Με τον όρο «Σεπτεμβριανά» έμεινε στην ιστορία ο διωγμός που εξαπέλυσε ο τουρκικός όχλος, υπό την καθοδήγηση της κυβέρνησης Μεντερές, εναντίον της πολυπληθούς και ευημερούσας ελληνικής κοινότητας της Κωνσταντινούπολης στις 6 και 7 Σεπτεμβρίου 1955.
Λιγότερες από δώδεκα ώρες ήταν αρκετές για να καταστραφούν 1.004 σπίτια, 4.348 καταστήματα, 27 φαρμακεία, 26 σχολεία, 5 πολιτιστικοί σύλλογοι, οι εγκαταστάσεις 3 εφημερίδων, 12 ξενοδοχεία, 11 κλινικές, 21 εργοστάσια, 110 ζαχαροπλαστεία και εστιατόρια, 73 εκκλησίες!
Αποτέλεσμα, οι 100.000 Έλληνες που ζούσαν εκείνη την περίοδο στην Πόλη να συρρικνωθούν σταδιακά και σήμερα μόλις και μετά βίας να ξεπερνούν τις 2.000.
Το epirus.top παραθέτει ορισμένα αποσπάσματα άρθρων από ελληνικές εφημερίδες τον Σεπτέμβριο του 1955, τα οποία ακόμα και σήμερα, 68 χρόνια μετά, παραμένουν τραγικά επίκαιρα ως προς τις ελληνο-τουρκικές σχέσεις και τη στάση της Αθήνας έναντι του αναθεωρητή γείτονα.
ΤΟ ΒΗΜΑ: Ενώπιων των ευθυνών των (8 Σεπτεμβρίου 1955) – απόσπασμα
Οι άνανδροι βανδαλισμοί του τουρκικού όχλου υπό τα προστατευτικά βλέμματα της αδρανούσης Αστυνομίας, εις βάρος των Ελληνικών Εκκλησιών, Ελληνικών καθιδρυμάτων και Ελληνικών καταστημάτων της Κωνσταντινουπόλεως και της Σμύρνης αποδεικνύουν ότι αι Ελληνοτουρκικαί σχέσεις εισήλθον εις κρίσιμον φάσιν.
Απέναντι των αφόρητων αυτών προκλήσεων, το Ελληνικόν Έθνος οφείλει να λάβει καθαράν και ανενδοίαστον θέσιν. Είναι φανερόν, ότι επέστη η στιγμή ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΕΩΣ των Ελληνοτουρκικών σχέσεων… η πολιτική της καλής θελήσεως, της μετριοπάθειας και των υποχωρήσεων απέναντι της Τουρκίας απέτυχεν… Δεν συνέβη ποτέ εις την διπλωματικήν Ιστορίαν του Κόσμου ο Πρωθυπουργός και ο Υπουργός Εξωτερικών μιας Συμμάχου χώρας να διατυπώνουν απειλάς εναντίον της εδαφικής ακεραιότητος μιας άλλης Συμμάχου χώρας.
Όμως το έκαμαν ο κ. Μεντερές και ο κ. Ζορλού απέναντι της Ελλάδος.
Δεν διεκδικούν μόνον την Κύπρον, εις την οποίαν δεν έχουν ΚΑΝΕΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑ, αφού ελευθέρως την επώλησαν εις τους Άγγλους. Θέτουν δια ακαλύπτων υπαινιγμών ζήτημα και δια την Δυτικήν Θράκην και δια τας νήσους του Αιγαίου και δια τα Δωδεκάνησα και δια την Κρήτην. Διατί όχι και δια την υπόλοιπον Ελλάδα;
Ο κ. Ζορλού δεν απέκρυψεν απέκρυψεν ότι η τουρκική κοινή γνώμη “δεν εχώνεψε ακόμη” την προσάρτησιν της Δωδεκανήσου. Και ο κ. Μεντερές υπεστήριξεν την άποψιν της γεωγραφικής συνέχειας, δια να αμφισβητήσει την νομιμότητα της ελληνικής παρουσίας εις τας νήσους του Αιγαίου. Ιδού η απόδειξις της εχθρότητος…
Η Βραδυνή: Δεν θ’ ανεχθώμεν την ταπείνωσιν (9 Σεπτεμβρίου 1955)
Διότι επί τέλους πρέπει και ημείς να δείξωμεν ότι έχομεν φιλοτιμίαν. Και ότι αντιλαμβανόμεθα ότι η μεγάλη ευγένεια εκλαμβάνεται συχνά ως ηλιθιότης.
