Ημέρα: 25 Οκτωβρίου 2022

Ιερά Μονή Αγ. Δημητρίου Διχουνίου: Εκεί που ξεκίνησε το απελευθερωτικό κίνημα του Διονυσίου Φιλοσόφου

Τέσσερα χιλιόμετρα μετά το Ραδοβίζι, στο δρόμο που οδηγεί προς το Σενίκο, βρίσκεται το ιστορικό μοναστήρι του Αγίου Δημητρίου Διχουνίου, σε υψόμετρο 550 μέτρα.

Το μοναστήρι συνορεύει, σύμφωνα με ακριβή περιγραφή του ηγουμένου του Ιωσήφ, « ανατολικά με τόπον του χωρίου Τοσκεσάκη και Λάλεζας, από το βώρειον μέρος με τόπον του χωρίου Ραδοβήζντι, από δυτικά με τόπον των χωρίων ντοβλά και Βαρμπότα εις τον πάτον του ποταμιού από το εν μέρος είναι ο λάκκος του Κωστάκη ονομαζόμενος και από το άλλο κουτζποαίς και στην ράχη, και από μεσημβρίαν με τόπον των χωρίων Βερνίκου και στραγανέτζη».

Στο σημείο, που είναι  χτισμένο το μοναστήρι, σμίγουν δύο χούνες και απ’ αυτές ονομάστηκε Διχούνη ή Ντιχούνι ή Ντουχάν και κατ’ άλλη εκδοχή πήρε αυτό το όνομα από την τοποθεσία «Ντιχούνι», που στ’ αρβανίτικα σημαίνει «δύο παλούκια» ή από δύο πύργους του, που είχε παλιά.

Ο χρόνος της ίδρυσης του πρώτου μοναστηριού μας είναι άγνωστος, αλλά γνωρίζουμε ότι σε αυτό μόνασε ο επίσκοπος Τρίκκης Διονύσιος ο Φιλόσοφος και από εκεί ξεκίνησε την επανάσταση του 1611 η αποτυχία της οποίας οδήγησε στην  καταστροφή του και την αρπαγή της περιουσίας και των κειμηλίων του, μεταξύ των οποίων ήταν και ένας επίχρυσος αργυρός σταυρός, που υπάρχει στο ναό της Επισκοπής Παραμυθιάς.

Το παλιό μοναστήρι, πριν από την καταστροφή του είχε, σύμφωνα με τον Αραβαντινό, πλούσια μετόχια σε 25 χωριά, ενώ, αντίθετα, ο Φώτιος Οικονόμου αναφέρει, ότι είχε μόνο 12, το καθένα με την εκκλησία του, και ο Νίκος Ζιάγκος τ’ ανεβάζει σε 18, μαζί με πλούσια κτήματα σε 15 χωριά της περιοχής.

Μεταξύ των μετοχίων του αναφέρονται η Ζωοδόχος Πηγή Κερασόβου, ο Άγιος Νικόλαος Κάμενας, στα σύνορα μεταξύ Ραδοβιζίου και Λάλιζας, ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος, στα σύνορα Δοβλάς και Ραδοβιζίου, η Κοίμηση της Θεοτόκου Γρανίτσας, Αγγελομάχου Κουρέντων, Άγιος Δγμήτριος Μπουρελέσιας, Αγία Παρασκευή Βαλανιδιάς, Άγιος Ιωάννης (τώρα γενέθλια Θεοτόκου) Καταμάχης, Άγιος Νικόλαος Ζωτικού και μερικά άλλα, τα οποία εξαφάνισαν οι Τούρκοι, ύστερα από την κήρυξη της περιοχής Παραμυθιάς, ως επαναστατημένης, από το διοικητή των Ιωαννίνων Οσμάν Πασά.

Είχαν περάσει 152 χρόνια από την καταστροφή του μοναστηριού, και σύμφωνα με την παράδοση, ένας καλόγερος από την Κακαβιά είδε στον ύπνο του την τοποθεσία και ήρθε στο Ραδοβίζι.

