Ἡ Ἱερά Μητρόπολις Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καί Κονίτσης ἀνακοινώνει μέ ἰδιαίτερη χαρά καί συγκίνηση, καί ἀναπέμποντας δοξολογία στόν Ἅγιο Θεό, ὅτι ὁλοκληρώθηκαν, τήν Παρασκευή 2 Σεπτεμβρίου 2022, οἱ ἐργασίες τοποθετήσεως ἑνός νέου Ἱεροῦ Ναοῦ στήν Κόνιτσα, Βυζαντινοῦ ρυθμοῦ, ὁ ὁποῖος βρίσκεται στήν περιοχή «Σέρβιανα» – «Τοπόλιτσα» Κονίτσης, καί εἶναι ἀφιερωμένος στόν Ὅσιο Σοφιανό Ἐπίσκοπο Δρυϊνουπόλεως τόν Σημειοφόρο, δηλαδή Θαυματουργό.
Ἀξίζει νά σημειωθῇ ὅτι, διά τοῦ ἔργου αὐτοῦ, ἐκπληρώνεται ἡ ἐπιθυμία τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καί Κονίτσης κ.κ. Ἀνδρέου, νά τιμήσῃ μέ αὐτόν τόν τρόπο, τόν ἐκ τῶν προκατόχων του Ὅσιο Σοφιανό, Ἐπίσκοπο Δρυϊνουπόλεως.
Θά ἦταν παράλειψη νά μήν ἀναφερθῇ, ὅτι ὁ συγκεκριμένος Ἱερός Ναός ἀνοικοδομήθηκε μέ τήν εὐγενῆ προσφορά εὐλαβοῦς Χριστιανοῦ ἀπό τήν ἀκριτική μας Μητρόπολη, εἰς μνημόσυνον συγγενικοῦ αὐτοῦ προσώπου, ἀμφοτέρων μνημονευομένων εἰς τό διηνεκές ὡς κτιτόρων. Ἀποτελεῖ τόν πρῶτο ἐν Ἑλλάδι Ἱερό Ναό ἐπ’ ὀνόματι τοῦ Ὁσίου Σοφιανοῦ, εἰς τόν ὁποῖον θά φυλάσσεται καί τεμάχιον ἐκ τῶν Ἱερῶν του Λειψάνων. Τέλος, νά σημειωθῇ, ὅτι ἡ Ἐκκλησία μας, τιμᾶ τήν μνήμη τοῦ Ὁσίου Σοφιανοῦ στίς 26 Νοεμβρίου ἑκάστου ἔτους.
Δύο λόγια γιά τόν βίο τοῦ ἐν Ὁσίοις πατρός ἡμῶν Σοφιανοῦ Ἐπισκόπου Δρυϊνουπόλεως, τοῦ Σημειοφόρου:
Ὁ Ὁσιος Σοφιανός, ὑπῆρξε σημαντική θρησκευτική προσωπικότητα τῆς ἐποχῆς του (17ος αἰ.) στήν περιοχή τῆς Ἠπείρου καί θεωρεῖται ὁ πρόδρομος τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ. Γεννήθηκε πιθανότατα στό χωριό Πολύτσιανη (περιοχή Πωγωνίου τῆς Βορείου Ἠπείρου). Ὅπως ὁ λύχνος τοποθετεῖται πάνω στην λυχνία, για να φωτίζῃ ὅλη την οἰκία, ἔτσι και ὁ Ὅσιος Σοφιανός, ὁ φωτιστής τοῦ ποιμνίου του, τοποθετήθηκε με την χάρη τοῦ Θεοῦ στον ἱστορικό θρόνο τῆς Δρυϊνουπόλεως. Ἔγινε γνωστός ἀπό τήν στιγμή πού ἀνέλαβε Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως μέ χαρακτηριστικότερη τήν συμβολή του στήν ἀναχαίτιση τῆς ἐξώμοσης (δηλ. τῆς ἄρνησης – μέ τήν βία τοῦ Χριστιανισμοῦ – καί ἀποδοχῆς τοῦ μωαμεθανισμοῦ) στήν Ἤπειρο.
Τήν ἐποχή πού ἔζησε, οἱ ἐξισλαμισμοί ἦταν ἰδιαιτέρως σύνηθες φαινόμενο. Ὁ ἴδιος θέλοντας νά ἀντιμετωπίσῃ αὐτήν τήν κατάσταση περιόδευε ἀπό χωριό σέ χωριό γιά νά πείσῃ τόν κόσμο νά διατηρήσῃ τίς παραδόσεις καί τήν θρησκεία του. Ἐδῶ ὁ ἀσκητής ἐπίσκοπος, ὁ Ὅσιος Σοφιανός, με τις διδαχές του, τίς νουθεσίες του, την ἀκατάβλητη υποδειγματική ὑπομονή του και το θαρραλέο του φρόνημα ὕψωσε αναχαιτιστικό φράγμα στην ἀλλόθρησκη επιβουλή προς εξισλαμισμό τῶν Χριστιανῶν.
