιάς.

Άγνωστοι έσπασαν τις προτομές των ηρώων που έδωσαν τη ζωή τους για την πατρίδα και την απελευθέρωση της Μακεδονίας, προκαλώντας θλίψη και οργή.

Ο Δήμαρχος Έδεσσας, κ. Δημήτρης Γιάννου, που επισκέφθηκε τους δύο χώρους με τον Αστυνομικό Διευθυντή Πέλλας, κ. Πέτρο Περδικάτση, συντετριμμένος έκανε την εξής λακωνική δήλωση: «Ντροπή και θλίψη».

Το 1955 την Τουρκία κυβερνούσε ο Αντνάν Μεντερές και το Δημοκρατικό Κόμμα. Ο Μεντερές έπαιζε αρκετά το μουσουλμανικό χαρτί, προκαλώντας εκνευρισμό στο κεμαλικό κατεστημένο της χώρας. Το αποδεικνύουν και τα χιλιάδες τζαμιά που κτίστηκαν επί πρωθυπουργίας του.

Η οικονομική κατάσταση στην Τουρκία δεν ήταν ανθηρή, ενώ ο εθνικιστικός πυρετός ανέβαινε, καθώς οι Ελληνοκύπριοι διεκδικούσαν την ένωση της μεγαλονήσου με την Ελλάδα. Ήταν μια καλή αφορμή για τους τούρκους ηγέτες να αποσπάσουν την κοινή γνώμη από τα προβλήματά της, στρέφοντάς την κατά της ελληνικής μειονότητας που ευημερούσε. Στις 28 Αυγούστου 1955 ο Μεντερές ισχυρίστηκε δημόσια ότι οι Ελληνοκύπριοι σχεδίαζαν σφαγές κατά των Τουρκοκυπρίων.

Η σκηνοθετημένη αφορμή

Η αφορμή για το Πογκρόμ κατά του Ελληνισμού της Πόλης δόθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου, με την έκρηξη ενός αυτοσχέδιου μηχανισμού στο Τουρκικό Προξενείο της Θεσσαλονίκης, που στεγαζόταν και στεγάζεται και σήμερα στο σπίτι, όπου γεννήθηκε ο Κεμάλ Ατατούρκ, ο ιδρυτής του σύγχρονου τουρκικού κράτους.

Ως δράστης συνελήφθη από τις ελληνικές αρχές ο Οκτάι Εγκίν, ένας μουσουλμάνος σπουδαστής από την Κομοτηνή, που αργότερα περιεβλήθη το φωτοστέφανο του ήρωα. Τιμήθηκε στην Τουρκία και διορίστηκε κυβερνήτης σε επαρχία. Χρόνια αργότερα σε μία συνέντευξή του στην «Ελευθεροτυπία» αρνήθηκε οποιαδήποτε σχέση με το συμβάν και θεώρησε τον εαυτό του θύμα των ελληνικών αρχών.

Από την έκρηξη στο σπίτι του Ατατούρκ προκλήθηκαν μόνο μικρές υλικές ζημίες στις τζαμαρίες του κτιρίου, αλλά οι τουρκικές εφημερίδες εκμεταλλεύτηκαν το γεγονός, μεγαλοποιώντας και διαστρεβλώνοντάς το, κατόπιν κυβερνητικών οδηγιών.

Πρωτοσέλιδοι τίτλοι, όπως «Έλληνες τρομοκράτες κατέστρεψαν το πατρικό σπίτι του Ατατούρκ» της «Ισταμπούλ Εξπρές» και δημοσίευση μιας σειράς από παραποιημένες φωτογραφίες του συμβάντος, προκάλεσαν «αυθόρμητες» διαδηλώσεις στην Πλατεία Ταξίμ το απόγευμα της ίδιας μέρας.

Ο μανιασμένος όχλος σε δράση υπό την ανοχή των Αρχών

Στις 5 το απόγευμα, το μαινόμενο πλήθος των 50.000 ατόμων στράφηκε κατά των ελληνικών περιουσιών στη συνοικία Πέραν. Οι λεηλασίες κράτησαν μέχρι τις πρωινές ώρες της 7ης Σεπτεμβρίου, όταν επενέβη ο Στρατός, καθώς η κατάσταση κινδύνευε να τεθεί εκτός ελέγχου.