Πήρε ανθρώπους με τσεκούρια κι άνοιξε δρόμο μέσα στο πυκνό ρουμάνι, που δεν μπορούσε ούτε λύκος να σπάσει, και στην αυλή του σημερινού μοναστηριού, εκεί που είναι μια βρύση, βρήκε την εικόνα του Αη-Δημήτρη απάνω στο πορί και ξανάχτισε το μοναστήρι.

Σύμφωνα με εντοιχισμένη με κεραμίδια χρονολογία, αριστερά και πάνω από την πόρτα του καθολικού του, χτίστηκε το 1763 στην ίδια μάλλον τοποθεσία, που άλλοτε ήταν και το παλιό. Αντίθετη, ωστόσο, άποψη έχουν ο Βασ. Πετρόπουλος, ο οποίος υποστηρίζει, στηριζόμενος στην στην παράδοση των περίοικων χωριών, ότι το παλιό μοναστήρι βρισκόταν δύο με τρία χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του σημερινού και ο Θεοφάνης Αγγελίδης, ο οποίος μας πληροφορεί, ότι το σημερινό μοναστήρι απέχει χίλια μέτρα από παλιό, που ήταν αντίπερα στη θέση «Βελέικα» στο Στραγανέτσι, όπου δύο κατεστραμμένα πηγάδια επιβεβαιώνουν την τοπική παράδοση.

Πρωτοκτήτορες του μοναστηριού ήταν οι ιερομόναχοι Ζαχαρίας και Άνθιμος, οι οποίοι εικονίζονται στο δυτικό τοίχο του πρόναου (νότιο μέρος). Στην εικόνα του κυρίως κτήτορα Ζαχαρία, ο οποίος βαστάει στα χέρια του την εκκλησία, υπάρχει η επιγραφή «Ζαχαρίας ιερομόναχος και ηγούμενος του μοναστηριού και κτήτωρ της αγίας μονής ταύτης», ενώ σ’ αυτή του Ανθίμου η παρακάτω: «Άνθιμος ιερομόναχος και ευημερεύοντος της αγίας μονής ταύτης».

Ο ναός είναι βυζαντινού ρυθμού και έχει μάκρος 10 μέτρα και πλάτος 5,75 μέτρα. Το σημερινό μοναστήρι αποτελείται από το καθολικό, που είναι μονόκλιτη βασιλική με τρούλο, έχει μια μικρή πόρτα εισόδου στη δυτική του πλευρά και πάνω απ’ αυτή, μέσα σε κόγχη, ζωγραφισμένο πεζό τον Άγιο Δημήτριο, ένα διώροφο κτίριο, που χρησίμευε για ηγουμενείο, ξενώνας και αποθήκη, ένα μικρότερο, ισόγειο, νεόκτιστο οίκημα κι ένα νεόκτιστο καμπαναριό. Στην αυλή του υπάρχει πηγή με άφθονο τρεχούμενο νερό κι ένα μικρό κοιμητήριο.

“Μαρτυρίες κατοίκων του Ραδοβιζίου αναφέρανε ότι πίσω από την βρύση υπήρχε και μία σπηλιά.”   

Στο εσωτερικό του καθολικού, που χωρίζεται σε πρόναο, κυρίως ναό και Ιερό Βήμα, υπάρχουν μαυρισμένες και μισοκαταστραμμένες τοιχογραφίες του 18ου αιώνα και στο βόρειο τοίχο του κυρίως ναού είναι ζωγραφισμένος ο Άγιος Ιωάννης ο εξ Ιωαννίνων.

Πάνω από την εξωτερική πόρτα της εκκλησίας, προς την πλευρά του πρόναου και πάνω από την πόρτα, που συνδέει τον κυρίως ναό με τον πρόναο, προς την πλευρά του κυρίως ναού, υπάρχουν κατεστραμμένες επιγραφές.