Και αν οι Σύμμαχοι μας (;) νομίζουν ότι είμεθα διατεθειμένοι να υποστώμεν κάθε ταπείνωσιν, κάθε ύβριν και κάθε προπηλακισμόν χάριν δήθεν του κοινού συμφέροντος, πρέπει να τους εξαγάγωμεν από την πλάνην ταύτην.
Δεν είναι υπερβολική η αξίωσις της Ελλάδος να απαιτήσει σεβασμόν εκ μέρους εκείνων μετά των οποίων συνεργάζεται. Και πρέπει να κατανοηθεί από όλους ότι δεν είναι δυνατόν να συνεργαζόμεθα με τους φονείς και τους δολοφόνους των ομοεθνών μας, οίτινες δια να συγκαλύψουν τας εγκληματικάς προθέσεις των και να δώσουν μίας προκαταβολικήν δικαιολογίαν εις την επαίσχυντον διαγωγήν των, έπλασαν την συκοφαντίαν ότι ημείς δήθεν παρεσκευάζομεν επίθεσιν και σφαγήν των Τούρκων της Κύπρου την 28ην Αυγούστου, ημέραν καθ’ ην ελειτούργει η εν Λονδίνω στηθείσα παγίς.
Η Βραδυνή: Τι χρειάζεται το ΝΑΤΟ; (14 Σεπτεμβρίου 1955)
Δεν πρέπει κατ’ ουδένα λόγον η Ελλάς να δεχθή ως μόνην ικανοποίησιν ολίγας χλιαράς φράσεις μετά δυσκολίας εξερχομένας από το στόμα εκείνων οι οποίοι λέγονται φίλοι μας. Φράσεις αι οποίαι μέχρι της στιγμής ταύτης τουλάχιστον δεν ηκούσθησαν από καμμίαν πλευράν. Δεν ημπορεί να είμεθα δαρμένοι και ευχαριστημένοι.
Ακρόπολις: Ο Ρώσος από πάνω είναι έτοιμος / Προς τους φίλους και σύμμαχους Αμερικανούς (15 Σεπτεμβρίου 1955) – απόσπασμα
… Η καρδιά των Ελλήνων έχει πληρωθεί πικρίας και το δηλητήριον της απογοητεύσεως έχει προ πολλού ενσταλαχθή εις τας ψυχάς των. Αλλά τώρα, μετά τα ανήκουστα γεγονότα της Τουρκίας, το πράγμα έφθασε πλέον εις το απροχώρητον.
Έκπληκτοι οι κάτοικοι αυτής της χώρας διερωτώνται:
“Μα είμεθα εμείς ελεύθερον κράτος ή αποικία των Άγγλων και των Τούρκων; Είμεθα ισότιμος συμμαχική χώρα ή κατ’ εξαίρεσιν εξ όλης της Ατλαντικής Συμμαχίας αποτελούμεν εταίρον δευτέρας κατηγορίας, ο οποίος οφείλει να δέχεται άφωνος και χωρίς βοήθειαν κολάφους και προπηλακισμούς από τους άλλος εταίρους;
Μετά τον εμπαιγμόν και την εγκατάλειψιν, ήρθε τώρα ο δαρμός και η περιφρόνησις. Αλλά διατί αυτή η ειδική μεταχείρισης και ως πότε θα την υφιστάμεθα;”…
Αφήστε μια απάντηση