Μέχρι τότε, οι αρχές παρέμειναν απαθείς, όταν δεν διευκόλυναν τους πλιατσικολόγους στο έργο. Ο μηχανισμός του Δημοκρατικού Κόμματος, που ήλεγχε τα συνδικάτα, έπαιξε καταλυτικό ρόλο στα έκτροπα.

Μεγάλος αριθμός διαδηλωτών μεταφέρθηκε από τη Δυτική Μικρά Ασία δωρεάν, αντί αμοιβής 6 δολαρίων, που ουδέποτε τους δόθηκε. 4.000 ταξί τους μετέφεραν στον χώρο των ταραχών, ενώ φορτηγά του Δήμου της Κωνσταντινούπολης είχαν αναπτυχθεί σε επίκαιρα σημεία της Πόλης, φορτωμένα με τσεκούρια, φτυάρια, ρόπαλα, αξίνες, σφυριά, σιδερένιους λοστούς και μπιτόνια βενζίνης, απαραίτητα σύνεργα για τον όχλο των επιδρομέων, που επέπεσε επί των ελληνικών καταστημάτων με τα συνθήματα «Θάνατος στους γκιαούρηδες», «Σπάστε, γκρεμίστε, είναι γκιαούρης», «Σφάξτε του Έλληνες προδότες», «Κάτω η Ευρώπη» και «Εμπρός να βαδίσουμε κατά της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης». Την οργή του όχλου δεν γλύτωσαν και κάποια καταστήματα αρμενικής και εβραϊκής ιδιοκτησίας.

Άνδρες και γυναίκες βιάστηκαν και σύμφωνα με τη μαρτυρία του γνωστού τούρκου συγγραφέα Αζίζ Νεσίν, πολλοί ιερείς εξαναγκάστηκαν να υποστούν περιτομή, με θύμα ένα Αρμένιο παπά. 16 Έλληνες έχασαν τη ζωή τους και 32 τραυματίστηκαν.

Έκτροπα και στην Σμύρνη

Έκτροπα κατά των Ελλήνων δεν έγιναν μόνο στην Κωνσταντινούπολη, αλλά και στη Σμύρνη. Το πρωί της 7ης Σεπτεμβρίου τούρκοι εθνικιστές έκαψαν το ελληνικό περίπτερο στη Διεθνή Έκθεση της Σμύρνης.

Στη συνέχεια, κατέστρεψαν το νεόκτιστο εκκλησάκι της Αγίας Φωτεινής, ενώ λεηλάτησαν σπίτια Ελλήνων στρατιωτικών, που υπηρετούσαν στο Στρατηγείο του ΝΑΤΟ.

Ο πολιτικός και διπλωματικός απόηχος

Ο πρωθυπουργός Μεντερές σε δηλώσεις του ισχυρίστηκε ότι το πογκρόμ κατά των Ελλήνων ήταν έργο των κομμουνιστών. Ένας ισχυρισμός που κατέπεσε αυτοστιγμεί και από τις αναφορές των ξένων πρεσβειών στην Άγκυρα προς τις κυβερνήσεις τους, που επισήμαιναν τις μεγάλες ευθύνες των τουρκικών αρχών.

Η κυβέρνηση Παπάγου προσπάθησε να διεθνοποιήσει το θέμα, αλλά χωρίς σημαντικά αποτελέσματα. Αμερικανοί και Βρετανοί δεν ήταν διατεθειμένοι να ασκήσουν πιέσεις στην Τουρκία, πολύτιμο σύμμαχό τους κατά τη διάρκεια του «Ψυχρού Πολέμου». Οι νατοϊκοί σύμμαχοί μας είπαν ξεκάθαρα να ξεχάσουμε το συμβάν.

Μόνο το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών από τους διεθνείς οργανισμούς απαίτησε από την Τουρκία εξηγήσεις για την καταστροφή του 90% των ορθόδοξων ναών στην Κωνσταντινούπολη.