Το φως της εκκλησίας είναι ελάχιστο από τα δύο μικρά παράθυρα του ιερού και τέσσερα όμοια του κυρίως ναού και τα 8 σχισμοειδή μονόβολα του τρούλου.

Το τέμπλο, τέλος, της εκκλησίας είναι ξυλόγλυπτο με ανάγλυφες κληματαριές, φίδια και άλλες παραστάσεις και με εμφανή τα ίχνη του χρόνου.

Σε μικρό χρονικό διάστημα, όχι μεγαλύτερο των δύο χρόνων, το μοναστήρι απέκτησε σημαντική περιουσία προερχόμενη κυρίως από τα περίοικα χωριά Τοσκεσάκι, Λάλιζα, Ραδοβίζι, Δοβλά, Βαρπότα, Βερνίκου και Στραγανέτση.

(Από το βιβλίο του ΠΑΝΟΥ ΔΗΜ. ΤΖΟΒΑ Η ΜΟΝΗ ΔΙΧΟΥΝΙΟΥ – ΕΚΔΟΣΗ ΔΗΜΟΣ ΜΟΛΟΣΣΩΝ)

Η προτομή του εθνομάρτυρα Επισκόπου Τρίκκης Διονυσίου του Φιλοσόφου

Το Ιστορικό και Μεγάλο ΟΧΙ της 28ης Οκτωβρίου 1940

Συμπληρώνονται 82 χρόνια από το Ιστορικό και Μεγάλο ΟΧΙ της 28ης Οκτωβρίου 1940.

Με την ευκαιρία της Εθνικής μας αυτής Εορτής, θα αναφερθώ στη  βραδιά της 28ης Οκτωβρίου του 1940 και συγκεκριμένα σε μια πολύ σημαντική και αναμφισβήτητη λεπτομέρεια, όταν ο Ιωάννης Μεταξάς Πρωθυπουργός της Πατρίδος μας τότε, αρνήθηκε σθεναρά να υπακούσει στο ιταμό τελεσίγραφο που του επέδωσε την βραδιά εκείνη ο Ιταλός Πρέσβης Γκράτσι.

Η σημαντική αυτή λεπτομέρεια συνίσταται στο γεγονός, ότι Αξιωματικός της Υπηρεσίας στην 8η Μεραρχία το βράδυ εκείνο της 28ης Οκτωβρίου του 1940 ήταν ο αδελφός του Πατέρα μου Ελευθέριος Μούλιας, Αξιωματικός της Σχολής των Ευελπίδων Τάξεως 1938, με τον βαθμό τότε του Ανθυπολοχαγού Πεζικού.

Ο Αξιωματικός αυτός ήταν εκείνος που σήκωσε το τηλέφωνο στις 3 και 30 της βραδιάς εκείνης, όταν ο Ιωάννης Μεταξάς Πρωθυπουργός της Πατρίδος μας, του τηλεφώνησε και του ζήτησε να τον συνδέσει με τον Διοικητή της 8ης  Μεραρχίας Υποστράτηγο Χαράλαμπο Κατσιμήτρο.

Στη συνέχεια ο Αξιωματικός αυτός συνέδεσε τηλεφωνικά τον Ιωάννη Μεταξά με τον Διοικητή του και άκουσε την συνομιλία των δύο ανδρών.

Ο Ιωάννης Μεταξάς στην ολιγόλεπτη τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον Χαράλαμπο Κατσιμήτρο του ανήγγειλε  την απάντηση και το Μεγάλο ΟΧΙ, όταν αρνήθηκε σθεναρά να υπακούσει στο ιταμό τελεσίγραφο για την ελεύθερη είσοδο των Ιταλικών Στρατευμάτων στην Ελλάδα, που του επέδωσε ο Ιταλός Πρέσβης Γκράτσι, ο οποίος τον είχε επισκεφτεί προ ολίγου την βραδιά εκείνη στο σπίτι του στην Κηφισιά.