Παράλληλα, ἵδρυσε σχολεῖο στην περίφημη Ἱερά Μονή τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου στην Πολύτσανη, με σκοπό την διδασκαλία τῶν ἑλληνικῶν γραμμάτων και την διάδοση και στήριξη τοῦ Χριστιανισμοῦ.
Σύμφωνα μέ τόν Βασίλειο Μπάρα, ὅταν ἡ κατάσταση ἔγινε ἐκρηκτική καί οἱ ἀρνησίθρησκοι ἐπικίνδυνα ἀπειλητικοί, «ὁ Σοφιανός δέν μπόρεσε νά κρατηθεῖ περισσότερο στά παρασκήνια. Βρέθηκε ἀπό τούς πρώτους ἐκεῖ πού τόν καλοῦσε τό καθῆκον τῆς τιμῆς, ἀνάμεσα στό ἀγωνιζόμενο ποίμνιό του, καί τό ἐσκέπασε μέ τίς πατρικές του φτεροῦγες».
Καί ὁ Βασίλειος Μπάρας λέει ἀκόμα: «Ἄρα ὁ Παπα-Γιάννης ἀπό τίς ἀπάτητες βουνοπλαγιές τῆς Μουργκάνας καί ὁ Ἐπίσκοπος Σοφιανός ἀπό τά ψηλώματα τῆς Νεμέρτζικας, μαζί μέ τούς ἄλλους ἀφανεῖς ἥρωες καί τό ἀνώνυμο καί ἀλογάριαγο πλῆθος τῶν ἀγωνιστῶν, ἐκράτησαν τήν Ρωμηοσύνη καί Χριστιανοσύνη ἐκεῖ ἀπάνω στά βόρεια μέρη τῆς Ἠπείρου». Ὁ κατεξοχήν ἱστοριοδίφης τῆς Ἠπείρου Παναγιώτης Ἀραβαντινός σημειώνει:
«Ὁ σεβάσμιος οὗτος ἀνήρ τά μέγιστα συνετέλεσεν εἰς ἀναχαίτισιν τοῦ χειμάρρου τῆς ἐξωμωσίας τοῦ ἀπειλοῦντος νά κατακλύσει ὁλόκληρον τήν Ἤπειρον». Ἄλλος ἕνας βαθύς γνώστης τῆς ἠπειρωτικῆς ἱστορίας, ὁ Φάνης Μιχαλόπουλος, σέ μία σημαντική μελέτη γιά τόν Ὅσιο Σοφιανό, γράφει ὡς συμπέρασμα: «Ὅταν ὁ Ἑλληνισμός κινδύνευε νά χαθεῖ στήν Ἤπειρο, ἐξαιτίας τῶν ἀθρόων ἐξισλαμισμῶν, υπήρξεν ὁ πρῶτος πού ὀρθώθηκε ἐναντίον τοῦ μιάσματος καί μέ τίς ὁμιλίες του καί τήν θεία του ἔξαρση, κατόρθωσε νά τό σταματήσει. Ἄν στό ἀλύτρωτο ἐκεῖνο τμῆμα τῆς Βορείου Ἠπείρου σώζονται Ἕλληνες, αὐτό ὀφείλεται στόν ἅγιο Σοφιανό καί στόν κατόπιν μεγάλο ἐθναπόστολο Ἅγιο Κοσμᾶ, πού κι αὐτός περιηγήθηκε τά μέρη ἐκεῖνα καί τά ἐνίσχυσε στό θρησκευτικό καί ἐθνικό πεδίο. Ὁ Ἅγιος Σοφιανός πρέπει νά ἀριθμηθεῖ μεταξύ τῶν μεγάλων ἀναγεννητῶν του Γένους».
Πρίν τήν κοίμησή του, παραιτεῖται ἀπό τά ἀρχιερατικά του καθήκοντα καί γίνεται Μεγαλόσχημος Μοναχός στήν Ἱερά Μονή Ἁγίου Ἀθανασίου τῆς Πολύτσανης, γιά νά δοθεῖ ὁλοκληρωτικά στήν ἡσυχία καί τήν προσευχή. Ἡ ἁγιότητα τοῦ βίου του, το βάθος τῆς Πίστεώς του και ὁ ἔνθερμος ζῆλος του ἔκαναν τον Ὅσιο πολύ αγαπητό σέ ὅλους.
Εἴθε ὅλοι μας νά ἔχουμε τίς πρεσβείες τοῦ Ὁσίου Σοφιανοῦ Ἐπισκόπου Δρυϊνουπόλεως, τοῦ Σημειοφόρου, ΑΜΗΝ.
(Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως)