Πάντως, τον Αύγουστο του 1995 η αμερικανική Γερουσία με απόφασή της κάλεσε τον Πρόεδρο Κλίντον να ανακηρύξει την 6η Σεπτεμβρίου Ημέρα Μνήμης για τα Θύματα του Πογκρόμ.

Ο τραγικός απολογισμός

Το Πογκρόμ κατά του Ελληνισμού της Πόλης προκάλεσε:

• τον θάνατο 16 Ελλήνων και τον τραυματισμό 32
• τον θάνατο ενός Αρμένιου
• τον βιασμό 12 Ελληνίδων
• τον βιασμό αδιευκρίνιστου αριθμού ανδρών (εξαναγκάστηκαν να υποστούν περιτομή)
• την καταστροφή:
  4.348 εμπορικών καταστημάτων,
  110 ξενοδοχείων,
  27 φαρμακείων,
  23 σχολείων,
  21 εργοστασίων,
  73 εκκλησιών,
  περίπου 1000 κατοικιών, όλα ελληνικής ιδιοκτησίας.

Το οικονομικό κόστος των ζημιών ανήλθε σε 150 εκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με διεθνείς οργανισμούς, ενώ η ελληνική κυβέρνηση τις υπολόγισε σε 500.000.000 δολάρια. Η οικονομική αιμορραγία και ο φόβος ανάγκασαν χιλιάδες Έλληνες ομογενείς να μεταναστεύσουν στην Ελλάδα.

Αργότερα, το τουρκικό κράτος διά του προέδρου Τζελάλ Μπαγιάρ υποσχέθηκε αποζημίωση για την καταστροφή των ελληνικών περιουσιών. Στην καλύτερη των περιπτώσεων δεν ξεπέρασε το 20% των απαιτήσεών τους, με δεδομένο ότι τα περιουσιακά τους στοιχεία είχαν υποτιμηθεί δραματικά.

Πολλές λεπτομέρειες για τα Σεπτεμβριανά ήλθαν στο φως το 1961, κατά τη διάρκεια της δίκης για εσχάτη προδοσία του ανατραπέντος από τους στρατιωτικούς πρωθυπουργού Αντνάν Μεντερές, ο οποίος τελικά δεν γλύτωσε από την αγχόνη.

με πληροφορίες από SanSimera.gr

«Κρατάμε τη φλόγα αναμμένη – φωτίζουμε τη συνέχεια του Ελληνισμού», τόνισε ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνος Ζέρβας, στο πλαίσιο εκδήλωσης μνήμης που οργανώθηκε το βράδυ της Πέμπτης 1 Σεπτεμβρίου, για να τιμηθεί η θλιβερή επέτειος των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή.

Μέσα σε μια κίνηση γεμάτη συμβολισμούς στην πλατεία Λευκού Πύργου σχηματίστηκε ο αριθμός 100 -όσα και τα χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή- με ισάριθμα φαναράκια, που άναψαν μπροστά από το μνημείο της πόλης.

«Είμαστε σήμερα εδώ, για να τιμήσουμε τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή. Είμαστε εδώ, για να δηλώσουμε ότι δεν έχουμε ξεχάσει. Τίποτε δεν έχει ξεχαστεί. Είμαστε εδώ, για να τιμήσουμε τους ανθρώπους, τους πρόσφυγες, τον ελληνισμό που ξεριζώθηκε. Για τις ψυχές που χάθηκαν.

Ελληνισμός και Μικρά Ασία είναι έννοιες ταυτισμένες στον ιστορικό χρόνο και αυτό κάνει την πληγή της καταστροφής ακόμη πιο μεγάλη. Η γνώση, ο πολιτισμός, οι επιστήμες, η παράδοση, τα ήθη και έθιμα, οι γεύσεις, η γαστρονομία, τα τραγούδια είναι η μεγαλύτερη κληρονομιά που έχουμε και αυτό κάνει τις πατρίδες μας αλησμόνητες», ανέφερε μεταξύ άλλων στον χαιρετισμό του ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης.