Στη συνέχεια και μετά το τηλεφώνημα αυτό του Πρωθυπουργού Ιωάννη Μεταξά, η 8η Μεραρχία που ήταν ήδη πολύ καλά προετοιμασμένη και οργανωμένη υπό την ηγεσία του έμπειρου Στρατηγού Χαράλαμπου Κατσιμήτρου, ήταν πλέον έτοιμη να αντιμετωπίσει τον Ιταλό εισβολέα από της 5 και 30 το πρωί και έτσι ξεκίνησε ο νικηφόρος Πόλεμος του Έπους 1940.

Ο ως άνω  Αξιωματικός Ανθυπολοχαγός Πεζικού Ελευθέριος Μούλιας, στην συνέχεια και από την πρώτη στιγμή, βρέθηκε στην πρώτη γραμμή του Αλβανικού Μετώπου και έφθασε μέχρι το Αργυρόκαστρο, όπου παρά του ότι τραυματίστηκε, συνέχισε να αγωνίζεται και να εμψυχώνει τους στρατιώτες του μέσα στις δύσκολες και σκληρές συνθήκες του πολέμου εκείνου.

Το Ιστορικό και Μεγάλο ΟΧΙ του Ιωάννη Μεταξά, η πολύ καλά προετοιμασμένη και οργανωμένη 8η Μεραρχία υπό την ηγεσία του έμπειρου Στρατηγού Κατσιμήτρου, αλλά και η ομοψυχία του Ελληνικού Λαού ο οποίος προτίμησε την θυσία αντί της υποδούλωσης, είναι εκείνα που συνετέλεσαν στις νικηφόρες νίκες του Ελληνικού Στρατού στο Αλβανικό Μέτωπο, ώστε να είναι σήμερα ελεύθερη η Πατρίδα μας.

Σπυρίδων Π. Μούλιας

Αν. Αξιωματικός  ε.α       

Επίτιμος Πρόεδρος ΣΕΚΠΥ

Διπλ. Μ-Η Μηχανικός ΕΜΠ

Κυκλοφόρησε το ηπειρωτικό λεξικό “Κιβωτός” του Βασιλείου Μήτση

Κυκλοφόρησε το τετράτομο λεξικό «Κιβωτός ήτοι Περισυναγωγή γλωσσικού ιδιώματος Πωγωνίου – Θεσπρωτίας και Βορείου Ηπείρου» του κ. Βασιλείου Δημ.  Μήτση.

Ο συγγραφέας Βασίλειος Μήτσης είναι  πτυχιούχος του ιεροδιδασκαλείου της Βελλάς, με καταγωγή από το Κρυονέρι Πωγωνίου Ιωαννίνων.

Στην ανακοίνωση του σημειώνει:

“Αγαπητοί μου φίλοι,

Το λεξικό περιέχει περισσότερα από 30.000 λήμματα τα οποία βρισκόταν σε καθημερινή χρήση μέχρι το 1949.

Οι ιδιωματικές λέξεις που έχουν αρχαία ελληνική ρίζα ξεπερνούν τις 10.000!

Οι τέσσερις τόμοι του λεξικού  προσεγγίζουν τις 2.730 σελίδες.

Κάθε ιδιωματική λέξη συνοδεύεται από ερμηνεία, πλούσια παραδείγματα χρήσης, παροιμιώδεις φράσεις, αινίγματα, ευχές, κατάρες, στίχους δημοτικών τραγουδιών και ετυμολογία.

Οι ξενόφερτες λέξεις εκτός από την ερμηνεία τους ετυμολογούνται σε όλες τις βαλκανικές γλώσσες, στην τουρκική, στις λατινογενείς γλώσσες των μεσογειακών χωρών, στη λατινική και στην αρχαία ελληνική γλώσσα. Τέτοια εργασία γίνεται για πρώτη φορά.