Όπως πρόσθεσε ο ίδιος, αν μια πόλη όφειλε και οφείλει να τιμήσει τα γεγονότα εκείνα, αν μια πόλη έχει εθνικό και ιστορικό χρέος να διατηρήσει τη μνήμη ζωντανή και τη φλόγα αναμμένη, αυτή είναι η Θεσσαλονίκη μας.

«Ο Δήμος Θεσσαλονίκης δεν θα μπορούσε παρά να τιμήσει αυτήν την επέτειο με σειρά εκδηλώσεων -αυτό είναι το δικό μας ελάχιστο χρέος, η δική μας συνεισφορά. Φωτίζουμε τη συνέχεια του Ελληνισμού, αυτή τη μοναδική ικανότητα που έχουμε και καταφέρνουμε ακόμη και από τις πιο βαριές καταστροφές να σηκωνόμαστε, να προχωράμε, να δημιουργούμε, να είμαστε πάντα περήφανοι», τόνισε ο κ. Ζέρβας.

«Εκατό χρόνια από τον ξεριζωμό των Ελλήνων της καθ’ ημάς Ανατολής. Δεν ξεχνάμε και είμαστε εδώ ως απόγονοι εκείνων των Ελλήνων που διεύρυναν τον ελληνισμό πριν από 3.000 χρόνια στη γη της Μικράς Ασίας, του Πόντου και της Ανατολικής Θράκης», σημείωσε από την πλευρά της η Αντιδήμαρχος Διαδημοτικής Συνεργασίας και Αποδήμου Ελληνισμού Στεφανία Τανιμανίδου.

Την εκδήλωση μνήμης, που οργάνωσαν ο Δήμος Θεσσαλονίκης και η Aντιδημαρχία Διαδημοτικής Συνεργασίας και Απόδημου Ελληνισμού υπό τον τίτλο «Για τις ψυχές που χάθηκαν…», πλαισίωσε μουσικοχορευτικό πρόγραμμα με μικρασιάτικους χορούς από τον Λαογραφικό Σύλλογο Νέου Ρυσίου «Η Αρετσού», ενώ η εκδήλωση έκλεισε με τον χορό «Οι Φωτιές της Σμύρνης – Ερυθραίας».

Στη δράση συμμετείχε η Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης με πένθιμη κωδωνοκρουσία στους ιερούς ναούς της.

Η Μικρασιατική Καταστροφή θεωρείται από τις μεγαλύτερες, αν όχι η μεγαλύτερη, συμφορά του ελληνισμού διαχρονικά. Με την Συνθήκη της Λωζάνης και την υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών, ο ελληνισμός της Ανατολής εξαφανίστηκε ύστερα από δύο χιλιάδες χρόνια και περίπου 1,5 εκατομμύριο πρόσφυγες ήρθαν υπό άθλιες συνθήκες στην Ελλάδα. Το σχεδόν χρεοκοπημένο ελληνικό κράτος έπρεπε τάχιστα να στεγάσει και να περιθάλψει αυτόν τον τεράστιο πληθυσμό.

Παράλληλα, με την αποχώρηση μουσουλμάνων στο θρήσκευμα από την ελληνική επικράτεια, η Ελλάδα κατέστη περισσότερο εθνικά και θρησκευτικά ομοιογενής, αλλά η Μεγάλη Ιδέα -κύριος συνεκτικός δεσμός της κοινωνίας και ο κύριος στόχος της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής για σχεδόν 100 χρόνια- έλαβε τέλος.

Η Καταστροφή του 1922 θα επιφέρει βαθιές τομές εντός της ελληνικής κοινωνίας σε όλα τα επίπεδα: οικονομικό (δημιουργία πολυπληθούς εργατικής τάξης στα μεγάλα αστικά κέντρα), πολιτικό (ριζοσπαστικοποίηση των πολιτικών δυνάμεων), καθώς και πολιτισμικό (νέα μουσικά ακούσματα, κουζίνα, νέες πνευματικές αναζητήσεις και λογοτεχνικά ρεύματα, όπως η γενιά του ’30 κτλ).

Με τον όρο Μικρασιατική Καταστροφή περιγράφεται περισσότερο η τελευταία φάση της Μικρασιατικής εκστρατείας, δηλαδή το τέλος του «ελληνοτουρκικού πολέμου του 1918-22», η φυγή από την Τουρκία της ελληνικής διοίκησης, που είχε εγκατασταθεί στα δυτικά μικρασιατικά παράλια, στη Σμύρνη, κατά τη Συνθήκη των Σεβρών, (αμέσως μετά την ανακωχή του Μούδρου), όπως και η σχεδόν άτακτη υποχώρηση του ελληνικού στρατού μετά την κατάρρευση του μετώπου και η γενικευμένη πλέον εκδίωξη μεγάλου μέρους του ελληνικού και χριστιανικού πληθυσμού από τη Μικρά Ασία, που είχε όμως ξεκινήσει πολύ νωρίτερα (δείτε σχετικά Συνθήκη του 1914, που είχε συνομολογήσει ο Ελευθέριος Βενιζέλος) και που είχε διακοπεί με την «ανακωχή του Μούδρου».

Τα γεγονότα αυτά είχαν ως αποτέλεσμα, μετά την Καταστροφή της Σμύρνης και της Ανακωχής των Μουδανιών, που συνομολογήθηκε στην ομώνυμη πόλη (11 Οκτωβρίου 1922), και τον ένα μήνα μετά την εκκένωση της χερσονήσου της Καλλίπολης (στις 11 Νοεμβρίου) από τους Έλληνες που έμεναν εκεί, καθώς και αργότερα με την «υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών» (1922-24) από όλη τη Μικρά Ασία και τον ερχομό 1.230.000 Ελλήνων χριστιανών και 45.000 Αρμένιων προσφύγων στην Ελλάδα, να επιφέρουν την τελεία καταστροφή του Θρακικού και Μικρασιατικού ελληνισμού μαζί με του Πόντου.

Τραγικός απολογισμός

Ο πλήρης απολογισμός της καταστροφής αυτής που συντελέσθηκε ιστορικά σε δύο περιόδους, (αμφότερες τετραετίες), 1914-1918 και 1920-1924 είναι πράγματι πολύ δύσκολος.

Οι αρπαγές και οι λεηλασίες σπιτιών και περιουσιών, οι γεωργικές και κτηνοτροφικές καταστροφές, το γκρέμισμα σχολείων, ναών και άλλων ευαγών ιδρυμάτων, η χρεοκοπία και καταστροφή βιοτεχνικών και βιομηχανικών επιχειρήσεων με τον παράλληλο ευτελισμό κάθε ανθρώπινης αξιοπρέπειας που περιλαμβάνονται μαρτυρικοί βασανισμοί αιχμαλώτων, βιασμοί και ηθική οδύνη υπό το κλίμα του τρόμου και της απειλής του θανάτου, αλλά και οι ατέλειωτες πορείες αιχμαλώτων, στα περιώνυμα «τάγματα εργασίας», με άγνωστο αριθμό ανθρώπων που χάθηκαν σ’αυτά, οι σφαγές, οι θηριωδίες μέχρι και οι εκτελέσεις επί των αποφάσεων των τουρκικών Δικαστηρίων της Ανεξαρτησίας δεν έχουν μέχρι σήμερα ερευνηθεί πλήρως.

Πολλά από τα οστά των θυμάτων σύμφωνα με αρκετές ιστορικές αναφορές όπως το Χρονικόν Μεγάλης Τραγωδίας του Χρήστου Αγγελομάτη αλλά και άρθρο της εφημερίδας Ελευθεροτυπία, πωλήθηκαν από το τουρκικό κράτος σε βιομηχανίες της Μασσαλίας.