Το παραπάνω λεξικό αποτελεί αληθινό έργο ζωής αφενός γιατί περισώζει τον ανεκτίμητο γλωσσικό μας πλούτο και αφετέρου γιατί αποδεικνύει ότι στην Ήπειρο μιλιέται η πιο καθαρή ελληνική γλώσσα η οποία αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της πολιτισμικής μας κληρονομιάς και οφείλουμε να τη διαφυλάξουμε.

Τον Γιαννιώτη μαθητή Γεώργιο Τζαχρήστα τίμησε η ομογενειακή οργάνωση «ΠΡΟΜΕΝΕΙΑ»

Την Κυριακή 16 Οκτωβρίου 2022, τα μέλη του τοπικού τμήματος «ΠΡΟΜΕΝΕΙΑ» Chapter 448 των «Θυγατέρων της Πηνελόπης, της οικογένειας των ΑΧΕΠΑ, πραγματοποίησαν εκδήλωση στο κέντρο «Λιθαρίτσια» τιμώντας τον Γιαννιώτη μαθητή, Γεώργιο Τζαχρήστα, Χάλκινο Ολυμπιονίκη της Διεθνούς Μαθηματικής Ολυμπιάδας, που διεξήχθη στο Όσλο της Νορβηγίας, 6-16 Ιουλίου 2022.

Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους η Αντιδήμαρχος Προγραμματισμού και Πολεοδομίας κ. Νατάσα Τύρου-Ούζα, ο Πρόεδρος κ. Αθανάσιος Παπαχριστόδουλος και ο Αντιπρόεδρος κ. Κωνσταντίνος Κατσιούρας του τοπικού τμήματος «ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΠΥΡΡΟΣ» HJ23 των ΑΧΕΠΑ, η Πρόεδρος της ΧΕΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ κ. Πόπη Στεφανίδη, ο Πρόεδρος των Βελλαϊτών Κλέανδρος Παπαδόπουλος και οι Σύμβουλοι Α/Βάθμιας και Β/Βάθμιας Εκπαίδευσης Νίκος Σουτοπουλος και Μαρούλα Παπαευσταθίου αντίστοιχα, της Περιφερειακής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης Ηπείρου.

Μαζί με τον κ. Τζαχρήστα άλλα πέντε Ελληνόπουλα, τέσσερις μαθητές της Β’ Λυκείου και ένας της Α’ Λυκείου, σημείωσαν με τις επιδόσεις τους μεγάλη επιτυχία κατακτώντας 5 μετάλλια, 2 ασημένια, 3 χάλκινα, και μία εύφημο μνεία, καταφέρνοντας να βρεθούν στην τελική κατάταξη πάνω από “υπερδυνάμεις” των μαθηματικών διαγωνισμών.

Να αναφέρουμε επίσης ότι παλαιότερα, o Γεώργιος Τζαχρήστας ως μαθητής της Α΄ και της Β’ Λυκείου κατέκτησε το χάλκινο μετάλλιο στην Βαλκανική Μαθηματική Ολυμπιάδα.

Από την πλευρά μας, ως epirus.top, θέλουμε να συγχαρούμε θερμά τον Γιαννιώτη μαθητή, πρώτα απ’ όλα για την επιτυχία του αλλά κυρίως για το γεγονός ότι αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση σε μια εποχή που σχεδόν καθημερινά πλέον ενημερωνόμαστε για περιστατικά παραβατικότητας ανηλίκων.

Ο Γεώργιος Τζαχρήστας κατά την γνώμη μας αποτελεί ένα από τα πρότυπα που πρέπει να προβάλλονται από και προς τη νεολαία, η οποία βομβαρδίζεται καθημερινά και εν μέρει σαγηνεύεται από “πρότυπα” υποκουλτούρας που προσβάλλουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και “διδάσκουν” ως “αξίες” την ψευτομαγκιά και τον εύκολο (αλλά παράνομο ή ανήθικο) πλουτισμό.

Ευχόμαστε πάντα επιτυχίες στον Γεώργιο Τζαχρήστα καθώς και να βρει μιμητές.

Υποστηριζόμενο από WordPress & Θέμα από Anders Norén