Συνολικά η μικρασιατική εκστρατεία είχε ως αποτέλεσμα 25.000 νεκρούς και τραυματίες στρατιώτες από ελληνικής πλευράς. Πάνω από 1.500.000 Έλληνες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες των προγόνων τους και να έρθουν σαν πρόσφυγες στην Ελλάδα, αφήνοντας πίσω τους πάνω από 600.000 νεκρούς.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε ο Ελ. Βενιζέλος με το υπόμνημά του στη Συνδιάσκεψη της Ειρήνης του Παρισιού, στη Μικρά Ασία ζούσαν 1.694.000 Έλληνες. Στη Θράκη και την περιοχή της Κωνσταντινούπολης 731.000. Στην περιοχή της Τραπεζούντας 350.000 και στα Αδανα 70.000. Σύνολο 2.845.000 Έλληνες που αποτελούσαν το 20% του πληθυσμού της περιοχής που κυριαρχούσε οικονομικά, είχε δε καταφέρει να διατηρήσει την πολιτιστική του κληρονομιά παρ’ ότι αποτελούσε μειονότητα σε εχθρικό περιβάλλον.

Οι Τούρκοι ήθελαν να εξαφανίσουν κάθε ελληνικό στοιχείο από την Μικρά Ασία, προβαίνοντας σε ανείπωτα εγκλήματα, σύμφωνα και με τις μαρτυρίες των Δυτικών αυτοπτών μαρτύρων: Μαζικές πυρπολήσεις κτηρίων και ανθρώπων, βιασμοί, σφαγές, εκτελέσεις, βασανιστήρια κ.π.α. Αμερικανοί μάρτυρες διηγούνται ιστορίες για πυρπολήσεις αρρώστων μέσα σε νοσοκομεία και παιδιών μέσα σε σχολεία. Σύμφωνα δε με τον ανταποκριτή των Τάιμς του Λονδίνου, πολλοί Χριστιανοί κάηκαν μέσα στις εκκλησίες τους, όταν αφού κατέφευγαν σε αυτές, οι Τούρκοι τούς έβαζαν επί τούτου φωτιά.

Η γνωστή εκείνα τα χρόνια αμερικανίδα ιατρός M. C. Elliott, που επί πολλά χρόνια είχε υπηρετήσει σε νοσοκομεία της Εγγύς Ανατολής, κατέθεσε τις εμπειρίες της, σύμφωνα με τις οποίες περιέθαλψε εκατοντάδες βιασμένες από Τούρκους χριστιανές κοπέλες και άκουσε για αμέτρητες άλλες τέτοιες περιπτώσεις, αλλά δεν είδε ούτε μία Τουρκάλα σε αντίστοιχη κατάσταση.

Στα θύματα των Χριστιανών από τους Τούρκους συγκαταλέγεται και ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος Σμύρνης , που πέθανε με ιδιαίτερα βασανιστικό θάνατο, καθώς και πολλοί άλλοι Επίσκοποι και ιερείς (342 μόνο στην Μητρόπολη Σμύρνης).

Αποκορύφωμα η πυρπόληση της αρμενικής και της ελληνικής συνοικίας της Σμύρνης. Το κάψιμο των σπιτιών ανάγκασε τους κρυμμένους σε αυτά Χριστιανούς να βγουν έξω στους δρόμους, με αποτέλεσμα και οι τελευταίοι που είχαν γλυτώσει από τις προηγούμενες σφαγές, να πέφτουν στα χέρια των Τούρκων και να υφίστανται τρομερούς βασανισμούς πριν τον θάνατό τους. Μεταξύ των θυμάτων, υπήρξαν και μεμονωμένες περιπτώσεις Δυτικών (Αμερικανών, Ολλανδών κ.α.), παρ’ ότι οι Τούρκοι κατά κανόνα αυτούς δεν τους πείραζαν.

Οι σφαγές κατά Ελλήνων και Αρμενίων από τους Τούρκους έκαναν τον Αμερικανό Πρόξενο στην Σμύρνη Τζωρτζ Χόρτον (George Horton) να γράψει: «Ένα από τα δυνατώτερα συναισθήματα που πήρα μαζί μου απ’ τη Σμύρνη ήταν το συναίσθημα της ντροπής, διότι άνηκα στο ανθρώπινο γένος».

otavoice.gr